DEVLETLERİMİZ ve ANAYASALARIMIZ. BÖLÜM 3

DEVLETLERİMİZ ve ANAYASALARIMIZ. BÖLÜM 3

Osmanlı’nın egemenlik anlayışına bakalım: 

Bugünkü tartışmaları bire bir Osmanlı da yaşadı. Devletin kimliği ve dili açısından bugün iddia edilenler, o dönemin adeta kopyası gibidir. 
Demek ki biz bu filmi daha önce de görmüşüz. Ama ders almadığımız ve tarih şuurundan mahrum olduğumuz için, başımız yine belada. 

Bugüne kadarki; 1876, 1921, 1924, 1961 ve 1982 anayasaları sıfırdan yapılmıştır, ama devletin Türk Milleti’ne ait olduğunu gösteren kurucu hükümler hep aynı kalmıştır. Aynı kalması da kaçınılmazdı. Zira devletin kurucusu hep Türk Milletiydi. Anadolu Beylikleri, (Bu dönemde bile etnik grupların egemenliği yoktu.) Anadolu Selçukluları ve Osmanlı Devleti, tek başına Türk Milletinin devletiydi ve ortağı da yoktu. 

Meşrutiyet dönemini hatırlayalım. Sultan Abdülhamit Han Padişah. 1876’da ilan edilen Kanunu Esasi tartışılıyor. Entrikalar birbirini kovalıyor. 
Anayasa için üç ayrı komisyon kuruluyor. Mithat Paşa’nın başkanlık ettiği komisyonun devletin diliyle ilgili teklifi, “yeni ve sivil” anayasa diyenlerle aynı. Okuyalım: “Osmanlı halkının her biri, kendi lisanı üzere talimi tekellümde serbesttir.”(10) 

İlginçtir, anayasa çalışmalarının arkasında o gün de Batılı güçler vardır. Basın yoluyla kamuoyunu yönlendirmek, çıkarlarına uygun bir anayasa yapılmasını sağlamak için işbirlikçi devlet adamlarını desteklemekteler. Birkaç misal verelim: 

İngiltere’de yayımlanan 15.11.1876 günlü Westminster Gazette’nin haberine bakalım: 

“İstanbul’daki Rum ve Ermeni Patrikhanelerinin anayasa hazırlıklarında verdikleri destek, Türkleri bir kere daha medeniyet kapısından içeri sokacaktır. 
Anayasanın, üzerinde müzakereler yapılan bir maddesine göre, Osmanlı Devleti’nin çeşitli milliyetleri bundan sonra artık kendi dilleri ile okuyacaklar, yazacaklar ve devlete başvuruda bulunacaklardır. Böylece çok yakın zamanda, 
her milliyetin kendi muhtar idaresine kavuşması da imkân dâhiline girecektir. Türk asıllı olmayanlar, geri kalmış bir kültür olan Türkçenin engellerinden kurtulacaktır.”(11) 

Bu yazının sonundaki imzanın sahibi ise, “Evangelos Petridis, Heybeliada Ruhban Okulu Müdürü ve Patrik Yardımcısıdır.” 

Bugün Ruhban Okulunu açmaya çalışanlar, PKK’nın siyasi ve demokratik çözüm (!) talebini savunanlar, “Kürt sorunu” güçle değil, ancak siyasi diyalogla 
çözülebilir dayatmasını yapan, dış güdümlü işbirlikçiler meselenin köklerinin nerelere kadar gittiğini anlamak için bu haberi iyice okumalıdırlar. 

Anayasa ortak komisyonda müzakere edilirken, Trablusşamlı Bahattin Dai Efendi şu teklifi yapar: 

“Peygamber efendimiz Arapça konuşur. Her padişah Türkçenin kısırlığının kurbanı olmamak için, Arapça öğrenir. 
Anayasayı bu çeşitli halklara nasıl Türkçe olarak anlatabilirsiniz? O halde her unsurun kendi mektebi, kendi gazetesi, kendi kâtibi ve kendi dairesi olması gerekir.” (12) 

Görülen o ki, o zaman da, günümüzde olduğu gibi, devletin kurucusu olan Türk Milleti’ne karşı, Müslim-Gayrimüslim aynı safta yer alabilmişler. 
Bugün de aynı olması anlamlı değil mi? 

Sadrazam Mithat Paşa, Nafıa Müsteşarı Ermeni Odyan Efendi’yi, İngiliz Dışişleri Bakanı Lord Derby’ye gönderip desteğini ister. Odyan Efendi; “Bu anayasa Hıristiyan ve diğer uyrukluların hukuklarını daha fazla temin edecektir. 
Bu konuda istediğiniz güvenceyi hükümetim kabul edecektir. Anayasayı Avrupa hükümetleri tarafından garanti altına almanızı teklif ediyorum…” der. Bu talep Osmanlının içişlerine açıktan karışmak olarak görüldüğünden kabul edilmez. (13) 

136 yıl önce yaşanan bu ibret verici acı gerçekler, bugün de aynen tekrarlanıyor. İçeride ve dışarıda işbirliği halinde, devletimizin temellerini oymaya, egemenliğimizi paylaştırmaya ve Türk Milleti’ni aldatmaya çalışıyorlar. 

Devam edelim. Anayasa hazırlama komisyonu uzun tartışmalardan sonra orta yolu bulur. Taslağın 18. Maddesi şöyle olur: “Osmanlı ülkesinde yaşayan 
unsurların her biri kendilerine ait dil ile eğitim ve öğretimde muhtardır. Fakat devlet hizmetinde bulunmak için devletin resmi dili olan Türkçeyi 
bilmek şarttır.” (14) 

Yani resmi dil Türkçe, ama unsurların diliyle eğitim ve öğretim serbest olacaktır. 

Bu öneriler bugün de aynen önümüze konuyor. Koca Osmanlı’yı halletmişler, demek ki şimdi sıra bugünkü devletimize gelmiş oluyor. Tarih tekerrür ettirilmek isteniyor. 

Bu metne sadece Eğinli Sait Paşa itiraz eder ve Sultan Abdülhamit Han’a bir layiha (rapor) verir. Durumu yakından takip eden Sultan Abdülhamit Han, Mithat Paşa’yı çağırtıp, şu uyarıda bulunur: 

“Bilmeliydiler ki Paşa, nasıl Kur’an-ı Kerimi Arapça okumaktan vazgeçmezsem, devletimin toprakları üzerinde de, Türkçe konuşulmasından ve Türk lisanından 
başkasını kabul edemem. Böyle bir maddenin yer alacağı Kanun-u Esasi’yi bana getirmeyin.” (15) 

Padişahın kararlı tutumu üzerine madde düzeltilir. Ama dil tartışmaları mecliste de devam eder. 12. oturumda 

Suriye Milletvekili Nevfel, Erzurum Milletvekili Ermeni Hanazap ve İstanbul Milletvekili Vasiliki Efendi, devletin dilinin değiştirilmesi amacıyla ortak bir teklif 
hazırlar. Buna göre; “Osmanlı Devleti’nin resmi dilinin Türkçe olduğunu belirten madde değiştirilmeli ve resmi dil olarak Türkçe ile beraber Rusça ve Ermenice 
de kabul edilmelidir.” (16) 

Önergeyi gören Meclis Başkanı Ahmet Vefik Paşa öfkeyle; 

“Bu ne vicdansızlık ve bu ne vefasızlıktır!.. Sizler hala evinizde, okullarınızda, kitaplarınızda kendi dilinizle yazıyor ve konuşuyorsanız, bu imkânı bu devletin 
alicenaplığına borçlusunuz. Teklifinizi vermemiş olun. Ben de duymamış olayım” (17) diyerek işleme koymaz. 

Bugün de, Mithat paşalar, Odyan efendiler, Nevfel efendiler, Hanazap efendiler, Vasiliki efendiler görev başındadırlar. Ancak Sultan Abdülhamit Han gibi bir 
devlet başkanımız, Ahmet Vefik Paşa gibi bir Meclis başkanımız, Sait Paşa gibi bir devlet adamımız var mıdır? 

Gerçekler ortada… 

Evet, demek ki değişen bir şey yok. Emperyalistler de, işbirlikçileri de aynı. Haçlılar gemi azıya almış merhametsizce saldırıyor. 

Birinci olarak; şu çarptırılan kavramlar meselesi ile devam edelim. “Osmanlı herkesin devletiydi” diyorlar, bu ifade bireyler için söyleniyorsa doğrudur. 
Türkiye Cumhuriyeti de herkesin devletidir. Ancak söz konusu “egemenlik” ise yanlıştır. Zira egemenlik millete, Türk Milletine aittir. Bireye değil. 
Birey egemen değil, hür olur. Doğru cümle; “Osmanlı gibi Türkiye Cumhuriyeti de herkesin devletidir. Egemenlik ise, her ikisinde de Türk Milletinindir” şeklinde olmalıydı. 

İkincisi olarak; “Demokrasi”, “özgürlük” ve “eşitlik” gibi kavramlar, bütün dünyada bireyler/vatandaşlar için kullanılır. Etnik, ırk, din, felsefi görüş, cinsiyet, sosyal sınıf gibi topluluklar için söz konusu edilemez. Çünkü en basitinden, bunların küme adına hareket etmesi, oy kullanması, hukuk önünde eşitliği, özgürlüğü ve demokratlığı olmaz. İnsanlık kümelerin eşitliğini sağlayacak hukuki kriterleri bulamamıştır. Ama bireylerin eşitliğini sağlayacak kriterler sözleşmelerle ortaya konulmuştur. Bireylerin eşitliği, kümelerin eşitliğini de sağlar. 

Toparlarsak; Büyük Atatürk ve arkadaşlarının, Osmanlı Devletinin devamı olan Türkiye Cumhuriyeti Devletini, aynen Osmanlı Devletinde olduğu gibi, 
Türk Devleti olarak kurması, son derece isabetli ve gerçekçi olmuştur. Asırlardan beri süren Türk egemenliğinin ve çağın gereği de buydu. 

Soruyoruz; “Etnik gruplar yok sayıldı, inkâr edildi, devlete ortak yapılmadı. Osmanlı böyle değildi” dayatması üzerine “yeni” anayasa peşinde koşanlar, 
acaba yaptıklarının ne manaya geldiğini vicdanları önünde hiç sorguluyorlar mı? 

Bu gerçek dışı iddia, Türk Milletini bir bütün olarak görmek istemeyenlerin zihniyetinin ürünüdür. Sosyal gruplar Türk Milleti’nin parçası ve unsurudurlar. 
Bireyleri eşittir. Uluslararası hukuk ve dünya düzeni de böyledir. 

TBMM veya siyasi iktidar “yeni” anayasa yapabilir mi? 

TBMM veya parti iktidarları, ihtiyaç halinde Anayasayı ıslah edici değişiklikler elbette yapabilirler. Hatta görevleridir. Bunda ihtilaf olamaz. Ancak, 
Türk Milletinin asırlardır devam eden egemenliğini değiştiremezler. 
Çünkü bu egemenlik, binlerce yıl öteden başlayan, bugüne ve yarına akıp giden Türk Milletine ait bir hayat hakkıdır. Bu hakkın ortadan kaldırılması, 
Türk Milletinin yok edilmesine denktir… Millete düşmanlıktır. Türk Milleti var oldukça, Türk’ün egemenliği de yaşayacaktır. 

Konuyu teknik yönüyle ele alan değerli hukukçu Prof. Dr. Çetin Yetkin şu analizi yapıyor: 

“Yeni bir anayasa yapılıp yürürlüğe girinceye kadar, eskisi yürürlükte kalacaktır. O halde, yapılacak tüm işlemler yürürlükteki anayasaya uygun olmalıdır. 
Bu açıdan 1982 Anayasası’na bakarsak, her şeyden önce, 11/1. Madde hükmünün şöyle olduğunu görürüz 

6. Maddenin 2. fıkrasında denilmektedir ki, ‘Hiçbir kimse veya organ kaynağını Anayasa’dan almayan bir devlet yetkisi kullanamaz.’ 
Anayasa Yapmak hiç kuşkusuz, bir devlet yetkisinin kullanılmasıdır. O nedenle, ilk olarak TBMM’nin Görev ve Yetkileri başlığını taşıyan 87. ve sonraki 
maddelere baktığımızda Meclis’in tüm yetkileri tek tek sayıldığı halde böyle bir yetkinin tanınmadığını görüyoruz. 
İdare ile ilgili 123. ve sonraki maddelerde de böyle bir yetki söz konusu değildir. 

1982 Anayasası’nın 175. Maddesi Anayasa maddelerinin nasıl değiştirilebileceğini hükme bağlamıştır. Başka bir deyişle, Anayasa’da yapılacak herhangi bir “değişiklik”, yine Anayasa’nın belirlediği biçimde yapılabilecektir. Nitekim şu ana değin hep böyle yapılmıştır. Ancak, burada söz konusu olan 
“ Maddelerde değişiklik” tir. Sıfırdan yeni bir Anayasa değildir. 

1982 Anayasası’nın 4. Maddesi, ilk 3 Madde hükmü değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez” dediğine, 2. Maddesi “Başlangıç”ta belirtilen temel 
ilkelere dayandığına, bu ilkelerde “…egemenliğin kayıtsız şartsız Türk Milleti’ne ait olduğu” kaydedildiğine göre, devletin kuruluş esasları asla 
değiştirilemez. (18) 

Yeni bir anayasa hazırlama ihtiyacı 1908 yılında da gündeme gelmiş, ancak 1908-1912 Meclis-i Mebusan’ı kendini kurucu meclis olarak görmediğinden 
böyle bir yetkisinin olmadığı dikkate alınarak mevcut anayasada bazı değişikliklerle sorun çözülmeye çalışılmıştır..(19) 

Bu hukuki tespitlerden sonra tekrarlayacak olursak; Anayasanın ruhu değiştirilemez. 61 ve 82 anayasaları da, bu temel gerçeğe saygılı olmuştur. 
Türk Devleti’nin kimliğini hiçbir güç yok edemez. 

Haçlı Seferlerinin bugünkü adı BOP 

Bilindiği gibi Büyük Ortadoğu ve Genişletilmiş Afrika Projesi (BOP), bölgenin 22 İslam ülkesinin sınırlarını, emperyalist Batının ihtiyacına göre yeniden 
şekillendirmeyi amaçlıyor. Bu belirleme ise; ülkelerin durumuna göre değişik yollardan, değişik araçlarla yapılmaktadır. Irak’ta askeri güç kullanılarak; 
Libya, Tunus, Mısır, Suriye gibi ülkelerde iç isyan ve çatışmalarla; Türkiye’de “demokrasi, özgürlük, eşitlik” siyasetiyle yürütülmektedir. 

İşbirlikçiler, PKK terörü, AB üyeliği ve “ABD stratejik ortaklığı el ele çalışmaktadır. 

Bu çerçevede gelişmelere bakıldığında, ABD, AB ve PKK’nın, “yeni” bir anayasa istediği açıkça görülmektedir. İstemekle de kalmamakta, terör dahil her yönden saldırmaktadır. Devletimizin milli (bir millet) ve üniter/tekil (tek merkezden yönetim) yapısı bozulmadığı sürece de, bölünmesi mümkün değildir. 

Bunun için millet ve devlet yapısı dağıtılmaya çalışılmaktadır. Bu hedefe ulaşılırsa, daha sonraki bir vadede devamı da gelecektir. O da, İran, Irak, Suriye ve Türkiye’den koparılacak parçalar üzerinde “Büyük Kürdistan”ın kurulmasıdır. 

Tarih şuuruna sahip olanlar meselenin burada da bitmeyeceğini, bin yıldan beri devam eden haçlı emellerinin gereği olarak, Türk’ün Anadolu’ya hapsedilmesi ve eritilmesiyle, bu topraklarda “Büyük Ermenistan-İsrail-Yunanistan” gibi egemenliklerin kurulmasına kadar devam edeceğini bileceklerdir. 
Bu son safha ne kadar sürer bilinmez. 

Haçlı/BOP Saldırısının delilleri 

. Büyük Ortadoğu ve Genişletilmiş Afrika Projesi (BOP)’un resmi haritasına bakıldığında her şey ayan beyan görülecektir. Tereddüdü olanlar, “Sevr 
haritasını” ve “Sevr Antlaşması”nı da hatırlayabilirler. 

Bunların Barzani Yerel Yönetimi haritasıyla nasıl örtüştüğünü göreceklerdir. 
. R. Tayyip Erdoğan 2004 yılında, daha yolun başında açıklıyor: “Türkiye'nin Ortadoğu'da bir görevi var. Nedir o görev? Biz Geniş Ortadoğu ve Kuzey 
Afrika Projesinin Eşbaşkanlarından bir tanesiyiz. Ve bu görevi yapıyoruz biz… Diyarbakır'a çok farklı bakıyorum. Yani Diyarbakır istiyorum ki... şu anda... 
yani Amerika'nın da hani düşündüğü... Büyük Ortadoğu Projesi var ya... 
Genişletilmiş Ortadoğu... yani bu proje içerisinde Diyarbakır bir yıldız olabilir... bir merkez olabilir... Bunu başarmamız lazım.”(20) 

. ABD’nin PKK terörünü nasıl desteklediğini bilmeyen yoktur. PKK’yı Irak’ın kuzeyinde barındırdığını, eğitim ve lojistik ihtiyaçlarını karşıladığını, yakinen biliyoruz. 
Besleyip üstümüze saldığı, binlerce insanımızı katleden terör örgütüyle “siyasi çözüm” adına egemenliğimizi paylaşmamız için alenen dayattığını da biliyoruz. 
. 1998’de toplanan AB Bakanlar Komitesi’nin kararı şöyleydi: “Kürt sorunu’ siyasallaştırılarak, uluslararasılaştırılarak ve halkların hukukuna göre çözülecektir.” 

13 yıldır yaşananlar, aynen böyle seyretmiyor mu? 

. PKK’nın yan kuruluşu İnsan Hakları Derneği (İHD)’nin imzasını taşıyan 320 sayfalık, 1998’de hazırlanan “Kopenhag Siyasi Kriterleri ve Türkiye (Mevzuat 
Taraması) kitap(19), o sırada İstanbul’da bulunan AB Komisyonu Genişlemeden Sorumlu Komiseri Verheugen’a elden teslim edilmişti. (Bu bilgiler kitabın 
giriş bölümünde verilmektedir.) 
. Bir yıl sonra, Aralık 1999’da Türkiye’ye AB adaylık statüsü verildi. 2000 yılından itibaren de uyum adına önümüze konan yol haritasındaki ve ilerleme 
raporlarında yer alan siyasi şartlar, inanılır gibi değil, ama bu kitaptan alınmıştır. 

. Kitapta; Türk Milletinin ve devletinin bütünlüğünün çözülüp, etnik/ırk gruplarına göre, çok ortak bir rejime nasıl geçileceği, ayrıntılarıyla inceleniyor. 
Kanunlardan “Türk”, “Türk Milleti” ve “milli” kavramlarının nasıl çıkarılacağı, Anayasa maddelerinden hangilerinin nasıl değiştirileceği, genel af, 66. Maddeden Türk kimliğinin çıkarılması, anadillerde eğitim, öğretim ve yayın gibi düzenlemelerin; adı ister AB süreci olsun, ister “PKK açılımı” hepsi mevcuttur. 

Gerçekler bu kadar açıktır. 

O halde, devletimizi, milletimizi ve vatanımızı muhafaza için hepimize görevler düşmektedir. Başından itibaren anlatmaya çalıştığımız da budur. 

Tarafların Konumu 

Uzatmadan Türk Milleti adına soralım, acaba siyasi iktidar, Türkiye’nin “demokratikleştirilmesi” denilen bu projenin neresinde duruyor? Bunun cevabı Başbakan Erdoğan’ın açıklamalarında mevcuttur. “Abaza’sıyla, Boşnak’ıyla, Roman’ıyla, Arnavut’uyla bir milletiz. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı kimseyi rahatsız etmemeli. Üst kimliğimiz Türkiye vatandaşlığı olmalıdır” (20) Söylemini her vesileyle tekrarlıyor. 

Eğer bu cümle şöyle kurulsaydı mesele olmayacaktı: “Biz Kürt’üyle, Laz’ıyla, Çerkez’iyle, Gürcü’süyle, Abaza’sıyla, Boşnak’ıyla, Roman’ıyla, Arnavut’uyla 
hepimiz Türk Milletiyiz. Türk Devletinin eşit vatandaşıyız. Bu kimseyi rahatsız etmemeli.” Ama böyle söylenmiyor. 

Devletin kimliği konusunda PKK’da aynen böyle söylüyor. Diyor ki: “Türkiyelilik üst kimliği çerçevesinde, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı esasalınmalıdır.”(21) 
Arada fark var mı? 
Başbakan’ın Gaziantep konuşmasın daha açık. Aynen; şöyle: “Millet dediğiniz zaman zannediyor ki millet sadece Türk. Hayır, millet sadece Türk değildir. 
Milletin içinde Türk'ü de vardır, Kürt'ü de vardır, Laz'ı da vardır, Çerkez'i de vardır, Abaza'sı da vardır. Onun için 'tek millet' diyoruz ve bunu biz genişleterek 
ne dedik? 'Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı çatısı altında bu milleti toparlayalım.”(22) şeklinde ifade ediyor. Bu “halklara özgürlük” değil mi? 


4 CÜ BÖLÜM İLE DEVAM EDEEKTİR.

***

DEVLETLERİMİZ ve ANAYASALARIMIZ. BÖLÜM 2

DEVLETLERİMİZ ve ANAYASALARIMIZ. BÖLÜM 2

Ülkemizi bölmek için atılan adımlar 

Tarihi akış ve dünya gerçeği böyledir, ama bugün asırlar ötesinden gelen egemenliğin Türk Milletine ait olmasına itiraz edilmektedir. Bölücü terör örgütü de, “yeni” anayasa sevdası da buradan çıkmaktadır. Egemenliğin sosyal topluluklara dağıtılması amacıyla, alt yapıdan, bir millete göre inşa edilmiş olan devletin temellerinden başlanmıştır. Bu konuda TBMM’den çıkan yasalara bakalım. Örnekleri şunlardır: 

. Devlet televizyonunda 24 saat Kürtçe yayın yapılması, 
. Kürtçenin devlet okullarında seçmeli ders olması, 
. Üniversitelerde Kürtçe bölümlerin açılıp, öğretmen yetiştirilmesi, 
. Partilere etnik dillerde propaganda imtiyazı tanınması, 
. Etnik örgütlenmelerin ve bölücü propagandaların serbest bırakılması, 
. Yerel belediyelerin “Kürtçe” yazışma yapmaları, 
. Kürtçe bilme şartı ile kamu görevlisi istihdamı, 
. Merkezden bağımsız, Bölgesel Kalkınma Ajanslarının kurulması, 
. Büyük Şehir Belediyeler Kanunu, 
. Kamu Reformu Kanunu, 
. Mahkemelerde ana dilde savunma, 
. Ana dilde kamu hizmetlerine erişim, (Bekliyor) 
. Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Komisyonu kurulması (Etnik grupların eşitliği. Bekliyor.) 
. Kamuda etnik ayrımcılığa son verilecek (Kurumların etnikleşmesi. Bekliyor) 

Bu düzenlemelerle; Anayasamız 2. Maddesinde devletin dili “Türkçe” dediği halde, devlet iki dilli hale getirilmiştir. 
Anayasamızın “Giriş” bölümünde ve 6. Maddesinde “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Türk Milletinindir” dediği halde, devlet iki unsurlu/kimlikli hale getirilmiştir. Kısaca Devlet şimdiden iki ortaklı hale getirilmiştir. Anayasaya aykırı olarak yapılan bu değişiklikler, her şeyden önce ağır bir suçtur. Sahi Kenan Evren ne yapmıştı? 

Soruyorlar; “devlet niçin sadece Türk’e ait oluyor?”, “Niçin diğerleri dışlanıyor?” Bu zihniyete göre; Türk Milleti, dünyanın en eski milletlerinden biri değil; sadece Anadolu’da kesintisiz olarak bin yıldır egemenlik ve yüksek bir medeniyet kurmadı; tesis ettiği Selçuklu, Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti Devletinin tek sahibi değil; asırlar boyu bu yüksek medeniyet dairesi içinde yaşayan etnik topluluklara mensup bireyler, dışlanmak bir yana, kaynaşarak Türk Milletinin eşit, şerefli birer üyesi olmadı. Türk Milleti, diğerleri gibi etnik bir topluluktur. 

Bu zihniyet; inkârcıdır ve sadece Türk’e değil, Yüce Dinimize de, tarihe de, ilme de isyan halindedir. Devleti ve milleti bölme uğruna, bir ve bütün olan ümmeti parçalayarak tevhit akidesini de çiğnemektedir. 

Hâsılı dün Sovyetler Birliğinin içimizdeki işbirlikçileri, ülkemizi bölmek için “Halklara özgürlük” diyorlardı; bugün batı işbirlikçileri “etnik gruplara özgürlük” diyor. Arada bir fark var mıdır? Yoktur. Bunun için egemenliğimize ortak olmak isteyen PKK; Habur, Oslo ve İmralı mutabakatı çerçevesinde şu düzenlemeleri bekliyor: 

1) Ya Türk adı çıkmalı veya diğer etnik adlar da girmeli, 
2) Bütün etnik gruplar, Türk’le eşit konumda olmalı, 
3) Ana dillerde eğitimin önü açılmalı, 
4) Etnik özerk bölgeler kurulmalı, 
5) Genel af sonucunu doğuracak bir düzenleme yapılmalı. 

Evet, çözüm denilen açıkça budur. Türk milletinden istenen, 1923 öncesine dönmesi; sanki Türkiye Cumhuriyeti Devleti hiç kurulmamış veya bugünlere gelmek için bunca can ve kan verilmemiş gibi. Tekrarlayalım onlar için “çözüm”; Türklerin ve Türkiye Cumhuriyeti Devletinin; haçlılar, işbirlikçileri ve PKK ile 
anlaşarak “çok ortaklı bir devlet”e razı edilmesidir! 

“Yeni” Anayasa için STK’lar devrede 

Şimdi de “yeni ve sivil” anayasa için yapılan çalışmalaradeğinelim. Öncelikle TBMM uyum komisyonuna sunulan önerilere bakalım. 

Meclise görüş bildiren STK’lardan bazıları şunlar: HAK-İŞ, MÜSİAD, TÜSİAD, TESEV, MEMUR-SEN, MAZLUM-DER, Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı, Abant Platformu, İnsan Hakları Derneği (PKK’nın yan kuruluşu), KESK, İmam 
Hatip Liseleri Mezunları ve Mensupları Derneği, Ehlibeyt Vakfı vb. 

Bunlara, henüz ne olduğu açıklanmayan “yeni ve sivil” anayasayı şimdiden kurtuluş reçetesi gibi tanıtmaya çalışan ve bunun için Türkiye’yi dolaşıp kamuoyu oluşturma gayretine düşen TEPAV’ı da ilave etmeliyiz. 

Bunların görüşlerindeki ortak noktalar ise, Anayasadan Türk adı çıkarılmalı, egemenlik açısından bütün etnik gruplar (Türk de dâhil) eşit konuma getirilmeli, ana dilde eğitim ve öğretim yapılmalı, etnik özerklik tanınmalı cümleleriyle özetleyebiliriz. 

Bilindiği gibi bu görüşleri; AKP, CHP, BDP, ABD, AB, Barzani, PKK, Dinci-Kürtçü Partiler ve yazarlar, Küreselci ikinci cumhuriyetçiler gibi işbirlikçiler de hararetle savunmaktadırlar. 

 Bu önerileri biraz daha yakından görelim. 

Devlet memurlarının sendikası MEMUR-SEN adına hazırlanan raporda; “Vatandaşlık etnik bir kimliği (Türk’ü) esas aldığından, diğer etnik grupları yok saymaktadır… Bütün etnik grupları referans almak için Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığını esas almalıdır… Türkiye Cumhuriyeti’ne vatandaşlık bağı bulunan herkes, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşıdır denilmelidir.” (5) 

Abant Platformu sonuç bildirisinden okuyalım; Dil konusundaki teklifleri; “Anayasa'da farklı ana dillerde eğitim yapılma hakkı tanınmalıdır. Veya “Resmi dilin öğrenilmesi ve öğretilmesi şartı ile herkes eğitimde ana dilini kullanma hakkına sahip” olmalıdır. 

Özerklik konusundaki; “Türkiye'nin idari yapısı, yerinden yönetim (âdem-i merkeziyet) esasına dayanır. Yerel yönetimler üzerindeki her türlü idari vesayet kaldırılmalıdır. Veya merkezden yönetim istisna, yerinden yönetim esastır.” (6) 

 Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı’nın teklifi: “Anayasanın başlangıç bölümü kaldırılmalı. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı ortak paydası, yeni anayasanın temel felsefesi olmalı. İlk ve ortaöğretim kurumlarında eğitim dili Türkçe olup yeterli sayıda velinin talebi halinde diğer bir dilin de eğitim dili olarak kullanılması ve ayrıca ana dillerin öğretilmesi için gereken düzenlemeler yapılır.”(7) 

TEPAV’ın ülkeyi tarayan konferansları da oldukça ilginçtir. Başta TBMM Başkanı Cemil Çiçek (yetkisizliğini ve tarafsızlığını unutarak), TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu ve parti temsilcileri ile birlikte il il dolaşarak, bol bol “yeni ve sivil” anayasa reklamı yapıyor. Şu ana kadar 12 ilde toplantı yapılmış. Konuşmalarda; mevcut Anayasayı ve 1987’den 2010’a kadar TBMM tarafından yapılan 136 değişikliği aşağılayan, kamuoyunu meçhul bir anayasa için şartlandırmaya çalışan telkinler ve propagandalar yapılıyor. Özellikle, devletimizin milli ve üniter kimliğini 
savunanlar eleştiriliyor, içeriği bilinmeyen “yeni ve sivil” anayasanın her derde deva olacağının telkini yapılıyor. 

Devlet kimliğini değiştirme adımları 

Tarihimizde altı defa yeni anayasa yapıldı, ancak egemenliğimize hiç dokunulmadı. Şimdi ilk defa, resmen Meclis’te tartışılıyor. Çok kimlikli-ortaklı bir devlet yapısı için, ülke sosyal gruplara ayrıştırılıp egemenliğin paylaştırılmasına çalışılıyor. Sanki savaşa girip de mağlup olmuşuz gibi!... 

Bu bakımdan Türk milletinin ikna edilmesi gerekiyor. Diyorlar ki; “Dünyamızda milli-üniter devletlerin devri bitiyor… Federasyonlar dönemi başlıyor… Ulus devlet bize dar geliyor… Türkiye’yi büyütmek için, çağa uymak ve federasyona geçmek zorundayız.” 

Gerçekten böyle mi? Dünyaya bakalım. Sovyetler Birliği (SSCB) dağıldıktan sonra, bağımsızlığını kazanan 15 devlet milli-üniter yapıda kurulmuştur. Varşova Paktından bağımsızlığını kazanan Merkezi ve Doğu Avrupa’nın 6 ülkesi, milli ve üniter devlet olarak yola devam etti. Çek ve Slovaklar ayrılarak milli ve üniter 
devletlerini kurdu. Federal yapıda olan Belçika Krallığı, Flaman ve Valon bölgesi olarak fiilen ikiye bölünmüş durumda, milli-üniter devletlerini kurma mücadelesini vermekteler. Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti, 
20 yıla varan kanlı etnik çatışmalardan sonra dağıldı ve yerine milli-üniter yapıda birçok devlet kuruldu. 

Buna karşılık milli-üniter devlet olarak kurulup da, federasyona dönüşen tek bir örnek yoktur. İşgalcilerin kurduğu Irak Federal Cumhuriyeti hariç. Demek ki, propaganda edilenin tersine, dünyamızda federasyonlar devri bitiyor, milli-üniter devletlere dönüş devam etmektedir. Bunlar iyi niyetli ve dürüst de olmadıklarını her adımda belli ediyor. 

Türk Milletini hazmettirme, inandırma ve hatta aldatma yolunda bir iddia da şu: 1982 Anayasası’nda 29 yılda 136 değişiklik yapılmıştır. 1987’den itibaren AKP dönemi dâhil her Meclis ve her iktidar çok sayıda değişiklik yapmıştır. Özellikle AB taleplerinin büyük kısmı aynen yasalaştırılmıştır. Bu sebeple 17 Aralık 2004 Zirve kararıyla, Türkiye’nin Kopenhag Siyasi Kriterleri’ni yerine getirdiği ileri sürülerek, çok övünülen “müzakere” tarihi verilmiştir. 

Düne kadar yapılan bütün değişiklikleri, içeriden ve dışarıdan alkışlayanlar, nedense bugün aşağılayıcı bir üslupla itiraz etmekteler. Diyorlar ki;

 “136 değişikliğe rağmen bu bir darbe anayasasıdır… Milli iradenin yaptığı bu değişikliklerle de, yamalı bohçaya döndü... Sistematiği bozuldu… Bütünlüğü kalmadı…” Ama esas değişmesi gereken ‘anayasanın ruhu’ kaldı… Bu amaçla “ ‘demokratikleşme’ ”, ‘özgürleşme’ ve “ ‘insan haklarına dayalı’ “ ‘yeni’ ” bir anayasaya ihtiyaç vardır.” 

Burada bir parantez açalım ve bir tespitte bulunalım. Çok partili demokrasilerde rejimin temel kurumu olan partilerin bünyelerinde, demokrasi kurum ve 
kurallarıyla işlemiyorsa, o ülkede gerçek bir demokrasiden bahsedilemez. Mesela; İktidar partisi tek adam zihniyetiyle yönetiliyor. Bu zihniyet kaldıkça 
anayasalara ne yazılırsa yazılsın, değişen bir şey olamaz. Nitekim mevcut Anayasa ve Siyasi Partiler Kanunu, partilerin demokratik esaslara göre 
yönetilmesini istediği halde, buna itibar edilmiyor. Rejimin ruhu demek olan bu konuda samimiyet böyle olunca, “demokratikleşme” ve “özgürleşme” 
sözlerinin sadece kitleleri aldatmaya yönelik olduğu açıklık kazanıyor. 

Parantezi kapatıp şu “yamalı bohça”, “sistematik” ve “bütünlük” bozuldu meselesine dönelim. Fütursuzca denilmek isteniyor ki; 1987’den beri milli irade, hep yanlış yapmıştır. İyi de neden? Acaba meclislerin kabiliyeti mi yetmemiştir? Eğer böyleyse şimdiki Meclisin ehliyetine nasıl güveneceğiz? Bunun için elde bir delil var mı? Hayır. Samimi değiller, çünkü mesele başka. Üstelik AKP dönemi hariç Anayasa değişikliklerinin tamamı Meclis’teki partilerin uzlaşmasıyla olmuştur. 

Egemenliğin içi boşaltılıyor 

Bu beyanlara, “Yeni” Anayasa’ya gerekçe hazırlamak için başvuruluyor. Mesele çok açık. Bunun için Anayasa’nın “ruhu” denilen ve Anayasa’dan çıkarılmak 
istenen maddelere bakmak yeterlidir. Başlangıç bölümünde; “Türk vatanı ve milletinin ebedi varlığını ve yüce Türk Devletinin bölünmez bütünlüğünü 
egemenliğin kayıtsız şartsız Türk Milletine ait olduğunu… Türk Milleti tarafından demokrasiye âşık Türk evlatlarının vatan ve millet sevgisine emanet ve 
tevdi olunur.” 

. 66. Madde: “Türk Devleti’ne vatandaşlık bağı ile bağlı 
olan herkes Türk’tür.” 
. 4. Madde: “Anayasa’nın 1. Maddesindeki Devlet’in şeklinin Cumhuriyet olduğu hakkındaki hüküm ile 2. Maddesindeki Cumhuriyet’in nitelikleri ve 3. Maddesi 
hükümleri değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez.” . 6. Madde: “Egemenlik kayıtsız şartsız Türk Milleti’nindir.” 

42. Madde: “Türkçeden başka hiçbir dil, eğitim ve öğretim kurumlarında Türk vatandaşlarına ana dilleri olarak okutulamaz ve öğretilemez.” 

Burada bir parantez açıp, 66. Madde üzerinde durmalıyız. Metinde geçen “Türk Devleti” ibaresi “bir ırkı” çağrıştırdığı iddiasıyla, ısrarla çıkarılmak isteniyor. 
Hâlbuki burada, Türk olmak için esas alınan “ırk” değil, ”vatandaş” olmaktır. Bu esas, milli devletin temelini teşkil ettiği için çok önemlidir. Devlet yapımızın kilidi gibidir, asla değiştirilmez. 

Burada, vatandaşlık ve milli egemenlik konusunda demokratik batıdan çok çarpıcı iki örnek vereceğiz. 

Federal Almanya Cumhuriyeti Anayasası’ndan 

“Madde 116: Alman vatandaşlığı. 

(1) Bu anayasadaki anlamda Alman, diğer yasal düzenlemeler saklı kalmak üzere, Alman vatandaşlığına sahip olanlar veya Alman soyundan olup 31 Aralık 1937 tarihindeki Alman İmparatorluğu sınırları içinde kabul edilmiş olan mülteci veya sürgün edilmiş olanlar ile bunların eşi 
veya füruu. 

(2) 30 Ocak 1933 ve 8 Mayıs 1945 tarihleri arasında siyasi, dini veya ırki nedenlerle vatandaşlıktan çıkarılanlar ve bunların füruu, başvuruları üzerine 
tekrar vatandaşlığa alınırlar. Bunlar, 8 Mayıs 1945’den sonra Almanya’da yerleştikleri ve aksine bir istekte bulunmadıkları takdirde vatandaşlıktan 
çıkarılmış sayılmazlar.” (8) 

Fransa Anayasası’ndan: 

Başlangıç: (28 Ağustos 1789 Fransız İnsan ve Vatandaşlık Hakları Bildirgesi) 

“Her egemenliğin özü, esas itibariyle millettedir; hiçbir heyet, hiçbir fert, açıkça milletten gelmeyen herhangi bir otoriteyi kullanamaz.” 

“Ülkenin bütünlüğüne zarar verecek hiçbir değişikliğe girişilemez ve böyle bir usul sürdürülemez.” 

“Millet, milli mensubiyetlerden husule gelen külfetler karşısında, tekmil Fransızların dayanışmasını ve eşitliğini ilan eder.” (1946 Anayasası’ndan) 
“Cumhuriyetin dili Fransızcadır.” (Madde 2) 


“Milli egemenlik Fransız halkına aittir”(11) (Madde 3)(9) 

Bu iki örnekte de, milletin adı; Alman ve Fransız’dır. 
Bütün devletlerde olduğu gibi. Kurucu iradenin ve egemenliğin sahibinin “millet” olduğu gerçeği, Fransız İnsan ve Vatandaşlık Hakları Bildirgesi ile bütün dünyaya ilan edilmiştir. 

Bütün bu gerçeklere ve Türk Milleti’ne rağmen, Türk kimliğinin değiştirilmesi için komik gerekçeler icat edilmektedir. Bunlara göre; “Türk” milletin değil bir 
etnisitenin adıdır. Devletin üst kimliği Türk etnisitesi olunca; diğer etnik gruplar inkâr edilirmiş, dışlanırmış, ayrımcılık yapılırmış! Çatışma ve terör de 
buradan çıkıyormuş! Bunun yerine üst kimlik Türkiye vatandaşlığı olmalı, egemenlik karşısında her sosyal grup eşit siyasi konuma getirilmeli, böylece 
barış sağlanmalıymış! Son olarak da, “akan kanı ve terörü durdurmak” iddiasıyla, İmralı’da PKK başı ile varılan “mutabakat” da, aynen böyle değil mi? 
Anayasaya “Türk” ve “Kürt” adı yazılmayacak, yerel yönetimlerin yetkisi, özerkliği ve ana dilde eğitimi kapsayacak şekilde düzenlenecekmiş! 

Böylece devleti kuran, meşruiyetin ve gücün kaynağı “Türk Milleti” yerine, coğrafyanın adı olan “Türkiye” ve sosyolojik muhtevası olmayan “vatandaşlık” 
getirilecektir. Böylece Türk Devleti ortadan kaldırılmış olacaktır. Neticede, Fransız Devleti, Alman Devleti, İspanyol Devleti, Amerikan Devleti, 
Yunan Devleti olacak, ama Türk Devleti olmayacak öyle mi? 

“Halklara özgürlük” stratejisini BOP devraldı 

“Halklara özgürlük” sloganını 1965-1980 döneminde Sovyetler Birliği yandaşı işbirlikçiler çok kullandı. Bu amaçla mitingler yaparlardı. Her fraksiyonun 
çekirdeğinde, “Kürtçü”ler de bulunurdu. Ne tesadüf ki, aynı sloganı şimdi biraz rötuşlayarak AKP’liler, küreselciler, II. Cumhuriyetçiler, dinci ırkçılar ve 
Stalinist PKK’lılar kullanıyor. Bir ve bütün olan Türk halkı dün “halklara özgürlük” diye bölünmek isteniyordu, bugün bu iş “etnisitelere özgürlük” 
siyasetiyle yürütülüyor. 

Ancak şimdi durum çok değişti. İktidar, “ümmet ve yeni Osmanlıcılık” gibi halka hoş gelen söylemlerle; BOP, AB, PKK ve işbirlikçilerin desteğiyle devletin temellerini yıkmaya devam ediyor. Tehlike çok büyük!.. 

Nereden nereye? Sovyetlerin Türk Milleti’ni bölerek ele geçirme stratejisini, BOP devralmıştır. Sadece Türkiye’de değil, bütün İslam ülkelerinde, aynı siyaset uygulanıyor. Demek ki fitnenin ve vahşetin kaynağı, komünistiyle, kapitalistiyle emperyalizm imiş! 

“Yeni” Anayasanın da buna göre, Türk Devleti’ni ve Türk Milleti’ni dağıtacak şekilde hazırlanmakta olduğu anlaşılmaktadır. Aceleleri olmalı ki, anayasanın çıkmasını beklemeden, ülkeyi etnik parçalara ayıracak kanunlar, İmralı “mutabakatı”na göre peş peşe çıkarılmaktadır. 

Osmanlı ve yüce dinimiz alet ediliyor 

Devletimizin tasfiyesine karşı halkın tepkisini kırmak için sığındıkları iki değerimiz, Osmanlı ve yüce dinimizdir. Mesela; “Osmanlı herkesin devletiydi, 
ama T.C. öyle değil… Atatürk ve arkadaşları, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni sadece Türklerin devleti olarak kurdu, diğerlerini, Kürdü, Arabı, Lazı vs. yok saydı, inkâr etti, Türkiye’nin temel meselesi budur, bunu çözmek istiyoruz.” 

Evet, mesele dönüp dolaşıp, Türk Devleti’nin paylaşılmasına geliyor. Bu belli de, “Osmanlı’da böyle değildi” yalanı çok önemli. Bu hususun üzerinde 
durmalıyız. Çünkü meselenin özü buradadır. 


 3 CÜ BÖLÜM İLE DEVAM EDEEKTİR.

***

DEVLETLERİMİZ ve ANAYASALARIMIZ. BÖLÜM 1

DEVLETLERİMİZ ve ANAYASALARIMIZ. BÖLÜM 1

Sadi SOMUNCUOĞLU 
Milli Düşünce Merkezi Genel Başkanı 
Mart 2013, Ankara 

Türk Milleti olarak, anayasa tartışmalarından bir türlü kurtulamıyoruz. Yönetenler, bilim adamları ve aydınlarımızın en önemli gündem maddesi anayasa. Cumhuriyet döneminde olduğu gibi, Osmanlı’da da başat meselemiz buydu. 

Sanılmıştır ki, iyi bir anayasamız olursa bütün sıkıntılardan kurtulur, gelişmiş çağdaş bir toplum seviyesine ulaşırız. “İyi bir anayasa”, işte tılsım bu sözde. Tamam da “iyi”ler başka başka. Böyle olunca da, “tartışma pazarı” kuruluveriyor. İşte size tartıştıkça hararet veren, içinden çıkılmaz bir “derin” gündem. 

Bir buçuk asırdır tartışıyoruz yorulduk, ama bıkmadık. Bu keşmekeşte ufuklarımız daraldıkça, tefekkür hayatımız karardı. Derken meseleyi “kökten çözmeye” talip birileri çıktı. Dediler ki; en iyisi “Türk’ten kurtulmak.” Bunun için 
“yeni” bir anayasa yapmalıyız. Türk Milleti bu karara şaşkınlıkla bakarken; dünya patronları, Türk’ten hazzetmeyenler ve Türk’e kuyu kazanlar hayran kaldı. 

“Hayranlıklara vesile olan” şu “Türk’süz” anayasa neymiş dedik yola çıktık. Ancak bazı kavramlarda mutabık olmalıyız. Mesela; Milli- üniter- federal ve çok ortaklı devlet; millet- etnisite- azınlık-devletin kuruluşu ne demektir? Egemenlik açısından ne ifade ediyor? 

Kısaca bakmalıyız. 

Milli Devlet: Bir millete ait devlet demektir. Eğer devlet kendi milleti tarafından kurulmuşsa, o devlet zaten millidir. Millilik devletin ana eksenini ifade eder. Selçuklu, Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurucusu ve sahibi Türk Milleti olduğu için millidir. Örnekler verelim: Alman, İngiliz, İspanyol, Fransız, 
İtalyan, Yunan, Çin, Japon, Amerikan, Rus gibi devletler, bir millete ait olduğu için milli devlettir. 

Üniter Devlet: Bir merkez (başkent)’den yönetilen, otoritenin tek parça olduğu devlet şekline denir. Selçuklu, Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti üniterdir. Yukarıda adı geçen diğer devletlerden Almanya ve ABD hariç, hepsi de üniterdir. 

Federal Devlet: Egemenliğin, federe devletçiklere bölündüğü, her federe devletçiğin kendi yasalarını kendilerinin yaptığı, ancak hepsinin üstünde milli savunma, dış ticaret, dış politika gibi konularda yetkili, merkezi bir federal devletin bulunduğu idare şeklidir. Federal ve federe devletler bir millete ait ise, devlet millidir. Federal devletin örnekleri; Almanya ve ABD’dir. Almanya’daki 16 eyalet devleti ve merkezi federal devlet Alman milletine aittir. ABD’deki 52 eyalet devleti ve merkezi devlet, bir olan Amerikan milletine aittir. 
Bundan dolayı bu devletler milli, ama yönetim şekilleri üniter değil, federaldir.


Çok Ortaklı Devlet: Çok ortaklı (unsurlu), çok dilli ve birden çok yönetim merkezli devlet şeklidir. Uygulamada federal denilse bu yanlıştır. Çünkü federal devletler bir millete aittir ve millidir. Buna karşı çok ortaklı devletler, 
çok unsurlu olduğundan gayri-millidir ve sunidir. Federal devletlerle benzerliği, yönetimin çok merkezli olmasıdır. 

Örnekleri; dağılan Yugoslavya ve Sovyetler Birliği, fiilen bölünmüş olan Belçika ile şimdiki Irak Federal Cumhuriyeti’dir. İşgalci emperyalistlerin, çıkarlarına göre hazırladıkları Irak Anayasası’nda, devlet Arap ve Kürt unsurlardan meydana gelmekte, iki dilli ve iki yönetim merkezlidir. 

Millet: Bir etnisite veya birden çok etnisitenin asırlarca bir arada yaşayarak sosyolojik gelişimini tamamlayıp, siyasi kimlik sahibi olmasıyla ortaya çıkan, bütünleşmiş bir olgudur. Dil, inanç, hukuk, kültür, edebiyat, sanat, musiki, örf-adet gibi temel kurumlarını tamamlayan millet, bağımsız yaşamak zorundadır, bunun için devletini kurar. Yoksa yaşayamaz. Böylece egemenlikler dünyasının bir üyesi olur. 

Millet, zaman içinde karşılaştığı veya bünyesinde var olan farklı etnik grupları da temsil eder. Bu kültürel bütünleşme ve milletleşme demektir; bundan dolayı, tek kökenli millet yoktur. Bu gerçeği dikkate alan uluslararası hukuk, dünya düzeninin; bir millet, bir devlet ve eşit birey esasına göre şekillenmiştir. 

Etnisite: Çeşitli sebeplerle milletleşememiş ırk gruplarına ve kavimlere denir. Birlikte yaşadığı milletin hâkim kültürü ile kaynaşarak bütünleşirler. Sosyolojik olarak millete dâhil olurlar. Böylece milletleşen bu sosyal topluluklara dair, uluslararası hukukta hiçbir sözleşme ve anlaşma yoktur. Milletten ayrı bir siyasi kimliği yoktur, ama sosyal (aile, sülale, aşiret gibi) kimlikleri vardır. Sahip oldukları folklorik dil ve kültürlerini toplum içinde serbestçe yaşarlar ve geliştirebilirler. 

Azınlık: Dil, din, kültür gibi alanlarda, toplumun çoğunluğuna göre farklı ve sayıca az olan, belli bölgelerde yaşayan, hâkim konumda (yönetimde) olmayan topluluklara mensup kişilerdir. Bir ülkede kimlerin azınlık olacağına, “Viyana Konvansiyonu”na göre, ilgili egemen devlet kendisi karar vermeye yetkilidir. Uluslararası sözleşmelere göre; azınlıklara mensup bireyler, kendi dil, kültür gibi değerlerini, toplum içinde serbestçe yaşama ve geliştirme hakkına sahiptirler. 
Bu bireysel haklarına, grup haklara dönüştürülemez ve ayrımcılık için kullanılamaz. 

Bahsi geçen sözleşmeler: Lozan Antlaşması; Batı Trakya Müslüman Türk azınlığı ile Türkiye’deki gayri Müslimlerin statüsünü belirleyen 35-47 maddeler. Türkiye’nin Başka azınlığı yoktur. Diğer sözleşmeler; BM İkiz Sözleşmeleri, 
Avrupa Konseyi Bölgesel ya da Azınlık Dilleri Avrupa Şartı, Ulusal Azınlıkların Korunması Çerçeve Sözleşmesi, Kopenhag Siyasi Kriterleri, azınlıkların korunması ve saygı gibidir. 

Bu Sözleşmelerdeki hükümler, özellikle azınlık dillerine dair bireysel haklar, devletlerin egemenlik ve toprak bütünlüğü ile uluslararası hukuk yükümlülükleri ne ters düşecek şekilde yorumlanamaz. BM şartı, AİHS ve AİHM kararları bunu amirdir. Bir örnek verelim: “Fransız Polenezyası’nın dil davasında AİHM’nin kararı şöyle: AİHS’nin 10. maddesine göre; Devletlerin egemenlik alanına giren dil konusu mahkemenin yetkisi dışındadır. 

Sözleşmenin hiçbir maddesinin, yerel dilleri garanti altına almadığı, bu bakımdan temel haklardan sayılan düşünce ve ifade özgürlüğüne göre inceleme yapılamayacağı, her devletin dilini kendisinin seçeceği ve bu kendi egemenlik 
alanına gireceği belirtilmiştir. Ayrıca ana dilde yapılan taleplerin, “kültürel haklar” kapsamına girdiğinden, ancak toplum içinde serbestçe yaşanıp geliştirilebileceği vurgulanmıştır.” 

Azınlığa mensup bireyler, vatandaşlık hakkına sahiptirler. 

Devletin kuruluşu: Devlet, millet çoğunluğunun değerlerine göre kurulur. Böylece, en geniş manada milleti temsil eden, tutarlı, bütünlüğü ve standardı olan bir düzen kurulmuş olur. Mesela; çoğunluğun dili Türkçe ise devletin dili de Türkçe olur. 

Milletin bünyesindeki, yerel özellikte, farklı dil ve kültürler ise, bütüne ait olmadığı için devletin kurumlarında yer almaz. Çünkü standart, uyum ve bütünlük sağlanamayacağı için düzen yerine düzensizlik, kargaşa doğar. Ancak, bu değerler ve diller bireyler tarafından toplum içinde serbestçe yaşanır, 
engellenemez. 

Genel duruma tabi devletler böyledir. Egemen güçlerin çıkarlarına göre kurulan devletlerin ortak özelliği yoktur. Birbirine benzemez. Bunun için örnek teşkil edemez. 

Türk Anayasaları, Milli ve Merkezi Devlet 

Bu izahlar açısından Türk anayasalarına bakalım. Bugüne kadar, 108 yılda 6 yazılı anayasamız olmuştur. Bunlar; 1876 Kanuni Esasi’si, 1921 geçici Anayasası, 1924, 1945, 1961 ve 1982 anayasalarıdır. Bu anayasalardan ilk 
dördünün gerçek ihtiyaçtan; son ikisinin ise darbeler sonucu “sıfırdan” yapıldığı bilinmektedir. 

Ancak konumuz bakımından çok önemli olan husus, milli devlet, devletin kimliği ve yönetimi açısından hepsinin aynı özellikte olmasıdır. Anayasalarımıza baktığımızda dikkati çeken ilk husus; Sultan II. Abdülhamit Han’ın 1876 Kanunu Esasi’sinden 1982 Anayasasına kadar egemenliğin aynı kalması, adeta kopya edilir gibi korunmasıdır. Anayasaların hepsinde, kurucu irade, kuruluş esasları ve meşruiyet kaynağı denilen, milletin ruhu esas alınmıştır. Böyle olması da çok tabiidir. Çünkü kurucu iradenin sahibi değişmemiş, hep Türk Milleti olmuştur. 

Kimlik meselesi günümüz tartışmalarının da eksenini teşkil ettiğinden, ilk Anayasamızdan somut deliller vererek, devletin yapısındaki sürekliliğe ve bütünlüğe dikkatleri çekmek isteriz. 

Önce 1876 da ilan edilen Kanunu Esasi’ye bakalım. 

1. Madde: Osmanlı devleti ülkesiyle bir bütündür, hiçbir gerekçeyle bölünemez. 
2. Madde: Osmanlı Devleti’nin başşehri İstanbul’dur. 
8. Madde: Osmanlı Devleti’nin uyruğunda bulunanlara “Osmanlı” denir, 
17. Madde: Yasa önünde bütün Osmanlılar eşittir. Kişilerin, din ve mezhebine bakılmadan vatana karşı aynı hak ve ödevleri vardır. 
18. Madde: Devlet memuru olabilmek için “devletin resmi dili” Türkçeyi bilmek şarttır. 
57. Madde: Meclis’te müzakerelerin dili Türkçedir. 
68. Madde: Türkçe bilmeyen milletvekili olamaz. 
71. Madde: Milletvekilleri, seçim bölgesinin ayrıca vekili olmayıp, Osmanlı vekilidir. (1) 

    Bu Türk kimliği elbette Kanunu Esasi ile kazanılmış değildir. Devleti kuran ve yaşatan Türk Milletidir. Bunun için devletin kuruluşundan itibaren; sarayda, orduda, devlet işlerinde, mahkemelerde, şiirde, edebiyatta, kültürde, musikide, mimaride, sanatta, günlük hayatta, her yerde ve her işte, Türk dili ve kültürü esas olmuştur. Selçuklu devleti de, Osmanlı devleti gibi Türk Milletinin devletiydi. 

Yukarıda 8. Maddede bahsi geçen “Osmanlı” sözü hiç şüphe yoktur ki, “Türk” demektir. 1876 anayasasının hükümleri, Türk demiyor ve milletini tarif etmiyorsa, hangi milleti tarif ediyor olabilir? 

Cumhuriyet dönemi anayasalarında çok kullanılan “Türkiye” sözünün, duruma göre, “Türk Ülkesi” ve “Türklerin ülkesi” anlamında kullanıldığı bilinmektedir. Bütün anayasalarımızda, “Egemenlik” kayıtsız şartsız Türk Milletine aittir” denilmek suretiyle, bu konuda hiçbir tereddüde yer bırakılmamıştır. Ayrıca TBMM, 

1922’de aldığı 308 numaralı kararla bu hususa açıklık getirmiştir. Karar şöyledir: “Osmanlı İmparatorluğu’nun kurucusu ve gerçek sahibi olan Türk Milleti… 
Düşmanlarına karşı kıyam etmiş… Bugünkü kurtuluş gününe vasıl olmuştur.” (2) 



Geçtiğimiz aylarda vefat eden Neslişah Sultan’ın hayatını yazan Murat Bardakçı, merhumun annesi Sabiha Sultan’ın şu sözlerini aktarıyor: “Bugün Cumhuriyet kurulmuş, ailemiz vazifesini yapıp geçmiştir. İmparatorluk ayrı bir devirdi, fakat o da Türk’ündü. Bugünkü Cumhuriyet de Türk’ün malıdır. 

Devlet aynıdır. Rejim değiştiği için isim değişmiştir.” (3) 

Söz buraya gelmişken, Osmanlı kavramı üzerinde de durmak isteriz. Çünkü o dönemde bile bu kavram, çok farklı anlaşılmıştır. Bu bakımdan ünlü bilim adamımız Fuat Köprülü’nün “Osmanlı Telakkisi” başlıklı, zihni karışıklığa ışık tutan makalesinden kısa bir bölümü aktaralım. 

Köprülü diyor ki; “Osmanlı kelimesi bir devlet, yani bir siyasi heyet adıdır; yoksa bu kelime Tanzimatçıların zannettiği gibi ‘dinde, lisanda ve netice olarak hissiyatta’ müşterek bir millet unvanı değildir. Binaenaleyh Osmanlılık demek, Türklüğün, Araplığın, Rumluğun, Ermeniliğin, vs. toplu heyeti demektir. 

Devletimizi büyük bir içtimai daireye benzetecek olursak; merkezi daireyi Türklük, onun etrafındaki birinci daireyi, ilkine sıkı bir surette merbut (bağlanmış) olarak İslamlık, son daireyi de Türk ve İslam cazibe kuvvetine tabiatıyla boyun eğmeye mecbur olan Hıristiyan unsurlar teşkil eder. Osmanlı Devletinin şimdiye kadar vatanın parçalarından birçoğunu kaybetmesi, Türk merkezi kuvvetinin zaafından ileri gelmektedir.” (4) 

Köprülü pek tabiidir ki, Osmanlı bir Türk Devletidir diyor. 

“Türkiye” sözünü, “Türk” anlamında değilmiş gibi göstermeye kalkışmanın gerçekle ve iyi niyetle izahı mümkün değildir. Buna rağmen, günümüzün her türlü istismarına fırsat vermemek için; Türk devleti, Türk vatanı ve Türk Milleti gibi kavramları kullanmakta zaruret vardır. 

Bilindiği gibi, Osmanlı Devleti’nin ömrünü tamamlaması üzerine, nöbeti Türkiye Cumhuriyeti Devleti almıştır. Bu dönemde bütün dünyada imparatorlukların dağıldığı, egemenliğin artık hanedan eliyle değil, doğrudan doğruya millet eliyle temsil edildiği, demokrasinin yaygınlaştığı bilinmektedir. 

Şimdi diğer Anayasalara bakalım: 

1921 Anayasası: 

1. Madde: “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir” 
2. Madde: “İcra kuvveti ve yasama yetkisi milletin yegâne ve hakiki temsilcisi olan Büyük Millet Meclisinde belirir ve toplanır.” 


1924 Teşkilatı Esasi: 

2. Madde: “Devletin resmi dili Türkçedir.” 
3. Madde: “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.” 
4. Madde: “Türk Milletini ancak Türkiye Büyük Millet Meclisi temsil eder.” 
12. Madde: “Türkçe okuyup yazma bilmeyenler Milletvekili seçilemezler” 
88. Madde: “Türkiye’de din ve ırk ayırt edilmeksizin vatandaşlık bakımından herkese Türk denir.” 

1945 Anayasası: 

“Türkiye ahalisine din ve ırk farkı olmaksızın vatandaşlık itibariyle Türk denilir… Vatandaşlık kanunu gereğince Türklüğe kabul olunan herkes Türk’tür… Devletin dili 
Türkçedir.” 

1961 Anayasası: 

2. Madde: “milli devlet” 
3. Madde: “Resmi dili Türkçedir” 
4. Madde: “Egemenlik kayıtsız şartsız Türk Milletinindir.” 


1982 Anayasası: 

3. Madde: “Devletin dili Türkçedir” 
6. Madde: “Egemenlik kayıtsız şartsız Türk Milletinindir.” 

Görüldüğü gibi Osmanlı’dan bu yana anayasalarımızda, devletin sahibi ve kimliği hiç değişmeden, “Türk” ve 
“Türk Milleti” olarak kalmıştır. Yapısı ise milli ve merkezi (üniter)’dir. Esasen egemenlik millete ait bir kavram 
olduğundan, devletin sahibi, bünyesindeki etnik grupları da temsil eden Türk Milletidir. Zaten kurucu irade 
(millet) değişmeden başka türlüsü mümkün de değildir. 

 2 Cİ BÖLÜM İLE DEVAM EDEEKTİR.

***

CIA ve Analiz,

CIA ve Analiz 

Prof.Dr.Sait Yılmaz 
22 Nisan 2018 

Bir istihbarat teşkilatından beklenen politika yapıcıların doğru karar verebilmesi için gerekli istihbaratı üretmektir. CIA, özellikle 2001 sonrasında Amerikalı devlet adamlarının ön yargılarına dayalı olarak oluşturduğu yanlış politikaları destekleyecek istihbaratı uydurma işine yönelmiş, istenmeyenleri söyleyenler ise dikkate alınmamıştır. Örneğin, Irak Savaşı öncesi bazı analizciler, Saddam sonrası mezhep savaşı ve diğer şiddet grupları ile ilgili değerlendirmeler hazırlamışlar ama bunları kimse dikkate almamıştı1. Afganistan, Irak, Libya 
ve Suriye.de yaşanan başarısızlıklar hatalı istihbarat ve varsayımların neticesidir. Trump döneminde de değişen bir şey yoktur. CIA, şimdi de İran ve Kuzey Kore ile ilgili Trump yönetiminin ön yargılarına uygun kanıtlar oluşturacak istihbarat peşindedir. Üstelik ABD Dış İşleri Bakanlığı.nın şu sıralar çok önemli sorunları var. Hükümetin diplomasi dışı yöntemleri sevmesi nedeni ile işlevselliğini kaybeden bakanlıkta, tecrübeli personel emekliliği tercih ediyor. Eski Bakan Tillerson kendini bakanlık çalışanlarından izole etmiş, 7. Katta bir süitte 
kendi adamları (30 kadar derin devlet kariyercisi) ile çalışıyordu2. Tillerson, Trump.ın sadık adamı olmayı başaramadı ama önceki CIA direktörü olan yeni Dış İşleri Bakanı adayı Pompeo da doğruları söyleyebilecek biri değil. Bu makalede CIA.nın analiz sorunları ile ilgili bir değerlendirme yapacağız. 

 Amerikan istihbaratı ve CIA.. 

ABD.de çeşitli kurumlara ait 17 istihbarat teşkilatı vardır ve bunların hepsine birden “istihbarat toplumu” adı verilir3. Bunlardan 8.i askerlere aittir ve tek bağımsız teşkilat olan CIA, dış istihbarattan sorumludur. İstihbarat faaliyetlerinin koordinasyonu için 2005 yılında Ulusal İstihbarat Direktörlüğü kurulmuştur. ABD istihbaratının tarihsel olarak iki önemli özelliği.4; 

(1) Aktivasyona verilen önem; sadece bilgi toplamak değil, bu bilgiyi alıp-
değerlendirmeye çalışan ajanların mevcudiyeti, 
(2) Kaynak esaslı istihbarat; sahada çalışan insanlar ve cihazlardan bilgi toplamadır. 

CIA.nın geçmişini birkaç cümle ile özetleyecek olursak, parlak kısa süreli başarıları yanında uzun süren başarısızlıkları olan bir istihbarat servisi olduğunu söyleyebiliriz. Batı medeniyeti tarihinin en güçlü ülkesi, birinci kalite casus teşkilatı olmayı başaramadı. CIA.nın en önemli sorunları; yanlış değerlendirme ler, iki yüzlü yöneticiler, düşman ajanlarının sızması ve genel kişisel yetersizlik olageldi. 

2013 yılında emekli olan CIA Direktör Yardımcısı Michael Morell.e göre; ABD, 
yanlış istihbarat üretmek için kurulmuş, mükemmel çalışan bir istihbarat sistemine sahiptir. Toplanan bilgilerin doğruluğu kontrol edilmediğinden hatalı analizlere gidilmektedir. 5. Örneğin terörle mücadelede askeri istihbarat toplayan DIA.ya gelen bilgilerin pek çoğu kendini önemli göstermek isteyen analizci önyargıları başta olmak üzere farklı nedenlerle fabrikasyondur. Toplanan istihbaratın doğruluğunun teyit edilmesi gereği bütün istihbarat teşkilatlarının genellikle unuttuğu bir eksikliktir. NSA.nın topladığı bilgilerin %95.i hiç işlem 
görmemektedir. ABD görüntü istihbaratı tüm dünyanın 1/50.000 ölçekli haritasını çıkarmasına rağmen, Somali.de Amerikan askerleri 1/100.000 ölçekli eski Sovyet haritalarını kullandılar. Bosna ve Kosova.da NGA yerine yedi laptop.a kayıtlı dijital haritalar daha çok işe yaradı6. ABD istihbaratı gizli teknik toplama faaliyetlerine harcanan bütçe tüm istihbarat bütçesinin %20.sini oluşturuyor ama sadece elde edilen istihbaratın %4.ü gizli bilgilerden 
oluşuyor. 

11 Eylül öncesi önemli olayları önceden haber veremeyen ABD istihbaratının 
zayıflığının temelinde dil bilen personel ve analizci eksikliği yatmakta idi7. CIA, stratejik analiz ve ikaz işlerinde göreceli olarak iyidir ama işin taktik cephesinde daha da zayıftır. CIA.nın başta İngilizler olmak üzere yabancı istihbarat servislerine bağımlılığı, analizcilerin önyargıları ve kurumsal endişeleri de diğer hassas taraflarıdır. Amerikalı yazar Tim Weiner.e göre yapılan analizler genellikle tek taraflı ve tek boyutlu idi. CIA.nın tüm Soğuk Savaş.ta Sovyetlerle dansı üç ajanın etrafında döndü8. Bu değerlendirmeler bazı Amerikalı uzmanlar 
tarafından önyargılı ve yanlış bulundu. İstihbarat analizcileri yeni fikirler ve öneriler bulmakta oldukça sınırlı kaldılar. Örtülü operasyonlar boyutunda kalkışılan iç savaşlar ve hukuksuzluklar, denetim yetersizliği hemen her dönemde dünyadaki genel istikrarsızlığın artmasında önemli bir parametre oldu. CIA.nın El Kaide ve IŞİD in doğuşuna katkısı kadar, Ukrayna ve Gürcistandaki örtülü faaliyetleri de son yıllarda Rusyayı tekrar askerileşmesine yol açtı. 

Tipik bir CIA Analizcisi Nasıl Çalışır? 

CIA çalışanından özellikle “düzenli yazma gerektiren kariyer merakı” aranır9. Tipik bir CIA analizcisi günün büyük bölümünü odacığı içinde oturarak gelen gizlilik dereceli bilgileri monitöründen izlemekle geçirir. Bu bilgiler CIA Operasyonlar Başkanlığı, haberleşme kayıtları, diplomatik raporlar, askeri ataşe raporları, uydu görüntüleri ve daha az oranda seçilmiş medya raporları olarak gelir10. Gün boyu gelen bilgileri izleyen, kendisi için bilgi arayan analizci, aslında devam eden istihbarat raporu çalışması ya da uzun dönemli bir projeyi geliştirme gayreti içindedir. Analizci bilgiyi önce entegre etmek, sonra 
değerlendirmek ister. Değerlendirilen bilgi uyumlu şekilde bir kapsama sokulur ve bitmiş istihbarat ülke için yansımaları hakkında değerlendirme ve hükümleri içermektedir11. Gene de yarım yüzyıldır istihbarat analizinde gerçek bilişsel sürecin, istihbarat analizinin pratikte nasıl yapılacağı iyi anlaşılamamıştır. Tarihsel olarak, istihbarat analizi belirli standart ve niteliklere yapılan bir profesyonel iş olmaktan ziyade geçmiş pratiği ile yapılan bir bilgi değişimi olarak görüldü. 

Sinema filmlerinde görülenin aksine terörist ağlara sızılması ya da daha teknik 
özelliklerin kullanılması istisnai durumlardır12. Bilginin ana kaynağı olan tüm istihbarat toplumu tarafından kullanılan Bilgi Temin ve Depolama Sistemi, kablolu bir sistem olarak bütün kaynaklardan gelen (NSA, NGA vb.) yayar ve arama motoru ile analizcinin bilgiyi ayırma, önceliklendirme ve organize etmesine yardım eder. CIA analizcisi ayrıca internet ve istihbarat toplumunun dünya genelindeki gizlilik dereceli intraneti olan ve web sistemi ile çalışan “Intelink” kullanabilir. Bunların dışında “Intellipedia”, Wikipedia gibi belirli özel 
konularda bilgi sağlar. “A-Space”, sosyal ağ kabiliyeti ile ilave bir forumdur. Ayrıca “Açık Kaynak Merkezi” kendi kaynaklarından derlediği pek çok bilgi ve değerlendirme sağlar. Analizci bu bilgileri istihbarat toplumu (NSA, DIA vb.) içindeki karşılıkları ile temas ederek geliştirir. 

Tecrübeli analizci belgeye konmamış bilgiler için kendi gayri resmi ağını kullanır. 
Medya ve Kongre ile temas yasaktır, ancak, CIA temsilcisi huzurunda ve resmi izin ile olabilir. Analizci ve toplayıcılar arasında gayri resmi temas çok yavaş olabilir. Analizci için en önemli kaynak gayri resmi hattır yani eksik bilgileri bilen ya da bileni bilen kişiyi tanıyor olmalıdır. Etkin analizci ancak bu gayri resmi hat ile ilerler13. Gayri resmi ilişkiler çok fazla bilgi değişildiğinde ya da güvenlik nedeni ile telefon numaraları verilmediğinde zorlaşır. 

Diğer yandan kablolu hatlardan o kadar çok bilgi gelmektedir ki, analizci bütün gün sadece bunları okusa yetmeyebilir. Hâlbuki ondan beklenen bulmacayı çözecek bilgiyi yakalamak ve değeri olan bir analiz sağlamaktır14. Bilginin bu kadar çok olduğu durumlarda analizciler için daha dar çalışma alanları verilmesi doğru olur. 

 CIA’da Cari İstihbaratın Öne Çıkışı; Analizcilerin Azalması 

Soğuk Savaş.ın büyük bölümünde analizcilerin işi uzun raporlar yazmaktı. Artık 
istihbarat ürünleri oldukça spesifik ve taktik amaçlıdır, çünkü anlayış taktik olmuştur. 
İstihbarat günlük işlere öyle dalmıştır ki, stratejik bakışını kaybetmiştir. Stratejik istihbaratın öneminin azalmasının nedenlerinden birisi terörle mücadelenin öncelikli görev olması ve bu nedenle taktik istihbaratın öne çıkması idi. Öte yandan, son 20-30 yıldır istihbarat analizi ulusal güvenlikten ziyade kolluk görevleri ve iş dünyası için daha önemli oldu. George Tenet.in CIA Direktörü olduğu 1997-2004 yılları arasında Afganistan hakkında istihbarat en çok HUMINT yolu ile geldi. Bu da yapılan görüşmeler ve sorgulamalar yolu ile edinildi. Bu 
tür istihbarat ise genellikle spekülasyona açık ve ikinci el dedikodular hatta yalanlarla bezenmiştir. Bu istihbaratı kullanacak analizci ise bunları ayıklamak zorunda idi. CIA eski analizcisi ve Başkan.ın danışmalarından Bruce Riedel bunu şöyle açıklamaktadır15; “Analiz içinden çıkılmaz bir yap-boz bulmaca gibidir. Belki bulmacanın 200 parçası var ama siz 500 ya da 1.000 mi diye düşünüyorsunuz. Ama 200 parçanın yarısı bile elinizde yok ve olanlar da 
yanlış bulmacaya gelmiştir. Ve her saat birileri size on yeni parça daha veriyor ve gene onların dokuzu bu bulmacaya ait değil.” 

11 Eylül 2001 sonra Başkan Bush.un yaptığı ilk ve en ciddi hatta istihbarat 
analizcilerinin sayısının azaltılması oldu16. Bush ve Cheney, gelen raporlardan CIA.nın yeterliliği konusunda şüpheye düşmüşlerdi. Gelen raporlar analiz edilip, süzülmüyordu. Buna rağmen hatalar zinciri devam etti ve gelen raporlardan Saddam Hüseyin.in kitle imha silahı peşinde olduğu ve El Kaide ile bağları olduğu kanaatine sahip oldular. Bush, çöpten kendine göre altın istihbarat çıkarmıştı. 11 Eylül 2001 sonrası işe alınan ve tecrübeleri ancak 10 yıla 
ulaşan analizciler, Amerikan istihbarat toplumunun yaklaşık yarısını teşkil etmektedir.17. 2007 yılında CIA.da dört yıldan az tecrübesi olan her 10 analizciye karşılık, 10 yıldan fazla tecrübesi olan bir analizci vardı18. Kritik analizler için gerekli olan analizcinin pratik ve uzmanlık ihtiyacı da çoğu kez bir kenara bırakıldı. CIA yöneticileri analizcilerin işinin bilgisayar başında oturarak haftada en az bir kere kablo trafiğinden gelen bilgi ve raporları okumak olduğunu düşünüyordu. 

Sonuç; Olaylara öncü istihbarat.. 

2000 li yılların başında CIA; işkenceler, kendi halkını izleme, suikastlar gibi 
suçlamalara maruz kaldı. Buna CIA.nın alıkoyma, tutuklama ve sorgulama programı eklendi. 

2007-2009 yılları arasında CIA.nın öncelikli işleri; terörle mücadele, kitle imha silahlarının yayılmasını önleme ve dünyanın geri kalanı idi. İkinci konudaki işlerin %80.i İran.a  odaklanmıştı 19. CIA, uzun zamandır düşük performans ile çalışıyor, çalışanlarının moralinin bozuk olması bunun göstergelerinden biri. CIA elemanları işyeri hassasiyetlerinden korkar, yüksek korunma ister. CIA Direktörlerinin başı şimdilerde özel sözleşmeci şirketler, dış operasyonlar ve teşkilat sızıntıları ile derttedir. CIA Analitik Daire çalışanlarının %35.inin işi operasyonları desteklemek iken, %10.u ülke dışında kullanılmaktadır. Kısaca artık analizciler rapor yazmıyor, olaylara öncülük ediyor. Ulusal İstihbarat Direktörlüğü dahilinde 2.600 analist çalışmakta, bunlar 56 istasyon halinde sahada yer almaktadır. ABD istihbarat teşkilatları gittikçe uzman merkezli hale gelmektedir.20. 
Bu uzmanlık içinde akademik hayattan elde edilen bilgiler, özellikle diğer ülkelerde kariyer peşinde koşan akademisyenlerin çalışmaları önemli bir yer tutuyor. 

Bunlara''İşbirlikçi istihbarat'' deniyor ve başka bir makalede ele almamız gerekiyor. 

DİPNOTLAR,

1 Paul R. Pillar, Don.t Blame the Spies, Foreign Policy, (Mar 16, 2011). 
2 Daniel R. DePetris, Mike Pompeo: The 5 Biggest Challenges Ahead of Him as Secretary of State, Reuters, (March 18, 2018). 
3 Amerikan istihbarat toplumunun yapısı ve çalışma yöntemleri için bakınız; Sait Yılmaz, ABD İstihbaratı, Kripto Yayınları, (Ankara, 2015). 
4 Friedman, George, America.s Secret War, Inside the Hidden Worldwide Struggle Between America and Its Enemies, Anchor, (2005), 78. 
5 Morell, Michael, The Great War of Our Time, Twelve Hachette Book Group, (New York, 2015), 105. 
6 Robert David Steele, Think Again: Intelligence, Reality Sandwich (7 January 2014). 
7 Friedman, a.g.e., (2005), 76. 
8 Henry E. Mattox (Edt.), Legacy of Ashes: The History of the CIA, Doubleday, (New York, 2007). 
9 CIA Website, “Political Analyst”, www.cia.gov.careers/opportunities/analytical/political-analyst-html 
10 Richard R. Russell, Sharpening Strategic Intelligence: Why the CIA Gets It Wrong and What Needs to be Done to Get it Right, Cambridge University Press, (New York, 2007), 146-147. 
11 CIA Website: Factbook on Intelligence. www.cia.gov/cia/publications/facttell/. 
12 Bruce D. Berkowitz, The DI and „IT.: Failing to Keep Up With the Information Revolution, Studies in Intelligence, Vol.47, No.1, (2003), 69. 

13 Berkowitz, ibid, (2003), 69. 

14 Mark V. Kauppi, Counterterrorism Analysis 101, Defence Intelligence Journal, Vol.11, No.1, (Winter 2002), 46. 
15 Max Fisher, The Dangerous Science of Intelligence Analysis, The Atlantic, (Jul 27 2010). 
16 Jane Mayer, The Dark Side, The Inside Story of How the War on Terror Turned Into a War on American Ideals, Scribe Publications, (2008), 29. 
17 David Bjerklie and Coco Masters, How the CIA can be Fixed, Time, (22 May 2006). 
18 Mark Mazzetti, CIA Choice Says He's Independent of the Pentagon, New York Times, 19 May 2006. 
19 Michael V. Hayden, Playing to the Edge American Intelligence in the Age of Terror, Penguin Press, (New 
York, 2016), 290. 
20 Matthew Frankel, A Response to Ken Lieberthal's Report on the Intelligence Community, The Brookings 
Institution, (October 19, 2009). 


 ***