DÜNYADA VE TÜRKİYEDE SINIRI AŞAN SULARIN HUKUKİ DURUMUNUN İNCELENMESİ BÖLÜM 9

DÜNYADA VE TÜRKİYEDE SINIRI AŞAN SULARIN HUKUKİ DURUMUNUN  İNCELENMESİ BÖLÜM 9

SONUÇ 

ABD Su Hukukunun tarihi gelişimi Kuzey Amerika kıtasına yapılan ilk 
göçlerle başlamaktadır. Bu göçler ağırlıklı olarak İngiltere’den yapıldığından 
ABD hukuk sistemi ve bu kapsamda su hukuku da ağırlıklı olarak Anglo-
Sakson hukuk sisteminin özelliklerini taşır. Bu çerçevede İngiliz hukuk sitemi 
kaynaklı kıyıdaş hakları ilkesi riparian rights principle) ve madencilerin arazi 
sahibi olmamaları nedeniyle su kullanımlarını kıyıdaşlık ilkesine 
dayandıramamaları neticesinde ortaya çıkan kadim hak ilkesi prior 
appropriation principle) ABD Su Hukukunun ulusal yer üstü sularına ilişkin 
temel ilkeleri olarak benimsenmiştir. Suyun çok olduğu bölgelerde kıyıdaş 
hakları ilkesi, az olduğu bölgelerde ise kadim hak ilkesi daha çok uygulama 
alanı bulmakta olup, kimi bölgelerde ise bu iki sistem bölge ihtiyaçlarına cevap 
verecek şekilde birleştirilerek karma hybrid) sistem adı altında uygulanmıştır. 

ABD Su Hukukunda yer altı sularının kullanım haklarının 
belirlemesinde kullanılan dört yöntem bulunmakta ve bunlar ‘mutlak sahiplik’ 
absolute ownership), ‘makul kullanım’ reasonable use), ‘bağlantılı haklar’ 
corrolative rights) ve ‘kadim hak’ prior appropriation) olarak adlandırılmaktır. 
Mutlak sahiplik, ülke genelinde tarihsel olarak ilk benimsenen yöntem olmakla 
birlikte zamanla yerini ‘makul kullanım’ ve ‘bağlantılı haklar’ yöntemlerine 
bırakmıştır. Kadim hak yöntemi ise sınırlı sayıda eyalette uygulanmaktadır. 

ABD Su Hukuku, su kaynaklarının her bir eyaletin kendi hukuk düzeni 
eliyle yönetilmesini esas almakla birlikte, federal düzeyde büyük önem arz 
eden konular Federal Devletin düzenlemelerine tabi kılmıştır. Bu çerçevede, 
ABD Su Hukukunun temel mevzuatı söz konusu olduğunda, her bir eyaletin 
kendi düzenlemeleri değil, bütün ülke çapında hüküm ve sonuç doğuran 
Federal düzenlemeler gündeme gelmektedir. ABD Su Hukukuna ilişkin 
kurumsal yapı da federe ve federal devlet ölçeğinde farklılıklar göstermektedir. 

ABD Su Hukukunda sınıraşan sular konusu, temelde komşu ülkeler 
olan Meksika ve Kanada ile yaşanan uyuşmazlıklar doğrultusunda 
şekillenmiştir. Her bir uyuşmazlık kendi koşulları çerçevesinde farklı 
doktrinlerin savunulmasına sahne olmuş ve nihayetinde anlaşmalar yoluyla 
çözüme kavuşturulmuştur. 

Çalışmanın ikinci ana başlığı olan AB Su Hukuku 1 0’li yıllardan 
itibaren gelişme göstermiş ve nihayet 2000 yılında Su Çerçeve Direktifinin 
yürürlüğe girmesi ile bu günkü halini almıştır. Bir başka deyişle günümüzde 
AB Su Hukuku Su Çerçeve Direktifi temelinde şekillenmiş bulunmaktadır. 
Yerüstü, yeraltı, kıyı ve geçiş sularına ilişkin hükümlerin yanı sıra, sınıraşan 
suların yönetimine ilişkin düzenlemeler de içeren direktifin temel prensibi su 
kaynaklarının ülkelerin siyasi sınırlarından bağımsız olarak havza ölçeğinde 
yönetimi olarak özetlenebilir. AB Su Hukukunun anayasası niteliğindeki Su 
Çerçeve Direktifinin yanı sıra, suların kalitesinin korunması ve 
iyileştirilmesine ilişkin diğer bazı direktifler de bulunmaktadır. 

AB çevre hukuku ve politikasının bir parçası niteliğindeki AB Su 
Hukuku, AB’nin temel ve yardımcı kurumları tarafından şekillendirilmektedir. 
Bunlardan başlıcaları Avrupa Komisyonu, Avrupa Parlamentosu, Bakanlar 
Konseyi, Avrupa Konseyi, Avrupa Birliği Adalet Divanı, Arupa Çevre Ajansı 
ve Avrupa Yatırım Bankasıdır. 

AB üyesi ülkelerin su kaynaklarının önemli bir kısmını oluşturan 
sınıraşan sular üye devletler arasında bir takım sorunlara sebep olmuş, bu 
sorunların çözümü Su Çerçeve Direktifinin ilgili hükümleri ve AB’nin taraf 
olduğu uluslararası sözleşmeler kapsamında sağlanmaya çalışılmıştır. Bahse 
konu sorunların önde gelenleri Tuna ve Ren Nehirlerine ilişkin olarak 
yaşananlar ayrıca İspanya – Portekiz ve Yunanistan – Bulgaristan arasında 
yaşananlardır. 

Türk Su Hukuku Osmanlı İmparatorluğu döneminden başlayan bir 
gelişme kaydetmiş, önceleri İslam hukuku kuralları çerçevesinde düzenlenmiş 
iken, Mecelle-i Ahkam-ı Adliye’nin yürürlüğe girmesiyle birlikte batı hukuku 
temelinde düzenlemelerle şekillenmeye başlamıştır. umhuriyet dönemine 
gelindiğinde ise Anayasal ve yasal düzenlemelere konu olmuştur. Bu dönemde 
Türk Su Hukukuna ilişkin temel ayrım olan genel su ve özel su ayrımının genel 
hatları esasen Medeni Kanun çerçevesinde düzenlenmiş, yargı kararları ile de 
ayrıntılı şekilde ortaya konmuştur. 

Türk Su Hukukuna ilişkin çok sayıda hukuki metin bulunmakta olup, 
bunlardan bir kısmı eski tarihlerde düzenlenmiş olduklarından günümüz 
ihtiyaçlarına cevap verecek niteliği haiz değildir. Bahse konu temel 
düzenlemelerden bazıları Sular Hakkında Kanun, Yeraltısuları Hakkında 
Kanun, Çevre Kanunu, Büyükşehir Belediyeleri Kanunu, İSKİ Genel 
Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun, Taşkın Sulara ve Su 
Baskınlarına Karşı Korunma Kanunu, Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli 
Sular Kanunudur. 

Su mevzuatındaki dağınık yapıya paralel olarak Türk Su Hukukuna 
ilişkin kurumsal yapı da çok parçalı bir görünüm arz etmektedir. Çok sayıda 
kurum ve kuruluş suya ilişkin olarak yetkilendirilmiştir. Bunlardan öne 
çıkanları Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Enerji 
ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Devlet Su İşleri Genel 
Müdürlüğü, Türkiye Su Enstitüsü, Belediyeler ve İl Özel İdareleridir. 

Türkiye’nin toplam sınır uzunluğunun %22’sine karşılık gelen sınıraşan 
ve sınır oluşturan sular, Türk Su Hukukunda önemli yer tutmaktadır. 
Türkiye’nin 25 hidrolojik havzasının 5 tanesini oluşturan sınıraşan havzalar 
Meriç – Ergene, Çoruh, Kura – Aras, Asi ve Fırat – Dicle havzalarıdır. Türkiye 
bu havzaların bazılarında aşağı, bazılarında ise yukarı kıyıdaş olup, bu sular 
zaman zaman komşu ülkelerle Türkiye arasındaki ilişkiler çerçevesinde ele 
alınmaktadır. Türkiye’nin sınıraşan sularına ilişkin su politikasının temel 
ilkelerinden başlıcaları; hakça, makul ve etkin kullanım, suyun yararlarının 
paylaşılması, meselelere kıyıdaş ülkeler arasında çözüm aranması, deneyim ve 
bilgi paylaşımında bulunulması, aşağı kıyıdaş ülkelere önemli zarar 
verilmemesi olarak sıralanabilir. 

Çalışma boyunca yapılan inceleme neticesinde; her ne kadar devletler 
farklı hukuk sistemlerine tabi olsalar da kimi konularda ortak ilkelere ulaşıldığı 
tespit edilmiştir. Zira ulusal yerüstü sularına ilişkin olarak kadim hak ilkesi ve 
kullanım amacına göre öncelik tanınması ortak olarak benimsenmiştir. 

Diğer taraftan, Türk Su Hukukunda yüzey suları açısından benimsenen 
ilkelerde su miktarına dayalı bölgesel bir ayrım mevcut değilken, ABD Su 
Hukukunda, suyun kıt olduğu batı bölgeler ile bol olduğu doğu bölgeleri 
arasında bölgesel bir ayrım mevcuttur. 

Öte yandan, özellikle AB Su Hukukuna ilişkin incelemeler neticesinde, 
su kaynakları yönetiminde gelinen son noktada en ideal biçimin, kamuoyunun 
bilgilendirildiği ve katılımın sağlandığı, kirleten öder ve kullanan öder 
prensiplerinin hayata geçirildiği, çevresel hedefleri gerçekleştirmeye yönelik 
önlemler programının uygulandığı havza bazlı yönetim olarak kabul edildiği 
anlaşılmıştır. 

Çalışma neticesinde ortaya çıkan bir başka husus ise Türk Su Hukuku 
mevzuat yapısının, çalışmaya konu edilen diğer hukuk sistemlerine nispeten 
dağınık bir görünüm arz ettiğidir. Kurumsal yapının da çok parçalı olduğu 
dikkate alındığında, su kaynakları yönetiminde sadeleştirilmiş bir mevzuat ve 
parçalı olmayan bir yönetim yapısının oluşturulmasının Türk Su Hukukunun 
gelişimi ve suyun etkin ve verimli yönetimi açısından önem arz ettiği ortaya 
çıkmaktadır. Bunula beraber, 2011 yılında Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın 
kurulması ile beraber su kaynakları yönetiminin bakanlık seviyesinde 
teşkilatlandırılması ile bu konuda önemli bir yol alınmıştır. Ancak bu çalışma 
çerçevesinde yapılan inceleme neticesinde, konuya ilişkin olarak aşağıdaki 
somut önerilerin uygulamaya geçirilmesinin Türk su hukuku ve politikasında 
kapsamında fayda sağlayabileceği sonucuna varılmıştır. 

Su mevzuatındaki mevcut dağınık ve parçalı yapının mümkün 
olduğunca tek bir yasal düzenleme altında toplanması ihtiyacının en kısa 
sürede giderilmesi büyük önem arz etmektedir. Bu çerçevede Su Kanunu adı 
altında hazırlanacak bir yasal düzenleme vasıtasıyla meselenin bütün yönlerini 
ve diğer ülke uygulamalarını Türkiye’nin tarihsel süreç içerisinde edindiği bilgi 
birikimi ile harmanlayarak ileriye dönük bir bakış açısıyla ortaya koymak, 
Türk su hukukunun sağlam ve nitelikli bir alt yapıya kavuşmasına hizmet 
edecektir. 

Bu çerçevede düzenlenecek idari yapının da son dönemde dünya çapında yaygın uygulamalardan olan bankacılık, enerji, sermaye piyasası, telekomünikasyon gibi başta stratejik olmak üzere çeşitli açılardan önem taşıyan sektörlerde münhasıran düzenleme ve denetleme yetkisi ile idari ve mali özerkliğe sahip nitelikte düzenlemesi, Türk su hukuku ve politikasının uygulama ve yönetilmesi açısından büyük fayda sağlayacaktır. Böyle bir yapının kurulmasının başka bir faydası da denetim ve ceza etkinliğinin artırılması olacaktır. 
Su hukuku ve uygulamalarının hem teknik hem de hukuki boyutunun derinliği sebebiyle ihtisas gerektiren bir alan olduğu dikkate alındığında, ihtisas 
gerektiren alanlarda halihazırda yargılama usulüne ilişkin olarak hukuk 
sistemimizde benzeri uygulaması bulunan ihtisas veya mahsus görevli su 
hukuku mahkemeleri oluşturulması ve su davalarının bu mahkemeler eliyle 
görülmesi, su hukukunu geliştirecek bir adım olacaktır. 


KAYNAKÇA 


KİTAPLAR 

Abernathy, C.F.: Law in the United States, West Group, St. Paul 2006. 
Akın, M., & Akın, G., Suyun Önemi, Türkiyede Su Potansiyeli, Su Havzaları ve Su Kirliliği. AÜDTCF Dergisi ,2007, 47 (2), 105-118. 
Baykan, N.: Su Hukuku Öğretileri, Pamukkale Üniversitesi, VI. Ulusal Hidroloji Kongresi, Bildiriler Kitabı, s. 4 – 957, Denizli 2010 
Bilen, Ö.: Türkiye'nin Su Gündemi, Umut Matbaacılık, Ankara 200 . 
Doğrusöz, M. E.: Sular Hukuku, Yetkin Yayınevi, Ankara 1997. 
Duru, B.: Avrupa Birliği Politikaları, Der.) Erhan, Ç.; Senemoğlu D., İmaj Yayınevi, Ankara 2007. 
Getches, D.: Water Law in a Nutshell, West Publishing, St. Paul 1997. 
Gözler, K.: Genel Hukuk Bilgisi, Ekin Yayınevi, Bursa 200 . 
Güler, B. A.: Su Hizmetleri Yönetimi, TODAİE Yayınları, Ankara 1 . 
Güneş, A. M.: Avrupa Birliği Çevre Hukuku, 12 Levha Yayıncılık, İstanbul 2011, s. 411. 
Havza Yönetimi ve Su Bilgi Sistemi Çalışma Grubu Raporu HYSBSÇGR), T. . Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Ormancılık ve Su Şûrası, 2012. 
Kibaroğlu, A.: Türk Dış Politikası ve Su, Ortadoğu Analiz, 2013. 
Palabıyık, M. S.; Yıldız, A.: Avrupa Birliği, ODTÜ Geliştirme Vakfı, Ankara 200 . 
Sar, D.: Uluslararası Nehirlerden Endüstriyel ve Tarımsal Amaçlarla Faydalanma Hakkı, Nadir Kitabevi, Ankara 1 0. 
Senemoğlu, D. vd.: 2011, Avrupa Birliği Kurumları, Avrupa Birliği Temel Konular, İmaj Yayınevi, Ankara 2011. 
Tarlock, J. N. D.: Water Resource Management, Thomson Reuters Foundation Press, New York 2009 Toklu, V.: Su Sorunu, Uluslararası Hukuk ve Türkiye, Turhan Kitabevi, Ankara 1 Ünal, Ş.: Avrupa Birliği Hukukuna Giriş, Yetkin Yayınevi, Ankara 200 


MAKALELER 

Batal, S.: AB Çevre Politikalarının Temel Özellikleri, Mevzuat Dergisi, 2010, 1 14 ), http://www.mevzuatdergisi.com/2010/04a/06.htm. 

Bilen, Ö.: Türkiye İle Komşuları Arasında İmzalanan Sınıraşan ve Sınır Suların Ait Bazı Anlaşma ve Belgelerin Değerlendirilmesi, 1 , s. 1. 

Budak, S.: Karşılaştırmalı Hukukta Su Kaynaklarının Korunması ve Denetimi, 
Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, 2000, 1 1 – 205 an, H. H.: Türkiye’nin Sınıraşan Suları, Çağdaş Yerel Yönetimler, 2003, 12 (2), 62 – 74. 

