PKK TERÖR ÖRGÜTÜ HAKKINDA, BÖLÜM 6

PKK TERÖR ÖRGÜTÜ HAKKINDA, BÖLÜM 6

III. PKK PARTİ ÖRGÜTÜ VE TEŞKİLAT YAPISI 

1- PKK’nın Ortaya Çıkışı ve Kuruluş Aşaması 

PKK, resmi örgütlenmeye gitmek için bir örgüt programı ve tüzüğünü kuruluş esaslarını komünist partisinin klasik tüzükleri kopye edilmek suretiyle 
gerçekleştirilmiş ve mücadele stratejisi de Marxist-Leninist felsefeye göre tespit edilmiştir. Buna göre Türkiye Devleti emperyalist devletlerin bir sömürgesi, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesi de Türkiye'nin bir sömürge bölgesi olarak nitelendirilmişti. Bu bakımdan temel hedef olarak Bağımsız Demokratik 
Kürdistan kurulması için kendi istedikleri niteliklere sahip bir partinin kurulması kararlaştırılmıştı. Ancak; teşkilat yapısı bu sistemi öngörmesine rağmen, tüm 
önemli kararlar terör örgütünün başı Abdullah Öcalan tarafından alınmakta ve muhalefet gösterenler çeşitli yöntemlerle tasfiye edilmektedir. PKK'nın 
stratejisine bakıldığı zaman, PKK terör örgütü, Güvenlik Kuvvetlerinin gücü nedeniyle başarılı olamayacağını, bu nedenle bütün kürt halkının katılacağı planlı ve örgütlü bir süreyi kapsayacak bir silahlı mücadeleyi yani uzun süreli halk savaşı stratejisini benimsemiştir. 

PKK terör örgütü bu amaca ulaşmak için, başlangıçta silahlı propaganda faaliyetleri ile kırsal kesimde emniyetli barınma yerleri tesis etmeyi, eylemleri 
tırmandırarak buralara hakim olmayı, kırsal alanda yeterli güce ulaştıktan sonra şehirlere saldırarak halkı ayaklandırmayı hedef almıştır. Bu hedeflere 
ulaşabilmek için; silahlı güç kullanma, şiddet, sindirme, kitle gösterileri, otoriteyi sarsma, baskın, sabotaj ve halkın duygularını istismar etme yöntemlerini 
benimsemiştir. Ayrıca giderek artan şiddet hareketleri ile sürekli olarak iç ve dış kamuoyunda gündemde kalmayı ve mücadelesini Kürt ayrımcılığına dayatarak, 
dünyada kendi geleceğini tayin hakkı verilmemiş, demokratik haklardan yoksun en büyük etnik kitle olan Kürt halkının bakımsızlığı ve kurtuluşu adına yaptığını 
ileri sürerek uluslararası kamuoyunda mazlum kürt halkı rolünü oynayarak uluslararası arenada destek sağlamayı ve Türkiye'de etnik kökeni kürt olan 
nüfusun desteğini kazanmayı hedeflemiştir86. 

1974 yılında Partiye Karaken Kürdistan (Kürdistan İşçi Partisi) yani PKK adını alan teşkilat,. Bir yandan Marksist-Leninist, diğer yandan Kürtçü bir 
ideolojiye sahiptir. Irak, İran, Suriye ve Türkiye'de Büyük Kürdistan'ı kurmak hedeflenmiştir. 

2- PKK’nın Teşkilat Yapısı 

a) Siyasi Teşkilatlanma ve Örgüt Yapısı 

Kürdistan İşçi Partisi(Partiya Karkeran Kürdistan) veya kısaca PKK’nın çekirdeğini Kongre üyeleri oluşturmaktadır. Parti üyesi, parti programını kabul 
eden ve onu hayata geçirmekten sorumlu olan, parti iradesini esas alıp, kendini giderek bu irade ile bütünleştiren, parti yaşamına ve taktik uygulamaya tüm gün katılan, kendini partinin tarz, tempo ve üslubuna kavuşturarak temel parti amaçları için ödünsüz, çıkarsız, derin coşku ve sonsuz fedakarlıkla çalışan ve 
yaşamını parti davasına adayan kişidir. 

Parti üyesi olmak isteyen kişi, iki parti üyesinin önerisi ile başvurduğu parti örgütünün kararı ile aday üye olur. Aday üyelik süresi üç aydır. Aday 
üyeliğini başarı ile tamamlayan kişinin üyeliği, bağlı olduğu parti örgütünün kararı ve üst örgütün onayı ile kesinleşir. Üyelikten çıkarılmada aynı yol izlenir, 
kesinleşmesi için de parti meclisinin onayı gerekir87. 

