TERÖRLE MÜCADELEDE YENİ SAFHA ZEYTİN DALI HAREKATI BÖLÜM 2
ZEYTİN DALI HAREKATI’NIN İCRASI HAREKAT ALANININ DEĞERLENDİRİLMESİ
ZDH bölgesi harekata başlanmadan önceki haliyle Suriye’nin kuzeybatısında
PKK/PYD tarafından kontrol edilen 2 bin kilometrekarenin biraz üzerinde bir
alanı kapsamaktadır. Harekat alanının kuzeyi Gaziantep’in Islahiye ilçesi ve Kilis, doğusu Cilvegözü-Azaz-Mare-el-Bab hattı üzerindeki FKH bölgesi, batısı
Dare’z-Izzat-Atme hattındaki Türkiye’nin gerginliği azaltma sorumluluğundaki
bölge ve onun batısı olan Hatay ile sınırlandırılmıştır. Harekat alanı sınırlarının
büyük bir bölümünün TSK ve Türkiye’ye müzahir Milli Ordu unsurlarınca çevrelendiği görülüyor. Harekat alanının güneybatı sektöründeki Zahra-Nubl-Tel Kara-Tel Rahval hattı ise Suriye rejim güçleri ile İran destekli Şii milisler tarafından kontrol edilmektedir. TSK’nın bu bölgede PKK/PYD unsurlarını çevreleme ihtimali bulunmamaktadır. Harekat alanı çevresinin 143 kilometrelik bölümü kuzey ve batı sektöründe doğrudan Türkiye sınırlarını paylaşmaktadır.
Harekat alanının kuzey ve batı sektöründeki arazi Türkiye sınır hattı boyunca
uzanan 800-1.100 rakım aralığında seyreden dağlık yapıya sahiptir. Türkiye sınırının 0-2.000 kilometre derinliğine kadar uzanan dağlık arazi terörist unsurların hat şeklinde mevzilenerek savunma yapmasına imkan sağlayabilmektedir. Zira kuzey sektörde TSK birliklerinin mevzilerinin bulunduğu yerleşkeler ile PKK/PYD mevzilerinin dağ zirveleri arasındaki rakım farkı 300-400, mesafe ise 1.500 metreyi bulabilmektedir. Bu ise yüzde 25’lik bir eğime tekabül etmekte ve TSK unsurlarının ileri harekatlarını mahkum araziden hakim arazi istikametinde ortalama her 100 metrede 25 metre tırmanarak gerçekleştirecekleri anlamına gelmektedir.
Bu durum batı sektöründe yüzde 30 meyil tırmanmayı gerektirmektedir. Her iki
cephede de arazi büyük ölçüde zeytin ağaçları ve makilik bitki örtüsüyle kaplı
olup yer yer gizleme sağlayabilecek yoğunluğa sahiptir. Arazideki dalgalı yapı
ise kuru dere yatakları, çatak, tarım maksatlı teraslar, tepe ve sırt gibi yükseltiler nedeniyle ilerleme esnasında terörist ateşlerinden korunmak için örtü sağlayacak olanaklar sunmaktadır.
Doğu ve güney sektörü arazi arızaları itibarıyla daha yumuşak, kısmen dalgalı
ve yer yer kuzey cephesine benzer özellikler göstermektedir. Doğu sektöründe
Minnig Havalimanı ve Tel Rıfat yerleşim yerleri arasındaki hat suni engel yapımına elverişli olup Azaz-Mare hattındaki TSK/Milli Ordu kuvvetlerinin muhtemel ileri harekatları için tehdit teşkil etmektedir. Ayrıca Afrin’in güneydoğusunda bulunan ve Suriye rejimi tarafından kontrol edilen Nubl ve Zahra’ya erişim imkanına sahip olmasıyla hem Tel Rıfat hem de çevresindeki küçük yerleşim yerleri stratejik bir öneme sahiptir. Doğu ve güney sektöründe arazinin örtü ve gizleme imkanı kuzey ve batı sektörüne göre oldukça zayıftır.