Güneş, A. M.: Avrupa Birliği Su Çerçeve Direktifi ve Türk Su Hukuku, Yedi Tepe Üniversitesi Dergisi, 2010, 2, 1 – 17 

http://ozdenbilen.com/Dosyalar/OzdenBilenYayinlari/MakaleRaporSunum/HacettepeUniversitesiHidropolitikDerslerindenAlintilar.doc (22.05.2014) 

Hutchins, W.A; Steelet, H.A.: Basic Water Rights and Doctrines and Their Implications for River Basin Development, Law and Contemporary Problems, 1957, 22, 276 – 300 

Karadeniz, Ö: Hukuk Öğretimi Bakımından Roma Hukuku, AÜHFD, 1 6 , 26 1-2), 323-347 

Lauer, T. E.: The Common Law Background of The Riparian Doctrine, Missouri Law Review, 1963, 28 (1), 60 – 107 

Maden, D. T.: AB SÇD AB Üyesi Olan ve Olmayan Ülkeler Arası İşbirliği 
Uygulamaları, Tuna Nehri Örneği, ORSAM Resmi İnternet Sitesi, 2011, 
http://www.orsam.org.tr/tr/sukaynaklari/analizgundemgoster.aspx?ID=2996. 

Nakashima, M.; Teernik, J. R., Water Allocation, Rights and Pricing, World Bank, 1993 

Özbay, Ö.: Türkiyede Sularla İlgili Yasal Düzenlemelerin Tarihsel Gelişimi ve 
Türkiye’deki Durum, TMMOB Su Politikaları Kongresi, 2006 

Rüştü, İ; Salem, K.: Türkiye’nin Sınıraşan Akarsu Anlaşmalarına oğrafi Açıdan Bir Bakış, Marmara orafya Dergisi, 2004 

Sümer, V.: AB Su Politikası ve Türkiye: Uyum Sürecine Kuramsal Bir Yaklaşım, 
Ortadoğu Analiz, 201 , 5 5 ), 2 – 40 

Tacar, P.: Türkiyenin Sınıraşan Sularla İlgili Sorunları, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Türkiye umhuriyeti’nin 5. Yılı Özel Sayısı, 1 , XIV 42), 
http://www.hidropolitikakademi.org/tr/turkiyenin-sinir-asan-sularla-ilgili-sorunlari.html   (18.04.2014) 

Trelease, F. J.: The Concept of Reasonable Beneficial Use in the Source of Surface Streams, Wyoming Law Journal, 1957, 12 (1), 1 – 21 

Tuğaç, Ç.: AB SÇD Kapsamında Sınıraşan Sular, Orsam Rapor No: 154, Orsam Su Araştırmaları Programı, Rapor No: 1 , 201 . 


TEZLER 

Aktaş, M.: Sınıraşan Suların Ulaşım Dışı Kullanımının Hukuki Rejimi, DEÜ 
Doktora Tezi, İzmir 2004 

Dursun, A.: Sınıraşan Sular Fırat ve Dicle Nehirlerinin Türkiye, Suriye ve Irak 
İlişkileri Üzerine Etkileri, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler 
Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Isparta 
2006 

Kapan, İ.: Türkiye ile Suriye ve Irak Arasında Su Anlaşmazlığı, İstanbul 
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı Tezi, 
İstanbul, 2006 

Karakaş, M: Su Hukuku Bağlamında Su Kaynaklarının Yönetimi, Kurumsal ve 
Hukuksal Yapı, Marmara Üniversitesi SBE Kamu Yönetimi ABD Yüksek 
Lisans Tezi, 2007. 

Kılıç, S.: Sınıraşan Sulara İlişkin Uyuşmazlıklar, Hacettepe Üniversitesi 
Yüksek Lisans Tezi, 200 



İNTERNET SİTELERİ 

Avrupa Birliği Su Çerçeve Direktifi 


http://ec.europa.eu/environment/pubs/pdf/factsheets/water-framework-
directive.pdf (03.03.2014) 

BM, İnsani Gelişim Raporu, 2006. 

http://www.un.org/waterforlifedecade/scarcity.shtml (10.06.2013) 

BM, Dünya Su Gelişim Raporu 4, 2012. 

http://www.zaragoza.es/ciudad/medioambiente/onu/en/detallePer_Onu?id=71(
10.06.2013) 

Federal Enerji Düzenleme Komisyonu, Resmi İnternet Sayfası, 
http://www.ferc.gov/(10.06.2014) 

http://www.usbr.gov/history/borhist.html (10.06.2014) 

 http://photos.state.gov/libraries/turkey/231771/PDFs/abd-anayasasi.pdf 
(10.06.2014) 

ABD Çevre Koruma Ajansı, Resmi İnternet Sayfası, EPA: Summary of The Celan 
Water Act, http://www2.epa.gov/laws-regulations/summary-clean-water-
act(06.07.2013) 

ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu, Resmi İnternet Sayfası, http://www.usgs.gov/   (13.06.2013) 

Arazi Islahı Bürosu resmi internet sitesi, http://www.usbr.gov/main/about/ 
(29/05/2014) 

Birleşik Devletler Askeri Mühendisler Birliği resmi internet sitesi, tarihçe sayfası, 
http://www.usace.army.mil/About/History/BriefHistoryoftheCorps/Introduction.aspx (29.05.2014) 

Board, S.W, California Environmental Protection Agency, 
http://www.calepa.ca.gov/ (15.11.2013) 

http://4.bp.blogspot.com/_TeHPSIYMpF0/TU_DXIBEdMI/AAAAAAAACAE/NaLIdhmGwY0/s1600/AS%25C4%25B0+DOSTLUK+BARAJI.jpg (20.06.2014) 

http://alpaytek.in/wp-content/uploads/2011/10/kut_bolgesi.jpg (20.06.2014) 

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/51/Arasrivermap.jpg 
(20.06.2014) 

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/96/Danubemap.png 
(17.06.2014) 


http://web.ogm.gov.tr/birimler/merkez/toprakmuhafaza/Resimler1/coruh-
2.png (20.06.2014) 

http://www.inweb.gr/workshops2/sub_basins/12_Nestos_files/image002.jpg(18.06.2014) 

http://www.law.cornell.edu/uscode/text/42/chapter-103 (10.06.2014) 

http://www.stratfor.com/sites/default/files/main/images/Colorado_river_0.jpg 
(16.06.2014) 

http://www.theworldorbust.com/wp-content/uploads/2013/05/Map-of-Great-
Lakes- in-the-United-States-and-Canada.jpg (17.06.2014) 

http://www.uniworld.com/images/Regions/Europe/Cruises/Castles_along_the_
Rhine/maps/2014/2014_CAR.jpg (17.06.2014) 

http://www.woofish.com/columbia_river_walleye_map.jpg (17.06.2014) 

http://www.worldatlas.com/webimage/countrys/namerica/usstates/artwork/rivers/riogrand.htm (15.06.2014) 

https://tinyurl.com/n5nlftu (17.06.2014) 

Kaliforniya Su Planı, (KSP): California Water Plan, Federal Reserved Water Rights 
Reference Guide, 2009, s. 2. 
http://www.waterplan.water.ca.gov/docs/cwpu2009/0310final/v4c21a03_cwp2009.pdf / (08.12.2013) 

Mammadov, R.M., Verdiyev, R.: Integrated Water Resources Management as 
Basis for Flood Prevention in the Kura River Basin, United Nations Economic 
Commission for Europe, 2009, s. 5 
http://www.unece.org/fileadmin/DAM/env/water/meetings/flood/workshop%202009/presentations/session%203/Mammadov_Verdiyev_article.pdf 
(20.06.2014) 

Ren Nehrinin Korunması İçin Uluslararası Komisyon, Resmi İnternet Sitesi, 
International Commission for The Protection of The Rhine, www.iks.org 

Tuna Nehrinin Korunması İçin Uluslararası Komisyon, Resmi İnternet Sitesi, 
International Commission for The Protection of The Danube River, 
http://www.icpdr.org 

ÖZEL NOT; BU ÇALIŞMAYI VE BİLĞİLERİ BİZE ARAŞTIRIP SUNAN SAYIN SERAP  PERÇİN..
TEŞEKKÜRLER EDERİM..SAYGILARIMI SUNARIM..

http://www.suyonetimi.gov.tr/Libraries/su/SERAP_PER%C3%87%C4%B0N_UZMANLIK_TEZ%C4%B0_28092014.sflb.ashx

***