Kongre, iki yılda bir toplanır ve Merkez Komitesini tespit eder. Genel başkanlığın isteği ve parti meclisinin üçte iki kararı ile veya parti üye sayısının 
üçte birinin isteği ile kongre zamanından önce de toplanabilir. Yine genel sekreterin isteği, parti meclisinin üçte iki kararı ile ve bir defaya mahsus olmak 
üzere kongre olağan üstü koşullarda en fazla bir yıl ertelenebilir. Kongreye bütün parti örgütlerinden seçilmiş delegeler katılır. Bütün parti örgütleri, komite ve temsilcilikleri, güçleri oranında kongrede temsil edilirler. Bu temsil oranı söz konusu örgütün üye sayısı ve mücadelenin gelişim düzeyine göre parti meclisi 
tarafından belirlenir ve genel sekreterlikçe onaylanır. 

Önemli politik değerlendirme ve kararların gerektiği, ancak kongrenin toplanamadığı veya toplanmasına gerek görülmediği durumlarda parti 
konferansları toplanabilir. Konferanslar genel başkanlığın kararı ile ya da parti meclisi kararı ve genel sekreterinin onayı ile toplanır. Politik durum 
değerlendirmesi yapar ve kararlar alır. Ancak parti programı ve tüzüğünü değiştiremez ve parti meclisini seçemez88. 

İleride değineceğimiz üzere, ilk Kongre 1978’de Güneydoğu’da toplanmış89 ve ilk Merkez Komitesini o zaman oluşturmuştur. Merkez Komitesi, üyeleri 
arasından, toplam beş kişiden oluşan Polit Büro’yu yani Merkez Yürütme Kurulu’nu seçmekle yükümlüdür. Nihayet, Polit Büro üyelerinin ana görevi de 
Parti Genel Sekreterini seçmektir (Bkz.Tablo I-II). 

ı) Parti Genel Başkanlığı 

İki kongre arasında partinin en yüksek ideolojik ve politik organı, parti genel başkanlığıdır. Genel başkan, parti kongresi tarafından üçte iki çoğunlukla 
seçilir. Partinin başkanı, her alanda partiyi en üst düzeyde temsil eder. Kongreye karşı sorumludur. Faaliyetleri hakkında da kongreye rapor sunar. Parti genel 
başkanlığı, partinin ve mücadelenin önderliğidir. Partinin ideolojik-politik çizgisini belirler ve yönetir. Bütün faaliyetlerin yürütülmesinde ve 
denetlenmesinde birinci derecede görevli ve sorumludur. Parti meclisini çalıştırır, partiye bağlı tüm örgütleri koordine eder. (Bakınız Tablo I) 

ıı) Parti Genel Başkanlık Konseyi 

Parti meclisi tarafından ve kendi üyeleri içinden üçte iki çoğunlukla seçilir, genel başkan tarafından onaylanır. Genel başkanın onaylamadığı kişi veya kişiler 
yerine yeniden seçim yapılır. Genel Başkanlık Konseyi, genel başkanın birlikte çalıştığı, ona yardımcı olan bir kurumdur. Başkanlık konseyinin iş bölümü, genel 
başkan tarafından yapılır. (Bakınız Tablo I) 

ııı) Parti Meclisi 

İki kongre arasında genel başkan ve başkanlık konseyi ile birlikte en yüksek parti karar ve yürütme organı parti meclisidir. Kongre tarafından seçilir, 
faaliyetleri hakkında da kongreye hesap verir. Genel başkanlık konseyini seçer, parti meclisine genel başkan başkanlık eder. Partinin pratik faaliyetlerini 
örgütlemek ve yürütmekle görevlidir. Yılda en az iki kere toplanır, salt çoğunlukla çalışır. ERNK’yı ve ARGK’yı örgütler (Demokratik halk birliklerini kurar), yasal partileri oluşturur ve destekler, PJKK’yı90 örgütler ve yönetir, ekonomik ve mali örgütlenmelere gider, kısacası ihtiyaçlara göre gerekli örgütleri kurar. 

Tablo I’de görüleceği üzere, partinin dış politika çizgisini hayata geçirmekle görevli ve sorumlu olarak dış ilişkiler örgütünü de oluşturur. Kendine 
bağlı demokratik halk birlikleri bünyesi içerisinde alt birlikler ve birimler oluşturur. (Bakınız Tablo I) 

TABLO I 

TABLO II 

ıv) Örgütün İşleyişi 

Partide örgütsel işleyiş, demokratik katılım ve yönetim esaslarına göre düzenlenir. Örgütte, alt örgütler, üst örgütlere ve bütün parti genel başkanlığa 
bağlı olarak faaliyet gösterir. Bütün örgütler üstten aşağıya talimat, alttan yukarıya rapor vermekle yükümlüdür. Üst örgütlerden gelen parti talimatları 
eleştiri hakkı saklı kalmak kaydıyla zamanında uygulanır. 

Olağanüstü koşullar dışında bütün parti yönetim komiteleri seçimle göreve gelir, seçimle uzaklaştırılır. Uygulamalarda azınlık çoğunluğa tabidir. 

v) Rapor 

Rapor-Talimat sistemi, yürütme ve denetlemenin en etkin aracıdır. Talimat, yerine getirilmesi gereken görevleri belirlerken, rapor da, yürütülen 
faaliyet hakkında sistemli bilgiyi ve öneriyi ifade eder. Talimatlardan üst örgütler sorumludur. Raporlardan ise alt birimler sorumludur. Çalışmalar hakkında alt 
birimler altı ayda bir genel başkanlığa rapor verirler. 

İki defa üst üste toplantıya katılmayan bir üyenin örgüt yöneticiliği düşer. Katılamayan örgüt üyesi, katılmama gerekçesini bir üst birimine rapor etmek zorundadır. 

b) Askeri Teşkilatlanma 

Parti Merkez Komitesine bağlı olarak görev yapan ERNK(Kürdistan Ulusal Kurtuluş Cephesi), Basın Yayın Faaliyetleri Birimi, Yurtiçi Bölge Komiteleri, Kamplar ve Eğitim 
Faaliyetleri Birimi ve ARGK(Kürdistan Halk Kurtuluş Ordusu) gibi alt birimleri bulunmaktadır. Karargâh merkezi Suriye’de Beka’a vadisindedir. 

ı) Kürdistan Ulusal Kurtuluş Cephesi(ERNK) 

Kürdistan Ulusal Kurtuluş Cephesi(ERNK), PKK’nın yurtiçi cephe faaliyetlerini yürütmekle yükümlüdür. Amaçlarını şöyle sıralayabiliriz; 

1-Sözde ulusal kurtuluş siyasetini kitlelerin elinde bir silah haline getirmek. 
2-Kitlelerle güçlü bağlar kurmak, halk kitlelerinin gücünü cepheye ve ulusal kurtuluş mücadelesine seferber etmek. 
3-Halk içinde kendi siyaseti doğrultusunda aktif propaganda, ajitasyon ve örgütleme çalışması yürütmek, geniş kitleleri ulusal kurtuluş siyaseti ve 
mücadelesi doğrultusunda birlikler halinde örgütlemek ve yönetmek. 
4- Halk kitlelerini cephenin politikaları doğrultusunda eğitmek ve mücadeleye seferber etmek. 
5-Sözde sömürgeciliğe ve gericiliğe karşı mücadele etmektir. 

ERNK, yarı askeri yarı siyasi bir teşkilattır. Bunun için askeri teşkilat içerisinde vermeyi uygun gördük91. Bunun için örgütün bölgesel (eyalet) 
yapılanması da askeri yapı içerisinde anlatılacaktır. 

ıı) Kürdistan Halk Kurtuluş Ordusu (ARGK) 

PKK’nın asıl askeri teşkilatı Kürdistan Halk Kurtuluş Ordusu (ARGK) dır. Kürdistan Halk Kurtuluş Ordusu(ARGK), PKK’nın silahlı faaliyetlerini 
yürüten sözde ana birlikleri olup, bölgesel birlikleri teşkil eden teröristlerden oluşmaktadır. Kısaca PKK’nın askerî gücüdür92. 

ARGK’nın üst birimleri, başkomutanlık, yüksek askeri konsey ve genelkurmaylık olarak isimlendirilmiştir. 

Başkomutan; ARGK’nın başkomutanı olarak Abdullah Öcalan gösterilmiştir. Silahlı eylemlerin hemen hemen tamamı Abdullah Öcalan’ın 
talimatıyla gerçekleştirilmiştir. 

Yüksek Askeri Konsey; Ana karagah sorumluları, sahra komutanları, eyalet komutanları PKK/Merkez Komitesi üyeleri, tabur düzeyindeki bölge ve birlik 
komutanları gibi üyelerden oluşmuştur. Başkomutanın belirlediği esaslara uygun planlama ve yürütme faaliyetlerini üstlenmiştir. 