Harekatın kış koşullarında gerçekleştirilmesi nedeniyle hava şartlarının
doğrudan ve belirleyici etkileri olmuştur.10 Harekat birliklerinin kontrol ve koordinasyonunu zorlaştıran arazi-hava durumunun ilerleyişi yavaşlattığı hatta
zaman zaman harekatın durmasına neden olduğu görülmüştür. Afrin genelinde
harekat öncesinde sekiz bin civarında PKK/PYD’li teröristin bulunduğu
ve bunlara Rakka ve Deyrizor gibi yerleşim yerlerindeki çatışmalarda örgüte
teslim olan ve sayıları belirlenemeyen DEAŞ’lı teröristlerin de Türkiye’ye karşı
savaşmaları kaydı ve özgürlük vaadiyle eklemlendiği değerlendirilmiştir. Afrin
bölgesinde PKK’lılarla birlikte SDG çatısı altındaki Arap Ceyşü’s-Suvar yapılanmasının da Türkiye’ye karşı direnç gösterme çabası içerisinde olduğuna şahit olunmuştur. PKK/PYD’li ve SDG’li teröristlerin bir kısmı ABD Özel Kuvvetlerince yürütülen eğit-donat kapsamındaki programı takip etmektedir. Böylelikle teröristlerin ABD Özel Kuvvetlerinin danışmanlığı ve nezaretindeki konsept bağlamında kuzey, doğu, güney ve batı cephelerinde tahkimatlı savunma hatları tesis ettiği anlaşılmıştır. Savunma hatları TSK/Milli Ordu’nun muhtemel ileri harekatını karşılamak maksadıyla özellikle kuzey, doğu ve batı sektörlerinde yoğun tahkimat, yer yer ağır silahlar ve engellerle (hendek, barikat, EYP ve mayın vb.) kuvvetlendirilmiş ve birbirini kademeleyen mevziler şeklinde tesis edilmiştir.
Hatlar arasında hareketli savunma taktikleri ile ara savunma çözümleri de
geliştirilmiştir. Yarı nizami, yarı gayrinizami yöntemlerle birbirini bütünleyen
hibrid savunma stratejisinde PKK’nın yerleşim yerlerinde sivil halk ve sivil tesislere de yer verdiği görülmüştür.
GÖRSEL 1. HAREKATA KATILAN MİLLİ ORDU BİLEŞENLERİ VE SURİYELİ MUHALİF GRUPLAR
Kaynak: “Zeytin Dalı Harekatına Katılan Suriyeli Muhalif Gruplar [26 Şubat 2018]”, Suriye Gündemi, 26 Şubat 2018,
http://www.suriyegundemi.com/2018/02/18/zeytin-dali-harekatina-katilan-suriyeli-muhalif-gruplar-18-subat-2018, (Erişim tarihi: 23 Mart 2018).
ZDH birlikleri TSK’nın Kara Kuvvetlerine bağlı zırhlı, mekanize, topçu,
komando birlikleri ile kara havacılık ve insansız hava aracı birlikleri, Hava
Kuvvetleri taktik hava unsurları ve muharebe arama kurtarma unsurları, Genelkurmay Başkanlığına bağlı özel kuvvetler ve elektronik harp unsurları, Deniz Kuvvvetleri Komutanlığına bağlı sualtı savunma ve taarruz timlerinin özel
ihtisaslı unsurları ve Milli Ordu adıyla yeniden teşkilatlanan ÖSO mensubu
Suriyeli muhaliflerden oluşan, FKH’ye göre sayıca ve ihtisas çeşitliliğince daha
fazla birlikten meydana gelmiştir. Harekatın lojistik hizmet desteği TSK ve devletin diğer sivil kurumlarınca sağlanmıştır.
HAREKATIN ASKERİ SAFHALARI.,
Hem askeri yetkililer hem de siyasi karar vericilerin açıklamalarında harekatın
hedeflerine ulaşması bakımından üç safhaya ayrıldığı görülmektedir:11 Bunlardan birincisi Afrin kırsalının terör unsurlarından temizlenmesidir. İkincisi kent merkezinin terör unsurlarından temizlenmesi ve Afrin genelinde topraksızlaştırılması dır.
Üçüncüsü ise Afrin genelinde istikrar faaliyetlerinin yürütülmesi, asayiş,
yeniden yapılanma, sosyal hizmetlerin tesisi ve ZDH bölgesinin Suriye’deki diğer harekat alanlarıyla birleştirilerek muhtemel terör hedeflerine harekat hazırlıklarının yapılmasıdır. Harekat mevcut durum itibarıyla ilk iki safhayı büyük oranda tamamlanmıştır. Üçüncü safha alan konsolidasyonu, meskun mahallerin mayın ve EYP’lerden temizlenmesi ve muhtemel harekat hazırlıkları kapsamındaki eş zamanlı faaliyetlerle devam etmektedir.
Birinci Safha (20 Ocak-13 Mart 2018)
ZDH 20 Ocak 2018 saat 17.00’da Afrin genelinde önceden belirlenmiş terörist
hedeflere karşı yoğun hava harekatı ve karadan ateş destek vasıtalarıyla başlatıldı.
TSK/Milli Ordu unsurları 21 Ocak 2018 saat 10.30’dan itibaren Türkiye sınırından Afrin’e yedi ayrı noktadan kara harekatı başlattı.12 TSK/Milli Ordu
unsurlarının ileri harekatlarının hedefi öncelikle kuzey sektöründe Kilis ve
batı sektöründe Hatay sınırına paralel uzanan ve sınırın 0-2.000 metre derinliğindeki hakim arazi hattındaki terör mevzileri oldu. Teröristlerin gayretlerini önemli ölçüde bu hatları tutmak için ayırdıkları da harekat sürecinde görüldü. Kuzeyde Bülbül beldesi Merseva köyü hattı ile Dikmetaş-Burseya hattı,
batıda Şeyh Muhammedli-Adamlı-Bilal Köy hattı, Memelan-Atman-Şediya
hattı (Raco sektörü), Ömer Uşağı-Mamal Uşağı-Halik Köy hattı, Şeyh Hadid
ve Hamam Köy bölgelerinde PKK/PYD’lilerin hazırlıklı savunma hatları ve
bu bölgelerin hakim noktalarında ve diğer kritik arazi arızaları çevrelerinde
direnç noktaları oluşturdukları anlaşıldı. Mahkum araziden hakim araziye
ileri harekatına devam eden TSK/Milli Ordu birliklerini durdurmak için teröristlerin yaklaşma istikametleri üzerindeki doğal engellerden de azami derecede istifade ederek savunma hazırlığı yaptıkları görüldü. Teröristler TSK/
Milli Ordu unsurlarının yaklaşma istikametlerindeki doğal engellerin yetersiz
kaldığı alanları kapatmak için iki-beş metre derinliğinde ve beş metre genişliğinde hat şeklinde hendek kazıp operasyon birliklerine zayiat verdirmeyi
ya da ilerlemelerini durdurmayı veya geciktirmeyi hedeflediler. Bu stratejiyle
zaman zaman ağır silahlara başvurarak çatışmayı mevzilerin uzağında kabul
ettiler.13
Bu strateji hava koşullarının olumsuzlaştığı, görüşün düştüğü ve zeminin
ağırlaştığı durumlarda etkili de oldu. Böylelikle tehdit-hava-arazi üçlemesinin
olumsuz etkisi TSK/Milli Ordu unsurlarının zayiat vermesi, ilerleyişinin
yavaşlaması veya kısmen durmasına neden oldu. Ancak havadan ve karadan
sağlanan etkili ateş desteği terörist unsurların mevzilerinde tutunmalarını engelleyerek açık alanlara çıkmaya ya da meskun mahallere çekilmeye zorladı.
Böylelikle teröristler hem silahlı insansız hava araçları (SİHA) ve hava kuvvetleri
unsurlarına havadan hem de harekat birliklerine karadan açık hedef
haline geldiler. Çevredeki yerleşim yerlerine çekilmek zorunda kalan teröristler
meskun mahallerde bir savunma stratejisi ortaya koyamayarak sivil kıyafetleriyle küçük taktikler geliştirip harekat birliklerine sınırlı direnç gösterebildiler.
Bu kapsamda 21 Ocak-13 Mart 2018 arasındaki birinci safhada seri kırılma alanları yaşandı.
Bu kırılma alanları teröristlerin direnç noktalarını ortaya koymakla birlikte imkan ve kabiliyetlerini de göstermektedir. Daha da önemlisi kuvvet-mekan-zaman ilişkisi açısından bakıldığında bu kırılmaların harekatın temposu üzerindeki olumlu/olumsuz ilişkisi anlaşılabilmektedir.
Kara Harekatının Çoklu Cepheden Başlatılması: TSK/Milli Ordu’nun kuzey
ve batı sektöründen aynı anda yedi farklı noktadan ileri harekata başlaması
PKK/PYD üzerinde endişe yaratıp sektörler arasında bir savunma önceliği yapamamasına, takviye ve ikmal kaynaklarını çok cepheli kırsal alanlarda rasyonel bir şekilde yönetememesine neden oldu. Öte yandan PKK/PYD bu imkanların bir kısmını da Afrin ilçe merkezindeki nihai çatışmaları göz önünde bulundurup şehir merkezinde tutarak mobilize edemedi.
HARITA 3. ATGM ATIŞLARININ HARİTA ÜZERİNDE GÖSTERİMİ
suriyegundemi.com
ANALİZ
Yapılan ATGM Atışlarının Harita Üzerinde Gösterimi
Kaynak: “PKK/YPG’nin Zeytin Dalı Harekatı Boyunca Kullandığı ATGM’ler”, Suriye Gündemi, 5 Mart 2018,
http://www.suriyegundemi.com/2018/03/05/pkk-ypgnin-zeytin-dali-harekati-boyunca-kullandigi-atgmler, (Erişim tarihi: 23 Mart 2018).
Zeytin Dalı Harekatı ’nın İcrası
HARITA 4. TSK’NIN İLERİ HAREKATI BAŞLATTIĞI GİRME NOKTALARI
Kaynak: “3. Gününde Zeytin Dalı Harekatı”, Suriye Gündemi, 22 Ocak 2018,
http://www.suriyegundemi.com/2018/01/22/3-gununde-zeytin-dali-harekati, (Erişim tarihi: 23 Mart 2018).
Kaynak: “3. Gününde Zeytin Dalı Harekatı”, Suriye Gündemi, 22 Ocak 2018,
http://www.suriyegundemi.com/2018/01/22/3-gununde-zeytin-dali-harekati, (Erişim tarihi: 23 Mart 2018).
Kaynak: “9. Gününde Zeytin Dalı Harekatı”, Suriye Gündemi, 28 Ocak 2018,
http://www.suriyegundemi.com/2018/01/28/9-gununde-zeytin-dali-harekati, (Erişim tarihi: 23 Mart 2018).
Öncelikli Taktik Hedeflerin Ele Geçirilmesi:14 24 Ocak 2018’de (harekatın
üçüncü günü) Afrin kırsalına girilen alanlardan bazıları ele geçirildi. Kuzeydoğu
cephesinde Burseya Dağı etekleri, kuzey cephesinde Hayuglu, Şeyh Obası, Mersava, Şeyh Horoz, Mahmud Uşağı ve Şinkal köyleri, batı cephesinde Adamanlı, Harmanlık ve Hamam köyleri ele geçirilerek ileri harekat için mevziler kazanıldı. Ele geçirilen bu alanlarda PKK/PYD’li teröristler tanksavar, havan, roket ve benzeri ağır silahlarla direnç gösterdiler.
Bursaya Dağı’nın Ele Geçirilmesi:15 28 Ocak 2018’de harekatın kuzeydoğu sektöründe yer alan stratejik Burseya Dağı PKK/PYD’den alındı. Böylelikle hem harekatın bu cephedeki derinliği genişletildi hem de Kilis Öncüpınar ve kent merkezine bu noktadan yapılan saldırı mevzileri ele geçirildi. Bursaya Dağı’nın alınması kuzeybatısındaki Dikmetaş ile daha güneyindeki Bafilyon bölgesine el atmak için önemli bir taktik kazanım oldu. Diğer taraftan bu hedefin ele geçirilmesi PKK/PYD’nin hazırlıklı mevzi savunmasını test etmek bakımından da ayrıca önemliydi. Zira örgütün hazırlık savunma hattında inşa ettiği beton koruganlar, irtibat hendekleri, gözetleme kuleri, tüneller ve atış mazgallarından meydana gelen direnek noktalarının yapısı ile kuvvetli ve zayıf tarafları harekatta ilk defa bu hedef bölgesinde analiz edildi.
HARITA 7. KURNİ DAĞI’NIN ELE GEÇİRİLMESİ
Kaynak: “9. Gününde Zeytin Dalı Harekatı”, Suriye Gündemi, 28 Ocak 2018,
http://www.suriyegundemi.com/2018/01/28/9-gununde-zeytin-dali-harekati, (Erişim tarihi: 23 Mart 2018).
Kurni Dağı’nın Ele Geçirilmesi:16 31 Ocak 2018’de kuzey sektörünün hakim
arazisi Kurnik Dağı ele geçirilerek çevresindeki Zehran, Bali Köy, Kurni, Hay
Oğlu, Heftar, Ursa ve Bak Ubasi köyleri PKK/PYD unsurlarından temizlenmiş ve
kuzey cephesindeki harekat alanı derinleştirilerek harekat birliklerinin ilerleme
mihverleri genişletilmiştir. Böylelikle stratejik Darmık Dağı ve Bülbül beldesine el atılabilmesinin önü de açılmıştır.
Darmık Dağı ve Bülbül Köyünün Ele Geçirilmesi:17 1-2 Şubat 2018’de Bülbül
beldesi ve Darmık Dağı ele geçirilerek kuzey sektöründeki en kritik terör hedefleri temizlenmiştir. Böylelikle harekatın cephesi genişletilip Kilis’in Gülbaba karşısındaki harekat alanları birleştirilerek kuzey sektöründeki sınır güvenliğine önemli bir katkı sağlanmıştır. Darmık Dağı sınırın Türkiye hattından gelecek her türlü askeri hamleye karşı bir gözetleme ve ateş üstünlüğü imkanına sahiptir. Bu bakımdan PKK/PYD tıpkı Burseya Dağı’nda olduğu gibi Darmık Dağı’nda da benzer bir savunma konsepti oluşturmuştur. Kuzey sektöründeki en önemli direnek noktası Darmık Dağı olarak belirlemiştir. Darmık Dağı aynı zamanda harekatın ileri safhaları için de stratejik bir ateş destek üssüne dönüştürülmüştür.
HARİTA 8. DARMİK DAĞI VE BÜLBÜL KÖYÜNÜN ELE GEÇİRİLMESİ
Kaynak: “9. Gününde Zeytin Dalı Harekatı”, Suriye Gündemi, 28 Ocak 2018,
http://www.suriyegundemi.com/2018/01/28/9-gununde-zeytin-dali-harekati, (Erişim tarihi: 23 Mart 2018).
Racu Beldesinin Ele Geçirilmesi:18 3 Mart 2018’de kritik bir öneme sahip
Racu beldesi ve çevresindeki Hamilek, Ramadiye, Badinli, Karkin, Ali Bezanlı ve
Çemenli köyleri hava ve karadan sağlanan ateş desteğiyle TSK/Milli Ordu’nun
manevra unsurlarınca ele geçirildi. Böylelikle bu bölgedeki terörist unsurlara azami zayiat verdirildi ve Afrin ilçe merkezinden harekatın kuzeybatı sektörüne uzanan hat kontrol altına alındı.
Kaynak: “43. Gününde Zeytin Dalı Harekatı”, Suriye Gündemi, 3 Mart 2018,
http://www.suriyegundemi.com/2018/03/03/43-gununde-zeytin-dali-harekati, (Erişim tarihi: 23 Mart 2018).
Bafilyon Dağı’nın Ele Geçirilmesi:19 3-5 Mart 2018’de Afrin’in kuzeydoğusunda
bulunan Bafilyon Dağı ve çevresindeki yerleşim alanları harekat birlikleri
tarafından ele geçirildi. Bu sektörde Halep’in kuzeyinden PKK/PYD unsurlarına
destek için gelen çok sayıda Suriye rejimi yanlısı Şii milis de etkisiz hale getirildi.
Operasyon unsurlarının gayretinin Afrin ilçe merkezinin kuzeydoğu ile güneydoğusundaki hatta yoğunlaştığı ve bu iki hattı kontrol ederek Afrin ilçe merkezinin kuzey, doğu ve güney istikametinde çevrelenmeye başladığı görüldü.
HARITA 10. BAFILYON DAĞI’NIN ELE GEÇİRİLMESİ
Kaynak: “44. Gününde Zeytin Dalı Harekatı”, Suriye Gündemi, 4 Mart 2018,
http://www.suriyegundemi.com/2018/03/04/44-gununde-zeytin-dali-harekati, (Erişim tarihi: 23 Mart 2018).
HARITA 11. CENDERIS BELDESININ ELE GEÇIRILMESI
Kaynak: “48. Gününde Zeytin Dalı Harekatı”, Suriye Gündemi, 8 Mart 2018,
http://www.suriyegundemi.com/2018/03/08/48-gununde-zeytin-dali-harekati, (Erişim tarihi: 23 Mart 2018).
3 CÜ BÖLÜM İLE DEVAM EDECEKTİR.,
***
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder