AMERİKA'NIN SESİ - ANKARA —
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Putin’in dün IKBY’ye yönelik olası enerji yaptırımlarını uygun görmediğine ilişkin açıklamasını “latife” olarak yorumlaması dikkat çekti. Erdoğan, Türk basınında yer alan ifadelerine göre, İran dönüşünde uçakta kendisine eşlik eden medya mensuplarıyla sohbet toplantısında dış politika üzerine konuştu. Erdoğan, Putin’in Kürt bölgesine ilişkin yorumları anımsatılınca, “Petrol fiyatlarının yükselmesi, Rusya için daha iyi olur. Sayın Putin yükselmesini istemiyor mu petrol fiyatlarının? O latife yapmıştır. Bölgede vanaları kapatmanın kararı verilecekse, onu bizler vereceğiz” dedi.
Erdoğan’ın “ Latife” dediği Putin’in Sözleri neydi?
Rusya Devlet Başkanı Putin ise, dünkü konuşmasında IKBY’ye enerji ambargosunu Rusya olarak desteklemedikleri mesajını açıkça ifade etmişti.
Putin, IKBY’de bağımsızlık referandumu nedeniyle Türkiye’nin Erbil’e yönelik enerji alışverişi ambargosu uygulaması seçeneği üzerine Moskova’da dün düzenlenen Rus Enerji Haftası’nda konuşmuştu.
Putin, “Rusya’nın Kürt halkıyla tarihsel olarak iyi ilişkileri var. Bu sürece karışmıyor, hiçbir şeye karşı kışkırtmıyor, kimseyi de bir şeye itmiyoruz. Irak Kürdistanı etrafındaki tartışmalar konusunda durumu alevlendirmemek için gerekli olan her şeyin yapılması gerektiğine inanıyoruz. Söylediklerimiz, tarafların birbirlerine ulaşıp herkes için kabul edilebilir bir çözüm bulmasına yönelik. Nitekim bağımsızlık referandumu, Irak’ın iç meselesi. Irak Kürdistanı’na yönelik petrol ambargosu, petrol fiyatlarının artmasına neden olur. Fakat kimsenin bu yola başvuracağını sanmıyorum. Petrol akışının kesilmesi küresel enerji piyasalarına da yansır, petrol fiyatları artar. Fakat benim düşünceme göre bu kimsenin çıkarlarına uygun değil. Yapılan çağrıların durumu alevlendirmemesi gerekiyor” demişti.
Erdoğan: ‘Barzani ve avanesi bundan vazgeçecek’
Erdoğan, ayrıca uçaktaki sohbette IKBY Lideri Mesut Barzani’ye yönelik sert mesajlarını sürdürdü. Erdoğan, “Çekilecek bu işten. Referandumu iptal edecek. Zaten yapılan işin bir geçerliliği de yok. IKBY'nin yaptığı işe İsrail dışında kimseden destek bile yok. Dolayısıyla kendisinin bu işi bitirmesi lazım, başka çaresi yok. Aksi halde, belli bir takvim içerisinde adımları atmak durumunda kalacağız. Barzani ve avanesi bu işten vazgeçecekler. Hani meşhur bir söz vardır ya, ‘makaram sarı bağlar kız söyler gelin oynar’ (Barzani) halleri bu..” ifadelerini kullandı.
Türkiye olarak IKBY’ye ilişkin süreci Ankara-Bağdat-Tahran hattında koordinasyonla yürüteceklerini vurgulayan Erdoğan, “Bu referandumun sarhoşluğu içerisinde olan IKBY, ne yaptığının, nasıl adım attığının farkında değil. Etrafı adeta kuşatılmış olan yerel yönetimin, neye dayanarak, neye güvenerek böyle bir tavır aldığını anlamak mümkün değil. Güneyimizde bir terör koridoru oluşturmayacağız. Dolayısıyla aklını başına alıp bu sevdadan vazgeçecek. Attığı adım, aslında Kürtlerin geleceğini kurtarmaya yönelik bir adım değildir. Tamamen hesabi bir adımdır” diye konuştu.
Barzani’nin bulunduğu bir fotoğraf karesini hatırlatan Erdoğan, “Fotoğrafa bakıyorsunuz, sağında eski Fransız bakan Bernard Kouchner, solunda Fransız yazar Bernard Henry-Levy. Herhalde bunlardan alıyor gücü. O fotoğrafta onunla beraber poz verenlerin hiçbiri Katalonya ile ilgili herhangi bir açıklama yapmadılar. Katalonya ile ilgili bir açıklama yok ama Kuzey Irak olunca var” dedi.
Irak’ın toprak bütünlüğü yanı sıra Kerkük konusunda hassas olduklarını belirten Erdoğan, “Kerkük çok hassas. IKBY de malum, genelde, Kerkük'le ilgili olarak burası benim havası oluşturmak istedi. Orada hiç kimse, "burası benimdir" havasına giremez. İyi biliyoruz ki Kürtlerin orada hiçbir hukuku yok. Onlar aslında şu anda orada işgalci konumundalar. Ellerinde güç var, o gücü kullanarak Kerkük'e hep girme gayreti içinde oldular. Ama şu anda merkezi yönetim Kerkük’e yönelik gerekli adımları atacak. Kerkük için de atacağız, Musul için de atacağız” ifadelerini dillendirdi.
'Yakında sınırlar kapatılacak'
Erdoğan, bugün de Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinden sivil toplum ve meslek örgütlerinden temsilcilerle görüşmesinde, IKBY’ye yönelik sert ifadeleri sürdürdü.
Erdoğan, Türk Hava Yolları (THY) gibi hava yolları şirketlerince Türkiye’den Erbil’e yönelik tüm uçuşları durdurma kararı alındığını işaret ederek, hava sahası kapatıldığı gibi Habur Sınır Kapısı gibi giriş-çıkış noktalarının kapatılabileceği yönündeki mesajını yineledi.
Erdoğan, “Kuru hayaldi ve referandum denilen olay bir sebeptir ama netice değildir. Netice bundan sonrasıdır. Burada iş bitmemiştir. Sadece başlamıştır. Bir tarafında İran, kuzeyinde Türkiye, güneyinde Irak yönetimi, batısında Suriye. Ne yapacaksın? Nereye gideceksin? Nasıl çıkacaksın? Bütün hava sahaları da kapatılacak. Yakında sınırlar da kapatılacak. Nasıl girişini çıkışını yapacaksın? Bir devleti yöneten bu şeyleri böyle çocukça yönetir mi?” dedi.
Mesut Barzani’nin şahsına yönelik seslenişlerini de devam ettiren Erdoğan, “Türkiye daima başı sıkışanların kapısını çaldığı, sığındığı güvenli liman durumundadır. Biz başka ülkelere benzemeyiz. Biz farklıyız. Hiçbir maddi karşılık beklemedik, beklemiyoruz. Yaptığımız hiçbir işten pişman da değiliz. Türkiye'nin Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi'nin referandum kararına karşı koyduğu tepkinin ne Kürtlerle ne Kürtlükle bir ilgisi yoktur. Bizim tepkimiz Irak'ın birliğine beraberliğine ihtiyacı olunduğu dönemde ülkemize danışılmadan böyle bir teşebbüste bulunulmuş olmasıdır. Bu Irak'ın toprak bütünlüğüne ihanettir. Türkiye’yle kurduğu dostluğu hiçe saymıştır. Kararın yanlışlığına dair ikazlarımız mevcut yönetim tarafından dikkate alınmamıştır” diye konuştu.
İdlib’te Rus Ordusu ve TSK işbirliğini açıkladı
Erdoğan, ayrıca Suriye’de çatışmasızlık konusunda tartışmalı kentlerinden İdlib’te nasıl bir süreç işletileceğini de açıkladı.
Suriye’de Rusya ile nasıl bir işbirliği yapılacağını anlatan Erdoğan, “Rusya Devlet Başkanı Putin, Türkiye’deydi. Üçlü mekanizmayı nasıl çalıştıracağımızı görüştük. Bu konuda yol haritamız var. Önümüzdeki günlerde ilgili birimlerimizin nasıl adımlar attığını göreceksiniz. Çatışmasızlık bölgesinin sınırları konusunda, içerde ve dışarda, görev paylaşımı yapıldı. Dışarıyı Rusya, içeriyi Türkiye güvence altına alacak. Böylece oradaki insanların huzurunu temin için adımlar atılacak. Cerablus’ta, Rai'de bunu nasıl başardıysak, oraya yüz bin insan geri döndüyse, aynı adımlar İdlib’te de atılacak. TSK, İdlib sınırları içinde, Rusya Silahlı Kuvvetleri sınırların dışında görev yapacak” dedi.