Genelkurmaylık; Yüksek askeri konsey üyeleri arasından seçilen bir yürütme ekibidir. Yüksek askeri konsey karaları doğrultusunda sevk ve idareden 
sorumludur. Genelkurmaylık faaliyetlerini, ana karargah ve alt komutanlıklar vasıtasıyla sürdürmektedir. 

Ana Karargah; Silahlı faaliyetlerin sevk ve idaresi yönünden tüm destek faaliyetlerinin organizasyonundan sorumludur. Ana Karargah, başlıca “İstihbarat 
bölümü, Planlama, Harekat bölümü, Lojistik bölümü, Muhabere bölümü, Sağlık bölümü, Arşiv-Sicil bölümü, Basın-Yayın bölümü” gibi kısımlardan oluşmaktadır. 

Alt Komutanlık Karargahları; Saha Komutanlığı, Eyalet Komutanlığı, Bölge Komutanlığı karargahlarından ve yerel komutanlıklardan oluşmaktadır. 
İstihbarat, Planlama ve Harekat bölümü, Lojistik, Muhabere, Arşiv-Sicil, Basın-Yayın, Maliye, Müfettişlik, Mahkeme ve Kadın Ordulaşması bölümlerinden 
oluşmuştur. Bu oluşuma bağlı olarak da, daha dar benzeri bir örgütlenme ile “Saha Komutanlıkları” olacaktır. Saha Komutanlıkları ise, kendi içinde Bölge 
Komutanlıklarına bölünmüştür. Askeri gücü ise “Milis ve ARGK” birliklerinden oluşturulmuştur. 

Birlikler; Örgütçe sözde düzenli ordunun kurulması için oluşturulan birlikler zaman zaman, tugay ve alay olarak isimlendirilmişse de fiiliyatta bu 
birlikler, manga, takım, bölük, tabur şeklinde örgütlendirilmiştir. Yönetimdeki “Siyasi Komiserlik” bu oluşumda muhafaza edilmiştir. Alınan askeri kararların 
örgütün siyasi amaçlarına uygun olup olmadığı birlik yönetimlerindeki siyasi komiserler tarafından değerlendirilir. Bundan da, PKK’nın siyasi ve askeri 
teşkilatlarının bir birlerinden kesin çizgilerle ayrılmadığını görebiliriz. Yani, zaman zaman kararlarda askeri ve siyasi temsilcilerin birbirlerinin denetleyicisi 
olduklarını gözlemliyoruz. 

Birlik Yönetimleri; Manga dışındaki tüm birliklerin yönetimleri beş kişiden oluşmaktadır. Bunlar; Bölük komutanı, Siyasi yardımcı, Askeri yardımcı ve iki 
normal üyeden oluşmaktadır. Komutan, birliğin tüm faaliyetlerinden birinci derecede sorumludur. Siyasi yardımcı, sözde savaşın parti çizgisinde 
yürütülmesinden sorumludur. Askeri yardımcı, askeri konularda ve eylemin geliştirilmesinde birlik komutanına yardımcı olmaktadır. 

Manga yönetimi ise komutan ve yardımcı olmak üzere iki kişiden oluşmaktadır. Belirtilen silahlı grup düzenlemelerine uygun olmak kaydıyla 
“dağılma ve toplanma ilkesi” temelinde “tabur ve alay” hareketi geliştirebileceği öngörülmektedir. 

Birlikleri düzenli ve hareketli birlikler olarak ikiye ayırmak mümkündür. 

Düzenli Birlikler; Manga 7 kişiden, Takım 3 Mangadan, Bölük 3 takımdan, Tabur 3 bölükten oluşur. 

Hareketli Birlikler; Fizik, eğitim ve donanım yönünden vurucu gücü yüksek elemanlardan oluşan, bir bölgede daha ziyade sindirme ve sansasyonel amaçlı 
eylemlere yönelen ve takım, bölük seviyesinde hareket eden silahlı birliklerdir. 

Örgüt, 6. kongreden sonra yeni dönem harekat tarzı olarak esnek (sayısı büyüyüp küçülebilen) takım anlayışı temel kabul edilmektedir. Buna göre, 

Birlik-Bölük: 27-40 kişiden oluşur, örgütün temel üslenme alanları kabul ettiği yerlerde bulunur. Biri bayan, ikisi erkek elemanlardan oluşan üç takımdan teşekkül eder. 

Takım: 13 kişiden oluşur, bulundukları alan uygunsa sayıları 20 kişiye kadar yükseltilebilir. 

Tim: Silahlı grupların en alt birimidir, manganın kişilere bölünmesiyle timler oluşur, genelde üç dört kişiden ibarettir93. 

c) PKK’nın Eyalet Yapılanması 

Siyasi ve askeri yapılanması bakımdan örgüt, Türkiye sınırları içerisinde ve dışında olmak üzere çeşitli eyaletlere ayrılmıştır. 

Türkiye Sınırları İçerisindeki Eyaletler ve Komiteler: Şam Karargahına bağlı olarak faaliyet gösteren Türkiye sınırı içerisindeki eyaletler zaman zaman 
değişiklik göstermektedir. Örneğin Dersim eyaletine daha önceleri Erzincan, Sivas illeri dahil iken, daha sonra Sivas yöresi Koçgiri eyaleti olarak değiştirilmiştir. Bu ve buna benzer yapılanmalar diğer eyaletler için de geçerli olup, temel olarak PKK’nın eyalet yapısı aşağıdaki gibidir. 

1-Serhat: Kars, 
2-Erzurum, 
3-Dersim, 
4-Güney Batı, 
5-Çukurova, 
6-Ruha(Urfa), 
7-Amed, 
8-Garzan, 
9-Mardin, 
10-Botan, 
11-Zağros, 
12- Koçgiri eyaletleridir. 

Türkiye sınırları içerisinde olup da PKK’nın iddia ettiği Kürdistan coğrafyası dışında kalan bölgeler “Yurtdışı Eyaletleri” sayılmaktadır. Bu bölgeler; 
Marmara Eyaleti, Ege Eyaleti, Akdeniz Eyaleti, İç Anadolu ve Karadeniz Eyaletleridir94 (Bakınız Tablo III). 

Türkiye Sınırları Dışındaki Eyaletler ve Komiteler: Türkiye sınırları dışında kalan eyaletler, öncelikle Avrupa Devletleri ve Balkanlar olmak üzere, dünyanın 
çeşitli bölgelerinde Temsilcilikleri bulunmaktadır. Aynı Yurtiçi Merkez Komitesi gibi, Parti Merkez Komitesine bağlı olarak faaliyet sürdüren Yurtdışı Merkez 
Komitesi ayrı bir Merkez Yürütme Kurulu(Polit Büro) tarafından idare edilir. Merkezi Şam’da bulunan bu komitenin Avrupa Bürosu, Genel Eğitim ve 

Kamplar, Basın-Yayın Bölümü, Maliye ve Pasaport, Dış İlişkiler ve İttifaklar olmak üzere alt komiteleri vardır. 

PKK Merkez Komitesine bağlı olan Avrupa Koordinesinin merkezi Almanya’da bulunmaktadır. Bütün Avrupa Devletlerinin yanı sıra, yukarıda 
isimleri zikredilen ve Türkiye sınırları içerisinde kalan, sözde Kürdistan dışında kalan bölgeler ve Türkiye Metropolleri buradan idare edilmektedir. İran, Libya, 
Suudi Arabistan, Suriye, Lübnan ve Bağımsız Devletler Topluluğu örgütleri ise Şam Karargâhından koordine edilmektedir. 

Bu temsilcilikleri sıralayacak olursak; 

1- Avrupa Temsilciliği(İsveç, İtalya, Fransa, Norveç, İsviçre, İspanya, Belçika, Almanya, Hollanda, İngiltere, Avusturya, Danimarka, Finlandiya), 
2- Balkanlar Temsilciliği(Yunanistan, Bulgaristan, Romanya), 
3- Bağımsız Devletler Topluluğu Temsilciliği(Rusya Federasyonu, Kazakistan, Ermenistan, Azerbaycan, Gürcistan, Nahcivan), 
4- Ortadoğu Temsilciliği(İran, Irak, Suriye, Lübnan, Libya, Güney Kıbrıs Rum Kesimi, Suudi Arabistan), 
5- Avustralya Temsilciliği, 
6- Amerika Birleşik Devletleri Temsilciliği (Bakınız Tablo III-IV). 

TABLO III 

TABLO IV 

BU BÖLÜM DİPNOTLARI ;

91 ERNK hakkında, ileride örgütün eylemlerinin yoğunlaştırması ve siyasallaşma faaliyetleri anlatılırken daha ayrıntılı bilgi verilecektir. 
92 ERNK ve ARGK hakkında ileride daha teferruatlı bilgiler verileceğinden, burada ana hatlarına değinilmiştir. 
93 PKK’nın askeri ve eğitim çalışmaları anlatılırken bu konu ayrıca işlenecektir. 
94 Eyaletlerde yapılan değişiklikler, tezimizin ilerleyen bölümlerinde yeri geldikçe ayrıca zikredilecektir. 

7 Cİ BÖLÜM İLE DEVAM EDECEKTİR;

***