GÜÇ VE POLİTİKA KAVRAMSAL BOYUTLAR. BÖLÜM 8
Siyasi İdeolojiler, Sait YILMAZ, Politika,liberalizmin yükselişi, Muhafazakar,Stratejik İstihbarat, demokrasi, Küreselleşme, Güç İlişkileri, Nükleer, Biyolojik, Kimyasal Silahlar,
1.6.4. Stratejik İstihbarat:
Sherman Kent ile birlikte uluslararası veya dış politika düzeyinde istihbaratı tanımlamak için kolaycı bir yöntem ile “stratejik istihbarat” ifadesi kullanılmaya başlanmıştır. Sherman Kent, stratejik istihbaratı; "Karar alıcıların hatalı plânlama ve hareketleriyle kendi politikalarına zarar ve taahhütlerine zarar vermeyecek şekilde diğer devletlerle ilgili olarak sahip olmaları gereken bilgi türüne verilen addır. " şeklinde nitelemekte idi. Stratejik istihbarat, diplomasinin, askeri gücün, propagandanın, psikolojik savaşın, örtülü savaşın, ekonomik baskının kısaca politik hedefi ve hedefe götürecek stratejinin belirlenmesinde en önemli faktördür .
Stratejik istihbarat açısından önemli bir gayret alanı uzaydan istihbarat amaçlı istifade edilmesidir. AB ve ABD uzay bütçesi arasındaki fark 1’e 20 oranında ABD lehinedir. AB’nin uzay ile ilgili bir stratejisi olmadığı gibi Helios birkaç ülkenin kendi arasında geliştirip son bölümde başkalarına açmaya çalıştığı bir proje olarak eleştirilmektedir. GPS-Galileo sistemi için de yeterli bütçe olmadığından Rusya, Çin ve Hindistan gibi ülkelerin davet edilmesi düşünülmekte ancak ABD’nin tepkisinden çekinilmektedir . AB pek çok alanda işbirliği önermesi ne rağmen ABD uzay teknolojisini paylaşmak istememektedir. Hatta AB devletleri uzaya kendi silahlarını yerleştirmeye başladıklarında ABD tarafından elektronik karıştırmaya tabi olacaklarından endişe etmektedirler. AB, Torejon’daki Uzay Merkezi vasıtası ile kontrol ettiği kendi uydularını korumayı hedeflemektedir.
Geçen 50 yıl içinde stratejik istihbarat ortamı çok değişmiş ve istihbarat analizcilerinin işi çok daha zorlaşmıştır. İstihbaratın toplanması, tasnifi ve analizinde karşılaşılan sorunlar yanında; istihbaratı kullanacak adreslerin çeşitlenmesi, iç içeliği, memnun edilme güçlüğü; öte yandan istihbaratın süreç içinde etkin konumunu sürdürme zorluğu da istihbaratçılar için önemli bir sorun haline geldi . Teknolojik gelişmelere ilave olarak uluslararası ilişkilerde savaş dışı yöntemlere daha çok yer verilmesi ile birlikte istihbaratın kapsamı çok genişledi. Örtülü operasyonların yanında propaganda faaliyetleri de güvenlik ve ulusal çıkarların muhafazasında güncel hale geldi. Gelinen bilgi ve iletişim ortamında bilgilerin toplanması kadar toplanan bilgilerin istihbarat haline getirilmesindeki süreç de zorlaştı.
İstihbaratın bugünkü zorlukları arasında ülkedeki politik yapılanmanın sürekli değişimi, politikanın daha açık hale gelmesi bulunmaktadır.
Politikaların belirlenmesi ve uygulanmasında çeşitli istihbarat organlarının varlığı ve rekabeti ortaya çıkmıştır.
Halkın değişen değerleri ve artan sivil toplum örgütleri ve kamuoyu ile birlikte medyanın gücü ile yerine göre işbirliği yerine göre mücadele etmeyi
gerektirmektedir. Konuşma ve basın özgürlüğü, insan hakları gibi konular demokrasinin gereği olmakla beraber istihbarat kaynak ve metotlarının korunması gibi konularda istenmeyen sonuçlar doğurma riski taşımaktadırlar.
KAYNAKÇA DİPNOTLAR;
1 Andrew HEYWOOD: Siyasi İdeolojiler, Adres Yayınları, Çev.: A.K. BAYRAM, (Ankara, 2007), 4.
2 John BAYLİS, Steve SMITH,. (2005), The Globalization of World Politics, An Introduction to International Studies, Oxford University Press, (New York, 2005), 232.
3 Born again: Hıristiyanlığı özellikle Protestan muhafazakarlığı yeniden benimseme.
4 John BAYLIS, Steve SMITH: a.g.e., ( 2005), 5.
5 Stephen D. KRASNER: Structural Causes and Regime Consequences: Regimes As Intervening Variables, The International Organization, C.36, No.2, (1982), 47.
6 Tayyar ARI: Uluslararası İlişkiler Teorileri; Çatışma, Hegemonya, İşbirliği, ALFA Yayınları, (İstanbul, 2002), 7.
7 John BAYLIS, Steve SMITH: a.g.e., ( 2005), 273.
8 Tom BARRY: Toward A New Grand Strategy For U.S. Policy, IRC Strategic Dialogue No.3, (13 December 2004), 1.
9 Charles KRAUTHAMMER: Democratic Realism: An American Foreign Policy For A Unipolar World, American Enterprise Institute, (2004).
www.aei.org/doct_ib/20040227_book755text.pdf
10 The Progressive Policy Institute: Progressive Internationalism: A Democratic National Security Strategy, (October, 2003).
www.ndol.org/documents/Progressive_Internationalism_1003.pdf, www.ırc-online.org
11 G.John IKENBERRY, Charles A. KUPCHAN: Liberal Realism. The Foundation Of A Democratic Foreign Policy, National Interest, (Fall 2004).
www.nationalinterest.org/ME2/default.asp
12 Clifford KUPCHAN: Real Democratik, (Fall 2004). www.findarticles.com/p/articles/mi_m2751/is_77/ai_n6353160.
13 Robert NOLAN: Bush II: Balancing Realism And Idealism, Foreign Policy Association, (20 January 2005).
14 Karikatür: caple.msnbc.com: Aktaran: Radikal Gazetesi, (7 Aralık 2007)..
15 Stephen M. WALT: Güvenlik Çalışmalarının Rönesansı, Avrasya Dosyası, Güvenlik Bilimleri Özel. Ankara, ((2003), 85.
16 Zbigniew BRZEZINSKI: Tercih, Çev. Cem KÜÇÜK, İnkıkap Kitapevi, (İstanbul, 2004), 178.
17 Y. Furkan ŞEN: Globalleşme Sürecinde Milliyetçilik Trendleri ve Ulus Devlet, Yargı Yayınevi, (Ankara, 2004), 197.
18 Veysel BOZKURT: Küreselleşme Kavramı, Gelişimi ve Yaklaşımlar, Küreselleşmenin İnsani Yüzü, ALFA Basın Yayım, (İstanbul, 2000), 28.
19 Engin YILDIZOĞLU: Globalleşme ve Kriz, Alan Yayıncılık, (İstanbul, 1996), 165
20 Turan MORALI: “Küreselleşmenin Siyasi Boyutları ve Güvenlik Stratejilerine Etkileri”, Gnkur. Başkanlığı, Küreselleşme ve Uluslararası Güvenlik, Birinci Uluslararası Sempozyum Bildirileri, Genelkurmay ATASE Başkanlığı Yayınları, (Ankara, 2003), 1-5.
21 Institute of Defence And Strategic Studies: “Globalization and Defense”, Nanyang Technological University, Report of Globalization and Defense Conference (15-16 March 2006), 15. (Singapore, 2006). Website: http://www.idss.edu.sg
22 Sait YILMAZ: 21. Yüzyılda Güvenlik ve İstihbarat, ALFA Yayınları, (İstanbul, 2006), 97-98.
23 Sıtkı M. ERİNÇ: “Post Modernizm’in Tanımı”, Anadolu Sanat Dergisi, Sayı 2, (Eskişehir, Kasım 1994), 31.
24 Yaygın biçimde post-modernizm üç biçimde ele alınabilmektedir; (1) Bir dönem olarak postmodernizm, (2) Bir biçim olarak postmodernizm, (3) Bir düşünce tarzı ya da söylem olarak postmodernizm. (Fuat KEYMAN: Postmodernizm ve Radikal Demokrasi, Toplum ve Bilim Dergisi, (İstanbul, 1993), 131.
25 John BAYLIS, Steve SMITH: a.g.e., (2005), 285-287.
26 E. Fuat KEYMAN: Küreselleşme, Devlet, Kimilk/Farklılık: Uluslararası İlişkiler Kuramını Yeniden Düşünmek, Alfa Yayınevi, (İstanbul, 2000), 101.
27 Molly COCHRAN: Postmodernism, Ethics and International Theory, Review of International Studies, C.21, (1995), 240.
28 Metinsel stratejiler içerisinde en çok dikkati çeken ise Jacques Derrida’nın dünyayı kolayca kavranamayacak ve açıklanması gereken bir metin olarak görmesi idi. Derrida bu açıklamayı yapabilmek için iki vasıta önermekteydi; yapıyı çözme ve çift okuma.
29 Robert COOPER: Ulus Devletin Çöküşü, Güncel Yayıncılık, (İstanbul, 2005),179.
30 Jim GEORGE: Discourse of Global Politics: A Critical (Re) Introduction to International Relations, Boulder, (1994), 27.
31 John BAYLIS, Steve SMITH: a.g.e., (2005), 287.
32 Michele BARRETT: Ideology, Politics, Hegemony: from Gramsci to Laciau and Mouffe, Mapping Ideology, Ed. Stavoj ZIZEK, Verso, (London, 1997), 239.
33 Robert W.COX: Social Forces, States and World Orders: Beyond International Relations Theory, Millenium Journal of International Studies, 10(2), (1981), 126-155.
34 Andrew HEYWOOD: a.g.e., (2007), 392.
35 Robert O. KEOHANE: The United States and the Postwar Order: Empire or Hegemony?, International Peace Research Institute, Journal of Peace Research, Vol. 28, No. 4, (oslo, 1991), 435-439.
36 Duncan SNIDAL: The Limits of Hegemonic Stability Theory, MIT Press, International Organization, Cooperation and Conflict, XXI, Vol.: 39, (1986), 579-614.
37 Robert WRIGHT: U.S. and Manhood: Leadership is About Respect, not Just Fear, New York Times, (August 3, 2004), www.iht.com/articles/532228.html.
38 Robert COX: Gramsci, Hegemony and International Relations, An essay in Method, in Stephen GILL, ed., Gramsci, Historical Materialism and International Relations Cambridge University Press, (Cambridge, 1993), 49-66.
39 Joseph S. NYE: The Paradox of American Power: Why The World’s Only Superpower Can’t Go It Alone, Oxford University Press, (Oxford, 2002).
40 Robert O. KEOHANE: After Hegemony: Cooperation and Discord in the World Political Economy, Princeton University Press, (Princeton, 1984).
41 Thomas J. VOLGY, Kristin KANTHAK, Derrick FRAZIER, Robert S. INGERSOLL: Resistance to Hegemony within the Core: Domestic Politics, Terrorism, and Policy Divergence within the G7, Matthew B. Ridgway Center for International Security Studies,University of Pittsburgh ,(2005), 1-2.
42 Susan STRANGE: Toward a Theory of Transnational Empire, Ernst-Otto Czempiel and James N. Rosenau (eds.), (1989), 165.
43 John BAYLIS, Steve SMITH: a.g.e., (2005), 337.
44 Oral SANDER: İlkçağlardan 1918’e Siyasi Tarih, İmge Kitabevi, (Ankara, 2000), 91.
45 Robert COOPER: a.g.e., (2005),18.
46 Çetin ÖNGÜN: Amerikan Gücüne Tarihsel Bir Yaklaşım, Asil Yayın Dağıtım, (Ankara, 2007), 40.
47 Şener ÜŞÜMEZSOY: Dünya Sistemi ve Emperyalizm, İleri Yayınları, (İstanbul, Ekim 2006), 10.
48 İlhan UZGEL: “Hegemon Güç Kutusu”, Ed. B. Oran, Türk Dış Politikası, Cilt I, İletişim Yayınları, (İstanbul, 2003), 31.
49 Immanuel WALLERSTEIN: Amerikan Gücünün Gerileyişi, Metis Yayınları, (İstanbul, 2004), 19.
50 Fahir ARMAOĞLU: 20.Yüzyıl Siyasi Tarihi 1914-1980, Cilt: I, Alkım Yayınevi, (Ankara, 1993), 419.
51 Zbigniew BRZEZINSKI: a.g.e., (2004), 62.
52 Franz SCURMANN: The Foreign Politics of Richard Nixon: The Grand Design, Berkeley University of California, (1974), 3-8.
53 Terence K. HOPKINS, Immanuel WALLERSTEIN: Geçiş Çağı, Dünya Sisteminin Yörüngesi: 1945-2025, Avesta Yayınları, Çev. N.ERSOY, (İstanbul, 1999), 29.
54 IRDB: International Reconstruction and Development Bank (Uluslararası Yeniden Yapılandırma ve Kalkınma Bankası; sonraki adı ile Dünya Bankası).
55 Melvyn P.LEFFLER: A Prepondeance of Power: National Security, The Truman Administration, and the Cold War, Stanford University Press, (Stanford, 1992), 233.
56 William S.BORDEN: The Pasific Alliance: United States Foreign Economic Policy and Japanese Trade Recovery: 1947-1955, University of Wisconsin Press, (Madison, 1984), 220.
57 Onur ÖYMEN: Ulusal Çıkarlar: Küreselleşme Çağında Ulus Devleti Korumak, (İstanbul, Ekim 2005), 391-393.
58 Zbigniew BRZEZINSKI: a.g.e., (2004), 169.
59 Stephan G. RABE: Controlling Revolutions: Latin America, American Policy 1961-1963, Oxford University Press, (New York, 1989), 105-122.
60 Thomas McCORMICK: America’s Half Century United States Foreign Policy In The Cold War, John Hopkins University Press, (Baltimore, 1989), 182.
61 Simon BROOMLEY: American Hegemony and the World Oil: The Industry, The State System and The World-Economy, Polity Press, (Cambridge, 1991), 141.
62 Susan GEORGE: Debt Boomerang, How Third World Debt Harms Us All. Boulder Co., (Westview, 1992), 151.
63 Osman Metin ÖZTÜRK: Amerika Çökerken: Yeni Kutuplaşma, Fark Yayınları, (Ankara, 2007), 11-16.
64 Milli Güvenlik Akademisi: Terör ve Terörle Mücadele, Yayın No:10, (Ankara 2004), 38-39
65 Amerikan literatüründe çok geçen bir kavram olan RMA: ‘Revolution in Military Affairs’in kısaltmasıdır.
66 Zbigniew BRZEZINSKI: a.g.e., (2004), 24.
67 Milli Güvenlik Akademisi: a.g.e., (2004), 189-190
68 Wolfram F. HANRIEDER: The International System: Bipolar or Multibloc? in the International Political System: Introduction & Readings, Ed. Romano Romani, Wiley, (New York, 1992,) 188-189.
69 Charles KRAUTHAMMER: The Unipolar Moment, in Rethinkig America’Security: Beyond Cold War to New World Order, Eds. Allison and Treverton, (New York, 1992), 295-306.
70 Joseph NYE: What New World Order?, Foreign Affairs: 70, (Spring 1992), 83.
71 Institution For Strategic Studies: Strategic Assesment, 1997, INSS Publications, Executive Summary, (Washington D.C., 1997), i-xi.
72 Barry BUZAN, Ole WAEVER: Regions and Powers, The Structure of International Security, Cambridge Sudies in International Relations: 91, Cambridge University Press, (Cambridge, 2003), 13.
73 Osman Metin ÖZTÜRK: a.g.e., (2007), 30.
74 The Einstein Forum, The Federation of German Scientists, and the German Association for Peace and Conflict Research: Project on Defense
Alternatives Report: Arms Control In An Age Of Strategic And Military Revolution, (Berlin, 28 Oct.2005), 2-3.
75 Dünya standartlarında bir siber savaş kabiliyetinin yıllık 100 milyon dolar harcama ile 10 yılda kazanılabileceği ve bunu yapmak için halen 100’den
fazla ülke ve şirketin gerekli potansiyele sahip olduğu tespiti yapılmıştır.
76 Yılmaz TEZKAN: Jeopolitikten Milli Güvenliğe, Ülke Kitapları, (İstanbul, 2005), 137.
77 Joseph S. NYE: Amerikan Gücünün Paradoksu, Literatür Yayınları, Çev.Gürol Koca, (İstanbul, 2003), 5-7.
78 Stephen GILL, David LAW: Global Political Economy, Perspectives, Problems and Policies, Harvester-Whesatsheaf,-Hertfordshire, (1988), 73-74.
79 İ. UZGEL: a.g.e., (2003), 31.
80 Brzezinski: a.g.e., (2004), 147.
81 Susan STRANGE: The Persisting Myth of Lost Hegemony, International Organisation, C.41, No.4, (1987), 565.
82 Joseph S. NYE Jr.: a.g.e., (2003), 15.
83 Joseph S NYE Jr.: Hard and Soft Power in a Global Information Age, Re-Ordering the World, (Oxford, 2002), 6.
84 Mert BAYAT: Milli Güç ve Devlet, (Sunuş: Ertuğrul Zekai Ökte), Belge Yayınları, (İstanbul, 1982), VII.
85 Yılmaz TEZKAN: a.g.e., (2005), 148.
86 Oswaldo De RİVERO: Kalkınma Efsanesi, Çitlembik Yayınları, Çev.: Ömer Karakurt, (İstanbul, 2003), 34-35.
87 Sam C. SARKESIAN: U.S. National Security: Policy Makers, Processes, and Politics, Sec.Ed., Lynne Rienner Publishes, (Colorado, 1995), 25.
88 Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği: Devletin Kavram ve Kapsamı, (Ankara, 1990), 91.
89 Ray S. CLINE: “World Power Trends and U.S. Foreign Policy for the 1980s,” Westview Press, (Boulder CO, 1980), 13.
90 David JABLONSKY: “Why is the Strategy Difficult?”, Boone BARTHOLOMEES, Jr.: “Guide to National Security Policy and Strategy”, U.S. Army War College,
(Washington DC, June 2006), 138.
91 Ulusal güç unsurlarının kapsamı ile ilgili bakınız; Yılmaz TEZKAN: Jeopolitikten Milli Güvenliğe, Ülke Kitapları, (Ankara, 2005), III ncü Bölüm.
92 David JABLONSKY: a.g.e., (2006), 130-137.
93 Onur ÖYMEN: Ulusal Çıkarlar, Küreselleşme Çağında Ulus-Devleti Korumak, Remzi Kitabevi, (İstanbul, 2003), 165.
94 Barry YEOMAN, Michael SCHERER, Louis NEAVER: Dirty Warriors, Mother Jones, Vol. 29 Issue 6, (Nov/Dec 2004), 30.
95 The International Consortium of Investigate Journalists: Privatizing Combat, The New Order, The Center For Integrity, Web sitesi: www.publicintegrity.org/wow/bio.aspx.html
96 Umur TALU: Yeni Lejyonerler (2) Bazen Jandarma, Bazen Mafya, Milliyet Gazetesi, (31 Ocak 2001).
97 Joseph S Nye Jr.: Soft Power and American Foreign Policy, Political Science Quarterly; Summer 2004; 119, 2; Research Library Core, p.256.
98 Andreas WENGER: The Growth of Soft Power and the Challenges of Global Govenence, Information & Security, Volume 7, (2001), 5-11.
99 Yılmaz TEZKAN: a.g.e., (2005), 141.
100 Javier NOYA: The Symbolic Power of Nations, Real Instituto Elcano, Working Paper (WP) 35/2005, (2005), 16.
101 Nye, Joseph S. (6 Eylül 2006), Daha Çok Yumuşak Güce Başvurmalıyız, The DailyStar, (Çev. Radikal Gazetesi, 08 Eylül 2006).
102 Yılmaz TEZKAN:a.g.e., (2005), 181.
103 Nevzat DENK: 21 nci Yüzyıla Girerken Türkiye’nin Jeopolitik Durumu ve Jeostratejik Öneminin Yeniden Belirlenmesi, HAK Yayını, (İstanbul, 2000), 23-24. (Kıt’asal güç merkezleri olarak Çin, Rusya, İngiltere ve Fransa’yı; bölgesel güç merkezi olarak Türkiye’yi; birleşik güç merkezleri olarak NATO, Arap Birliği vb. örgütleri; sınırlı güç merkezleri olarak OPEC vb. kuruluşları göstermektedir.)
104 Osman ULAGAY: 21. Yüzyılda 'Ulusal Güç' Olmanın Yolları, Milliyet Gazetesi, (13 Şubat 2006). http://www.milliyet.com/2006/02/13/yazar/ulagay.html
105 William I. ROBINSON: Promoting Polyarchy: Globalization, U.S. Intervention and Hegemony, Cambridge Studies in International Relations, (Cambridge, 1996), 36.
106 Tayyar ARI: Uluslararası İlişkiler, ALFA Yayınları, 2. Baskı, (İstanbul, 1997), 256.
107 Zbigniew BRZEZINSKI: a.g.e., (2004), 279.
108 Barry BUZAN, Ole WAEVER: Regions and Powers, The Structure of International Security, Cambridge Sudies in International Relations: 91, Cambridge University Press, (Cambridge, 2003), 3.
109 Harp Akademileri Komutanlığı: Geçmişte ve 21 nci Yüzyılda Savaşlar, Stratejiler ve Stratejler, Harp Akademileri Basım Evi, (İstanbul, 2002), 336.
110 Sait YILMAZ: Küresel, Bölgesel ve Ulusal Düzeyde Türkiye için Yeni Bir Yaklaşım, Cumhuriyet Strateji Dergisi Yıl : 3, Sayı : 152, (26 Mayıs 2007), s.16-17.
111 Barry BUZAN, Ole WAEVER: a.g.e., (2003), 394-394.
112 Joseph S NYE Jr.: Soft Power and American Foreign Policy, Political Science Quarterly; 119, 2; Research Library Core, (2004), 263.
113 Nevzat DENK: 21 nci Yüzyıla Girerken Türkiye’nin Jeopolitik Durumu, H.A.K. Yayınları, (İstanbul, 1998), 24.
114 Ufuk LEVENT: 21 nci Yüzyılın Eşiğinde Türkiye, H.A.K. Yayınları, (İstanbul, 1997), 2.
115 Nevzat DENK: a.g.e., (1998), 24.
116 Beril DEDEOĞLU: Dünden Bugüne Avrupa Birliği, Boyut Kitapları, (İstanbul, 2003), 418.
117 Şeklin hazırlanmasında Barry BUZAN ve Ole WAEVER: Regions and Powers, (2003) adlı kitabında yer alan şekil ve açıklamalar esas alınmıştır.
Buzan, Avrupa ve Karadeniz güvenlik bölgeleri içine dahil etmemekle birlikte; Türkiye, bu bölgelerin doğal ve merkez ülkesi olarak kabul edilmiştir.
118 Erol BİLBİLİK: Amerikan Kuşatması, Otopsi Yayınları, (İstanbul, Ağustos 2003), 22.
119 Çetin ÖNGÜN: Amerikan Gücüne Tarihsel Bir Yaklaşım, Asil Yayın Dağıtım, (Ankara, 2007), 133.
120 National Intelligence Council: (NIC): Mapping the Glolbal Future, Government Printing Office, (Washington D.C., Dec 04), 51.
121 2003 yılında RAND isimli şirket gelecek 10 yılda hızlı gelişen Çin ekonomisinin başlıca 8 risk altında olduğunu belirlemiştir:
Kırılgan finansal sistemleri ve devlet teşebbüsü; rüşvetin ekonomik etkileri; su kaynakları ve aşırı nüfus; doğrudan yabancı yatırımcının azalma
ihtimali; HIV/AIDS ve salgın hastalıklar; işsizlik, yoksulluk ve sosyal huzursuzluk; enerji tüketimi ve fiyatlar; Tayvan ve diğer ülkeler ile olacak
potansiyel anlaşmazlıklar.
122 National Intelligence Council: a.g.e., (Dec 04), 56.
123 Zbigniew BRZEZINSKI: a.g.e., (2004), 15-16.
124 National Intelligence Council (NIC): a.g.e., (2004), 51.
125 Osman ULUGAY: Türkiye’ye Avrupa’nın Dışında Hayat Var mı?, Milliyet Gazetesi, (20 Ocak 2004).
126 Charles F. DORAN: Systems in Crisis: New Imperatives of High Politics at Century’s End, Cambridge University Press, (Cambridge, 1991), 212.
127 Charles F. DORAN: Confronting the Principles of the Power Cycle: Changing Systems Structure, Expectations and War, Manus ı. Mildarsky (der.), Hadnbook of War Studies, Michigan Press, (2000), 338.
128 Bu durum Türkiye’nin Soğuk Savaş sonrası politikalarını anlatan “Turkey: Thwarted Ambition (Niyetlenip Yapılmayan İstekler Ülkesi: Türkiye), Simon V. Mayall, National Defense University, Washington D.C., 1997)” adlı kitaba konu olmuştur.
129 Charles F. DORAN: Systems in Crisis: New Imperatives of High Politics at Century’s End, Cambridge University Press, (Cambridge, 1991), 197.
130 Çetin ÖNGÜN: a.g.e., (2007), 147.
131 Zbigniew BRZEZINSKI: Büyük Satranç Tahtası, İnkılap Kitapevi, (İstanbul, 2005), 43.
132 Zbigniew BRZEZINSKI: a.g.e., (2004), 163.
133 Anıl ÇEÇEN: ABD Süper Güç Olarak Kalabilir mi?, Avrasya Dosyası, (İstanbul, 2000), 251.
134 Chas W FREEMAN Jr.: Restoring America, Vital Speeches of the Day, Vol. 73, Iss. 5, (New York, 2007), 188-192.
135 Zbigniew BRZEZINSKI: a.g.e., (2004), 303.
136 Zbigniew BRZEZINSKI: a.g.e., (2004), 221.
137 Joshua KURLANTZICK: The Decline of American Soft Power, Current History. Vol. 104, Iss. 686, (Philadelphia, Dec 2005), 419-424.
138 Chas W FREEAMAN: a.g.e., (2007), 192.
139 Joshua KURLANTZİCK: a.g.e., (2005), 424.
140 Sami KARAMISIR: Türkiye’nin Siyasi Meseleleri, OSAV, (İstanbul, 1994), 237.
141 Dennis S. IPPOLITO: Budget Policy, Deficits, And Defense: A Fiscal Framework For Defense Planning, Strategic Studies Institute, U.S. Army War College, (Carlisle, June 2005), 2.
142 Evelyn GOH: Hegemonic Constraints: The Implications of September 11 For America Power, Institute of Defence and Strategic Studies, (Singapore, Oct 2002), 7.
143 Hans MORGENTHAU: Uluslararası Politika, 1. Cilt, Çev. B. Oran ve Ü. Oskay, Sevinç Matbaası, (Ankara, 1970), 47.
144 Tayyar ARI: a.g.e., (1997), 261-291.
145 Robert COOPER: a.g.e., (2005), 91
146 Yılmaz TEZKAN: a.g.e., (2005), 130.
147 Erol MÜTERCİMLER: 21. Yüzyıl ve Türkiye: Yüksek Strateji, Erciyaş Yayınları, (İstanbul,1997), 38.
148 Nevzat DENK: 21 nci Yüzyıla Girerken Türkiye’nin Jeopolitik Durumu ve Jeostratejik Öneminin Yeniden Belirlenmesi, HAK Yayını, (İstanbul, 2000), 2.
149 Harp Akademileri Komutanlığı: Jeopolitik, Jeostrateji ve Strateji, Harp Akademileri Basımevi, (İstanbul, 2000), XI.
150 SAM C. SARKESIAN: a.g.e., (1995), 154-155.
151 Tayyar ARI: a.g.e., (1997), 264-265.
152 Onur ÖYMEN: a.g.e., (Nisan 2003), 25.
153 Faruk SÖNMEZOĞLU: Uluslararası Politika ve Dış Politika Analizi, Der Yayınları, (İstanbul, 1995), 307.
154 NSEA: National Security and Education Act.
155 B.CUMINGS: “Sınır Kayması: Soğuk Savaş ve Sonrasında Bölge Araştırmaları ve Uluslar arası Araştırmala”r, Ed. C.Simpson; Üniversiteler ve Amerikan İmparatorluğu, Çev. M. Ceylan, (İstanbul, 2000), 178-182.
156 Harry R. YARGER: Strategic Theory For The 21 st Century: The Little Book on Big Strategy, US Government Strategic Studies Institute, (Washington D.C. Feb 2006), 2.
157 Barry R. POSEN, Andrew ROSS: “Competing Visions for U.S. Grand Strategy”, International Security: 21, (Winter 1996/1997), 5-53.
158 J.Boone BARTHOLOMEES, Jr.: Guide to National Security Policy and Strategy, U.S. Army War College, (Washington DC, June 2006), 93-95.
159 Gregory F.TREVERTON, Seth G. JONES: Measuring National Power, Rand Corporation, (Arlington, 2005), 17.
160 Quintus Fabius Maximus Verrucosus isimli Roma Generali.
161 Frank KITSON: Low Intensity Operations: Subversion, Insurgency, and Peacekeeeping, Stackpole Books, (Harrisburg PA, 1971), 67-143.
162 Robert B. ASPERY: War in the Shadows: The Guerilla in History, Doubleday & Co., Inc. (New York, 1975), 263. Thomas Edward Lawrence: Seven Pillars of Wisdom: A Triumph, George Doran Publishing Co., (New York, 1926).
163 Charles C.CALDWELL: Small Wars-Their Principles and Practices, 3rd Ed., His Majesty’s Stationary Office, Reprinting EP Publishing, (London, 1976), 125-148.
164 Mao TSE-TUNG: On Protracted War, Foreign Language Press, (Peking, 1960). Mao TSE-TUNG: “An Anthology of His Writings”, Anne Fremantle Ed., New American Library, (New York, 1972).
165 Roger TRINGUER: “Modern Warfare: A French View of Counterinsurgency”, Daniel Lee, Trans, Frederick A. Praeger, (New York, 1964), 17-26.
166 Ernesto Che Guevera de la SERNA: “Che Guevara on Guerilla Warfare”, Introduction by Major Haris-Clichy Peterson, USMRC, Frederick A. Preager, (New York, 1961), 15.
167 David GALULA: Counterinsurgency Warfare: Theory and Practice, Frederick A. Praeger, (New York, 1964), 6-10.
168 Albert WOHLSTETTER: The Delicate Balance of Terror, RAND Publications, (Santa Monica, CA, 1958).
169 Bernard BRODIE: Strategy in the Misilse Age, Princeton University Press, (Princeton NJ, 1959).
170 Herman KAHN: On Thermonuclear War, Princeton University Press, (Princeton NJ, 1960).
171 Herman KAHN: a.g.e., (1960), 126.
172 John BAYLIS, James WIRTZ, Eliot COHEN, Coli S. GRAY: Strategy in the Contemporary World, Oxford University Press, (Oxford, 2006), 174-175.
173 Alfred Thayer MAHAN: The Influence of Sea Power Upon History 1660-1783, 1890, Little, Brown and Company, (Boston, 1970), 29-88.
174 Julian S.CORBETT: “Some Principles of Maritime Strategy”, J.Boone BARTHOLOMEES, Jr.: “Guide to National Security Policy and Strategy”, U.S. Army War College, (Washington DC, June 2006), 101.
175 Giulio DOUHET: The Command of the Air, Trans. Sheila Fischer, Rivista Aeronautica, (Rome, 1958), J.Boone BARTHOLOMEES, Jr.: “Guide to National Security Policy and Strategy”, U.S. Army War College, (Washington DC, June 2006), 101.
176 Faruk SÖNMEZOĞLU: a.g.e., (1995), 408.
177 NDC Research Branch: NATO and Interventionism: Some Possible Criteria for the Future, NATO Defense College Publications, (Rome, 5 May 2004), 4-6.
178 NDC Research Branch: a.g.e., (2004), 7-8.
179 Karikatür: The Herald Tribune: Aktaran: Radikal Gazetesi, (13 Mayıs 2006).
180 John NAISBITT: Megatrendler Asya, Altın Kitaplar, Çev. U. KAPLAN, (İstanbul, 1997), 31.
181 Ersel AYDINLI: Küreselleşme ve Güvenlik, Avrasya Dosyası, Güvenlik Bilimleri Özel, Sayı: 2, Ankara, (Ankara, 2003), 45.
182 David A. BALDWIN: Güvenlik Kavramı, Avrasya Dosyası, Güvenlik Bilimleri Özel, ASAM Basım Evi, Cilt: 9, Sayı: 2, (Ankara, 2003), 5.
183 M.Hakkı CAŞIN: Çağdaş Dünyada Uluslararası Güvenlik Stratejileri ve Silahsızlanma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, (İstanbul, 1993), 14.
184 Ken BOOTH: Güvenlik ve Özgürleş(tir)me, Avrasya Dosyası, Güvenlik Bilimleri Özel, Cilt: 9, Sayı: 2, (Ankara, Yaz 2003), 59.
185 Beril DEDEOĞLU: Uluslararası Güvenlik ve Strateji, Derin Yayınları, (İstanbul, 2003), 12.
186 Buzan BARRY: “Is International Security Possible?” in Booth Ken (Ed.), New Thinking About Strategy and International Security, HarperCollins, (1991), 34.
187 Milli Güvenlik Genel Sekreterliği: Devlet’in Kavram ve Kapsamı, (Ankara, 1994), 33.
188 Harp Akademileri Komutanlığı: a.g.e., (2002), 46.
189 Harp Akademileri Komutanlığı: Milli Güvenlik Siyaseti ve Stratejisi. (Yenilevent-İstanbul, Mart 1996), 43.
190 Mert BAYAT: a.g.e., (1982), 24.
191 Harp Akademileri Yayınları: a.g.e., (1996), 33-49.
192 Institute For National Strategic Studies: Instruments For Shaping, (Washington, 1998), 24.
193 Plamen PANTEV: Why Is Post-Conflict Rehabilitation Important for Preserving and Developing Transatlantic Relations, The Quarterly Journal, (Summer 2005), 83.
194 International Peace Research Institute: Wars (1946-2002), Department of Peace and Conflict Research at Uppsala University, (Oslo, 2003).
195 Kofi ANNAN: Foreword to “A More Secure World: Our Shared Responsibility, Report of the High-level Panel on Threats, Challenges and Change; www.un.org/secureworld/.
196 Monty MARSHALL, Ted Robert GURR: Peace and Conflict 2005, (College Park, University of Maryland, 2005). http://www.cidcm.umd.edu/inscr/PC05print.pdf
197 Michael MİHALKA: Cooperative Security in the 21st Century, The Quarterly Journal, (Winter 2005), 114-115.
198 Andrej KARKOSZKA: Crisis Management: The Transformation of National and International Systems of Response, The Quarterly Journal, (Summer 2005), 36.
199 Chas W. FREEMAN, Jr.: The Diplomat’s Dictionary, National Defense University Press, (Washington, D.C., 1996).
200 Colin I. BRADFORD, Jr.: Global Governance Reform for the 21 st Century, Brooking Institution, (Washington D.C., Oct 2005), 5-6.
201 Beril DEDEOĞLU; a.g.e., (2003), 112-121.
202 Beril DEDEOĞLU: a.g.e., (2003), 111-112.
203 John BAYLIS, Steve SMITH: a.g.e., (2005), 357.
204 J.G. MERRILS: International Dispute Settlement, Cambridge University Press, 3 rd. Ed. (Cambridge, 1998), v-vii.
205 Karikatür: Herald Tribune, Aktaran: Radikal Gazetesi, (28 Ekim 2007).
206 Sadi ÇAYÇI: Birleşmiş Milletler ve Uluslararası Hukuk, ASAM Yayınları, (Ankara, 2006), 8.
207 O. Metin ÖZTÜRK: a.g.e., (2004), 46-47.
208 David P. FORSYTHE: The U.S. and Transatlantic Relations: On the Difference Between Dominance and Hegemony, Danish Institute for International Studies, DIIS Working Paper No. 2005/16, (Copenhagen, 2005), 4-5.
209 NPT: Non Proliferation Treaty.
210 START: Strategic Arms Reduction Talks.
211 ABM: Antiballistic Missile Treaty.
212 CTBT: Comprehensive Test Ban Treaty.
213 Andre BANDEIRA: A Common Concern: Weapons of Mass Destruction and Proliferation, NATO Defence College Occasional Paper: After İstanbul, (Rome, 2004), 61-63.
214 Karikatür: Herald Tribune, 06 Sep 2006, Aktaran: Radikal Gazetesi: (08 Eylül 2008).
215 Joseph F. PILAT, David S. YOST: NATO and the Future of the NPT, NATO Defense College and the Los Alamos National Laboratory Workshop, (12 September 2006), 8.
216 Martin BRIENS: The Future of the NPT: A Prognosis, Ministry of Foreign Affairs, (Paris, 2006), 41-42.
217 Jimmy CARTER: ABD'nin Nükleer Çifte Standartı Barışın Altını Oyuyor, The DailyStar, (20 Eylül 2007), Aktaran: Radikal Gazetesi, (23 Eylül 2007).
218 BTWC: Biological and Toxin Weapons Convention.
219 CWC: Convention for the Prohibition and Stockpiling of Chemical Weapons.
220 House of Commons Select Committe on Defence: Examination of Witnesses, UK Ministry of Defence, Strategic Defense Review Public Discussion Paper, MoD, (London, 2002), 7. www.parliament.the-stationery-fice.co.uk/pa/cm200102/cmselect/cmdefence/644/2032008
221 Ulusal Savunma Enstitüsü’nde 8 Haziran 2001’de yaptığı konuşma: www.elysee.fr
222 Senate Armed Services Committe: Hearing on the Nuclear Posture Review, (February,14th), 7.
223 Alexei ARBATOV: Democracy and Nuclear Weapons, Russia in Global Affairs, Vol.3, No.3, (July-September 2005), 174.
224 Necdet PAMİR: Enerji Arz Güvenliği ve Türkiye, ASAM Yayınları, Stratejik Analiz, Mart 2007, (Ankara), 14-18.
225 OPEC: Annual Statistical Bulletin, (London, 2005) ve BP: Statistical Review of World Energy, (2005), 4-5.
226 Kaynak: www.bp.org.com (01 Ağustos 2007).
227 Şener ÜŞÜMEZSOY: Avrasya’da Enerji ve Enerji Savaşları, Beykent Üniversitesi Stratejik Araştırmalar Merkezi (BÜSAM) Paneli, (01 Mart 2007).
228 Ümit ÖZDAĞ: Avrasya’da Enerji ve Enerji Savaşları, Beykent Üniversitesi Stratejik Araştırmalar Merkezi (BÜSAM) Paneli, (01 Mart 2007).
229 BP: Statistical Review of World Energy, (2005), 39.
230 BOTAŞ: Yıllık Faaliyet Raporu, (Ankara, 2005), 54.
231 Deborah G. BARGER: Toward A Revolution in Intelligence Affairs, National Security Research Division, Rand Corporation, (Arlington/VA, 2005), 88.
232 Larry KAHANER: Competitive Intelligence, Touchstone, (New York, 1997), 75.
233 Tyrus G. FAIN: The Intelligence Community. R.R. Bowker, (New Jersey, 1997), 319.
234 Bekir ÇINAR: Devlet Güvenliği, İstihbarat ve Terör, SAM Yayınları, (Ankara, 1997), 134.
235 SIGINT: Signal Intelligence.
236 Ioannis L. KONSTANTOPOULOS: Macroeconomic Espionage: Incentives And Disincentives, Research Institute For European And American Studes (RIEAS) Research Paper No. 103, (Athens, 2006), 22.
237 Michael KRISTEN.: Business Counterintelligence and the Role of the U.S. Intelligence Community, International Journal of Intelligence and Counterintelligence, Vol. 7, No. 4 (1995), 417.
238 Johnson K. LOCH: Secret Agencies: U.S. Intelligence in a Hostile World, Yale University Press, (1996), 148.
239 Deborah G. BARGER: a.g.e., ( 2005), 108-109.
240 DNI: Director of National Intelligence.
241 Geneva Centre for the Democratic Control of Armed Forces (DCAF): What is the Purpose of Intelligence Services? Backgrounder Series, (March 2006), 3.
242 Geneva Centre for the Democratic Control of Armed Forces (DCAF): a.g.e., (2006), 1.
243 Alvin TOFLER: Yeni Güçler Yeni Şoklar, Altın Kitaplar, (İstanbul, 1992), 316-317.
244 İstihbarat fonksiyonları istihbarat servislerinin ötesine geçen aktörler edindiği için tüm bu aktörleri içerecek bir kavram olarak ABD kaynaklarında yer aldığı gibi “istihbarat toplumu (intelligence community)” tanımının kullanılmasının uygun olacağı düşünülmüştür.
245 Aziz YAKIN: İstihbarat, Casusluk ve Casuslukla Mücadele, Dışişleri Akademisi Yayınları, Sayı 3, (Ankara, 1969), 49.
246 Büyük Larousse, Milliyet: Cilt 10. (1993), 4891.
247 Tyrus G. FAIN: a.g.e., (1997), 973.
248 Lorne TEITELBAUM: The Impact of the Information Revolution on Policymkers’ Use Of Intelligence Analysis. Pardee RAND Graduate School, Browse Books & Publications, (Arlington VA, 2005), 28-29.
249 Gültekin AVCI: İstihbarat Teknikleri: Aktörleri-Örgütleri ve Açmazları, Timaş Yayınları, (İstanbul, Nisan 2004), 41-46.
250 Bruce D. BERKOWITZ and Allan E. GOODMAN: Strategic Intelligence For American National Security, Princeton University, (Princeton, 1989), (1989), 31.
251 Bruce D. BERKOWITZ and Allan E. GOODMAN: a.g.e., (1989), 73.
252 U.S. Congress: Office of Technology Assessment, Countermeasures, and Arms Control, U.S. Government Printing Office, (Washington D.C., 1985), 33-39.
253 Francis Gary POWERS: Operation Overflight, Tower Books, (1970), 21-22.
254 Jay MILLER: Lockheed U-2” and “Lockheed SR-72, Tex.: Aerofax, (Arlington, 1985).
255 Faruk SÖNMEZOĞLU: a.g.e., (1995), 305. Joseph FRANKEL: International Politics, Conflict and Harmony, Allen Lane the Penguin Press, (London, 1969), 156.
256 Harry ROSITZKE: CIA’nın Gizli Operasyonları: Casusluk, Karşı Casusluk ve Gizli Faaliyetler, Westview Press Home, Boulder, (Colarado,1988), 162.
257 Zbigniew BRZEZINSKI: a.g.e., (2004), 44.
258 Chris Hables GRAY: Postmodern Savaş: Yeni Çatışma Politikası, Çev. Derya KÖMÜRCÜ, Alfa Yayınları, (İstanbul, 2000), 44-45.
259 Deniz Ülke ARIBOĞAN: Globalleşme Senaryosunun Aktörleri, Der Yayınları, (İstanbul, 1997), 152; Leonard SUSSMAN: Power the Press and Technology of Freedom; The Coming Age of ISDN, Fereedom House, (New York, 1989).
260 AP: Assosiated Press.
261 UPI: United Press International.
262 Halid ÖZKUL: a.g.e., (2001), 71-72.
263 William BLUM: Haydut Devlet, Yeni Hayat Kütüphanesi 2. Baskı, (İstanbul, Ağustos 2003), 78-79.
264 Theodore SHACKLEY: “The Third Option. An American View of Counterinsurgency Operations”, Reader’s Digest, (New York, 1981), 6-7.
265 Theodore SHACKLEY, a.g.e., (1981), 7.
266 Mustafa YILDIRIM: Sivil Örümceğin Ağında, Ulus Dağı Yayınları, (İstanbul, 2004), 238-239.
267 Chris Hables GRAY: a.g.e., (2000), 42.
268 Office of the National Counterintelligence Executive: National Counterintelligence Strategy of The United States, (March 2005), 4.
269 Gültekin AVCI: a.g.e., (2004), 204.
270 Andrej KARKOSZKA: a.g.e., (2005), 38.
271 Bruce D. BERKOWITZ and Allan E. GOODMAN: a.g.e., (1989), 109.
272 Tyrus G. FAIN: a.g.e., (1977), 87.
273 Lorne TEITELBAUM: The Impact of the Information Revolution on Policymkers’ Use Of Intelligence Analysis, Rand Corporation, (Arlington VA, 2005), 15.
274 Lorne TEITELBAUM: a.g.e., (2005), 113.
275 Council on Foreign Relations: Making Intelligence Smarter, Task Force on the Future of U.S. Intelligence, (1996), 4.
276 Sherman KENT: Stratejik İstihbarat, ASAM Yayınları, (Ankara 2002), 11.
277 Mehmet ATAY: Stratejik Ulusal Güvenlik İstihbaratı, Strateji Dergisi No.5, (İstanbul, 1998), 89.
278 John CHAPMAN: Space and Security in Europe, New Defence Agenda, (Bruselles, 6 December 2004), 6-7.
279 Bruce D. BERKOWITZ and Allan E. GOODMAN: a.g.e., (1989), 34.
***
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder