3 Ekim 2017 Salı

TÜRKİYEDE AMERİKANCILIK NASIL BAŞLADI. BÖLÜM 1



TÜRKİYEDE AMERİKANCILIK NASIL BAŞLADI. BÖLÜM 1


Türkiye'de Amerikancılık Nasıl Başladı?
Prof. Dr. Cihan DURA, 
Haziran 2004

Bir bugüne, bir de geçmişe bakalım. Atatürk’ün o kendinden emin, geleceğe güvenle bakan, başı dik Türkiyesi nerede; bugünün şu süngüsü düşük, Avrupa Birliği’ne yamanmaya çalışan, başı yerde Türkiyesi nerede!…

Peki bu noktaya nasıl geldik? Yanıt zor değil, çünkü “ Aklın ve Bilim” in yolundan ayrıldık. Ne zaman? Atatürk aramızdan ayrılır ayrılmaz, İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanı olması ile birlikte, Türkiye’nin yeniden emperyalist ülkelerle asimetrik ilişkiler kurmaya başlaması ile birlikte. Bu bağ öncelikle Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile kuruluyor. Yazımın konusu işte budur: Türkiye’de Amerikancılık ne zaman ve nasıl başladı?

Bu konuda en iyi ve en yeni kaynaklardan biri, Çetin Yetkin’in “ Karşı Devrim 1945-1950” [Otopsi Yayınevi, İst., 2002] adlı kitabı. Makalemi yazarken, bu büyük emek ürünü kaynaktan geniş ölçüde yararlandım. Onun dışında M. Emin Değer’in “Oltadaki Balık Türkiye”, [Çınar Yayınları, İst., 1993] Attilâ İlhan’ın makale ve kitapları zikredilebilir. Ayrıca N. Berkes de anı kitabı “Unutulan Yıllar”da [İletişim Yayınları, İst., 1997] konuya geniş ölçüde yer verir.

Ben en yeni, en kapsamlı ve ayrıntılı olduğu düşüncesiyle, çerçeve olarak Çetin Yetkin’in kitabını yeğledim. Ayrıntılardan çok, olup bitenin ana hatlarını gözler önüne sermeye çalıştım. Böyle bir yaklaşım, temel değişkenleri kolay görmemizi sağlayacak. Zaten çalışmamın esas amacı da bu. Önemi de bu olacak: Türkiye’de Amerikancılığın başlamasının ana çizgileriyle ortaya konması. Kuşkusuz, ayrıntılar konusunda başvurulacak kaynak, başta Ç. Yetkin’in kitabı olmak üzere diğer yapıtlardır.

I) Dönüşüm

Çetin Yetkin “Karşı Devrim”e, dikkatimizi bir “dönüşüm”e çekerek başlar: “Ben İkinci Dünya Savaşı’nın başlamasından dört gün sonra doğmuşum… Babam subay, annem öğretmendi… Babamın üniforması, rengiyle, biçimiyle hemen hemen Alman subaylarının üniformalarının eşiydi. Savaşın bitiminde, bu üniforma İngiliz subaylarının üniformalarına benzedi, daha sonra da Amerikalılar’ınkine. Babam önceleri çizme giyiyordu, sonra adına ‘Çörçil’ denen postal. Daha sonra bu ‘Çörçil’ler, ‘Ruzvelt’ oldu… Sonra günlerden bir gün Amerikalıların Missuri savaş gemisi geldi… Türkiye bayram yerine dönmüştü. Tüm Türk ulusu kıvanç içindeydi. Gururlanıyorduk da. … Artık Rusya’dan korkmamıza gerek kalmamıştı.” Tarih 6 Nisan 1946’dır.

Aradan, bir yılı aşkın bir süre geçer. İsmet Paşa, ünlü “12 Temmuz 1947 Beyannamesi”ni yayınlar ve “müjde”yi verir: Türkiye demokrasi rejimine geçecektir. Demokrasinin önündeki engeller kaldırılacaktır. Ne var ki aynı gün çok önemli bir gelişme daha olur: ABD ile bir antlaşma imzalanır.

Bu iki önemli olayın aynı güne denk gelmesi bir tesadüf müdür? Kesinlikle hayır! Kanıtı, son ikibuçuk yıl içinde gerçekleşen ve içinde ABD’nin yer aldığı kimi anlamlı olaylar… Kronolojik olarak aşağıda veriyorum.

23 Şubat 1945: ABD “Ödünç Verme ve Kiralama Kanunu” çerçevesinde Türkiye’ye verilen malzeme için, ABD ile 10 yıl vadeli 10 milyon dolarlık kredi antlaşması imzalandı.

12 Ekim 1945: ABD Senato üyesi Claude Pepper Çankaya’da İsmet İnönü tarafından kabul edildi.

8 Kasım 1945: İnönü’nün 1 Kasım’daki TBMM’ni açış söylevi ABD’de Congressional Record’da yayınlandı.

6 Nisan 1946: Amerikan Missuri zırhlısı ve iki savaş gemisi İstanbul Limanı’na geldi. ABD Başkanı Truman, Amerikan Ordu Günü nedeniyle yaptığı konuşmada, “Orta Doğu’da muazzam doğal kaynaklar vardır ve en işlek kara, hava ve deniz yolları bu bölgeden geçmektedir. Sonuç olarak bu bölgenin büyük iktisadi ve stratejik önemi vardır.... Dünya ticaret sisteminin temellerini kurmak istiyoruz. Uluslararası ilişkileri zehirleyen ve iki harp arası devrede hayat seviyesini bozan dar iktisadi milliyetçiliğe dönmek istemiyoruz” dedi. ABD Türkiye ile ilgilenmeye başlıyordu.

13 Nisan 1946: Hükümet, ABD’den 500 milyon dolarlık kredi istedi.

23 Kasım 1946: Bir Amerikan filosu İzmir’e geldi.

3 Mart 1947: Truman Doktrini gereğince Türkiye ve Yunanistan’a yardım yapılması kararlaştırıldı.

11 Mart 1947: Türkiye Uluslararası İskan ve Kalkınma Bankası’na (Dünya Bankası) ve Uluslararası Para Fonu’na (IMF) katıldı.

12 Mart 1947: Türkiye Truman Doktrini kapsamına alındı.

19 Mart 1947: İstanbul’daki bazı Amerikalılar ile Türk vatandaşları Türk Amerikan Dostluk Cemiyeti kurmak için harekete geçtiler.

21 Mart 1947: ABD Temsilciler Meclisi’nde Dışişleri Bakan Yardımcısı Acheson, yardımı haklı göstermek için, Türkiye’de bir muhalefet partisinin bulunduğunu ve demokrasinin geliştiğini söyledi.

12 Nisan 1947: Türkiye’de incelemeler yapmak üzere Senatör Berkeley başkanlığında bir ABD heyeti geldi.

2 Mayıs 1947: Bir Amerikan filosu İstanbul’a geldi. İsmet İnönü filo komutanları ile görüşmek için Ankara’dan İstanbul’a gitti.

22 Mayıs 1947: Amerikalı General L.E. Oliver başkanlığında 20 kişilik bir askeri yardım kurulu Türkiye’ye geldi.

24 Mayıs 1947: Kara Kuvvetleri’nde subay üniformaları Amerikan modeline göre değiştirildi.

14 Haziran 1947: Amerikan İktisadi Heyeti, Türkiye’ye geldi.

İsmet İnönü’nün 12 Temmuz Beyannamesi’nden önce neler olmuş? Toparlayalım: Sivil ve asker Amerikan heyetleri, savaş gemileri geliyor. Türkiye ABD’den borç istiyor. IMF ve Dünya Bankasına üye oluyor. İki ülke arasında askerî ve ekonomik temaslar başlamış. Dostluk Derneği kuruluyor. Türk subayları Amerikan tipi üniformalar giyiyor.

İş çoktan kotarılmaya başlamış!

II) Mandacılara İade-i İtibar

Kanıtları olan bir gerçektir: İsmet İnönü, Ulusal Kurtuluş Savaşı’na katılmadan önceki günlerde “Amerikan mandacısı”ydı. Kâzım Karabekir’e yolladığı bir mektupta tek kurtuluş yolunun “Amerikan mandası” olduğunu açıkça yazmıştır (Yetkin, 2002: 28).

“İhtilaf ve nifak, esasında şahsiyetten doğmuştu” sözleri ise, İsmet İnönü’nün temelde Atatürk ile görüş birliği içinde bulunmadığının kanıtıdır. Çünkü ona göre, Atatürk’ün, mandacılık, hilafet, saltanat, ve benzeri konularda eleştirerek çevresinden uzaklaştırdığı kişilere karşı olan tutumu; “şahsiyetten”, yani kişisel çekişmelerden doğuyordu. Mandacı, hilafetçi, saltanatçı olmak hiç de önemli değildi.

İsmet Paşa Cumhurbaşkanı olunca yeni bir dönem başlatmıştır. “Gazi Mustafa Kemal Paşa dönemi”ni kapatmış, o dönemin önde gelen kişilerini tasfiye etmiştir (Yetkin, 2002: 58). Yeni gözdeler “mandacılar”dır!

Bu hüküm günümüzün birçok Atatürkçüsü için şaşırtıcı ve üzücüdür. Ç. Yetkin burada Atatürkçülerin, içine düşebileceği ikilemi şöyle çözüyor: “İnönü’nün sonradan Ulusal Kurtuluş Savaşı’na katılması, kahraman bir komutan olması, onun ulusal bir yıkım anında umutsuzluğa düşecek bir kişi olmuş bulunduğu gerçeğini değiştirmez. Acaba, II. Dünya Savaşı’nın bitiminde… denize düşen yılana sarılır gibi, ülkeyi Amerikan emperyalizmine açmasında aynı duygu ve aynı umutsuzluk etkili olmuş mudur?”

“Gözde”lere örnekler verilebilir, mesela H. Edip Adıvar… Atatürk Sivas Kongresi hazırlıkları sırasında Halide Edip’ten aldığı ve “Amerikan mandasının zorunlu olduğu” vurgulanan 10 Ağustos 1919 tarihli mektuba Nutuk’ta özellikle yer vermiştir. Halide Edip, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın kuruluşu sırasındaki tutumu ve devrimlere karşı oluşu yüzünden de Atatürk’le ters düşmüştü.

“Birinci sınıf Amerikancı” olan Halide Edip’in, Sivas Kongresi’nden bir bağımsızlık savaşı kararı çıkmasını engellemek amacı ile, Atatürk’e yolladığı 10 Ağustos 1919 günlü mektup; Sultan Ahmet Meydanı’nda halkı coşturan, daha sonra da Ankara’ya geçen ve bu nedenle de “bir kahramanmış gibi algılanan” Halide Edip’in gerçek kimliğini ortaya koyan belgelerden yalnızca biridir. Onun “Amerikan sevdası”nın başka bir kanıtı gerçekten “itici”dir. Şöyle ki romanlarında işlediği konulardan biri, Türk kadınlarının yabancı erkeklerle evlenmeleri ya da onların metresleri olmalarıdır. Dahası, Türk ana ve babadan doğacak çocuk kız olursa adının Dolly Şadiye, erkek olursa George Halim konulmasını ister.

İnönü, “kırgınlıkları giderme” siyaseti çerçevesinde, birçokları arasında, Halide Edip’i de vatana kazandırdı, hattâ onurlandırdı. Üniversitede İngiliz Edebiyatı profesörlüğüne atanmasını sağladı (Yetkin, 2002:52-55).

III) ABD’nin Silahı: Demokratik Rejim

II. Dünya Savaşı sona ermiştir. ABD dünyaya yeni bir düzen vermek istemektedir. Ancak güçlü bir “uluslararası ideolojik silah”a ihtiyacı vardı.

Aradığı silahı bulması uzun sürmez.

İngiltere ve Amerika’ya göre Savaş “anti-demokratik rejimlere sahip ülkelerin saldırgan politikaları” yüzünden çıkmıştı. Öyleyse yapılacak iş şuydu: Dünyadaki tüm anti-demokratik rejimlere, diktatörlüklere son verilmeli, her ulus dilediği yönetim biçimini seçebilmeliydi. Böylece “ana-oğul” yani İngiltere ve ABD dünya siyaseti olarak şu hedefi ortaya sürdüler: Dünyada “özgürlükçü ve demokratik bir devletler topluluğu”nu gerçekleştirmek (Gökkubbenin altında yeni bir şey yok: Bugünün dünya olaylarını yakından izleyenler herhalde bağlantıyı kurmakta gecikmediler. Ana-oğul, İngiltere ve ABD, bugün de aynı siyaseti uyguluyorlar).

“Özgürlükçü ve demokratik bir devletler topluluğu” hedefi, aranan “ideolojik silah”ı da kendi içinde barındırıyordu: Demokratik rejim! Araç bulunmuştu, dünya ülkelerine, yapıları ve dayanma yetenekleri hesaba katılmaksızın, “demokratik rejim” dayatılacaktı. Bu talep, görünürdeki amaç olacaktı; asıl amaç bunun ardına gizlenecekti. “Demokratik rejim” dayatması Amerikan oligarşisine, asıl gizli niyetini, istediği “küresel düzen”i gerçekleştirme yolunu açacaktı. Ülkelerin kamu oyları da -günümüzde olduğu gibi- türlü propagandalarla bu “ideal”e, taparcasına inandırılacaktı (Strateji günümüzde de aynı. Büyük devletler daima yeni ideolojik silahlar bulabiliyorlar. Demokrasiyi bir “Truva Atı” olarak kullanmaktan vazgeçmiş değiller. Ona ek olarak “yeni görüş” ve “yeni ideal”ler uydurdular: Küreselleşme, Yeni Dünya Düzeni, Avrupa Birliği, Büyük Ortadoğu Projesi gibi).

ABD’nin yeni dünya stratejisi karşısında, acaba o zamanki Türkiye’nin konumu neydi?

Kuşkusuz, Türkiye’nin rejimi Amerika’nın bakış açısından hiç de “demokratik” değildi. Milli Şef, “düpedüz bir diktatördü ve ülkede demokrasiden eser yoktu!” Yeni stratejisi göz önüne alınınca, doğal olarak karşı taraf boş durmayacaktı ve nitekim de öyle oldu.

ABD İktisadî Harp Dairesi Türkiye’nin “dost olmayan ülke” statüsüne alınmasını isterken, İngiliz BBC radyosu da Türkiye’yi demokrasi açısından yerden yere vuran bir dizi program yayınlıyordu. Türkiye karşıtı hava öylesine güçlüydü ki, olumsuz tutum Türkiye çok partili düzene geçtikten sonra bile bitmedi. Örneğin 1947’de, Amerikan Kongresi komisyonlarında, Temsilciler Meclisi’nde ve Senato’da, Truman Doktrini’ne Türkiye açısından çok ağır eleştiriler yöneltildi. Örnekler verelim: Türkiye’ye yapılacak yardım, muhalefetin ezilmesi için kullanılacak. Ülkenin insan hak ve özgürlüklerini tanımayan otokratik yönetimi güçlenecek. Türkiye savaşta Nazilere yakınlık gösterdi; bu nedenle böyle bir yardım Birleşmiş Milletler ülküsüne aykırıdır. Yardım ancak Türkiye tam anlamıyla demokratikleştikten sonra yapılmalıdır.

IV) Türkiye Cephesinde Durum

ABD’nin hedeflerinden biri, kuşkusuz Türkiye idi.

Daha önce,1923-1938 döneminde -eş deyimle Atatürk döneminde- Türkiye’nin Batı ile ilişkileri normal düzeydeydi. Sıkı ilişkiler söz konusu değildi, özellikle de Türkiye ile Amerika arasında... Buna karşılık II. Dünya Savaşı bitiminde durum değişmişti: Türk devlet adamlarına göre koşullar, Türkiye’nin, “başta ABD olmak üzere Batı’ya tümüyle bağlanması gerektiğini” gösteriyordu. Ne var ki o ülkeler de, yukarda belirtilen nedenlerle, Türkiye’ye hiç de olumlu gözle bakmıyordu.

Peki, Türkiye bu hasmane tutumu nasıl önleyebilirdi? Bunun yolu, olumsuzluğun görünen sebebini, yani “anti-demokratik yapı”yı ortadan kaldırmaktı. Özellikle Millî Şef ne denli Batı demokrasisi yanlısı olduğunu Batıya göstermeliydi. Durum açıktı: Demokratik düzene geçilecekti. Yoksa Türkiye kurulmakta olan yeni dünya düzeninden dışlanır, hattâ varlığını sürdürmesi olanaksız hale gelirdi (Yetkin, 2002: 157, 150). Kısacası “Amerika’nın çağrısı”na olumlu sinyal verilmeli, dış dayatmaya boyun eğilmeliydi.

Ayrıca İnönü Türkiye’nin SSCB karşısındaki yalnızlığı ve bu devletin “talepler”i karşısında, İngiltere’nin ve Amerika’nın yardımına gereksinmesi olduğunu düşünüyordu. Nitekim Dış İşleri Bakanlığı Genel Sekreteri Feridun Cemal Erkin şöyle diyordu: “Türkiye, kaderini ancak Amerika ve Büyük Britanya’ya bağlarsa esenliğe kavuşabilir.” Anlaşılıyor ki, bu görüş Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ve Başbakan Şükrü Saraçoğlu tarafından da benimsenmişti. Türkiye’nin yeniden Batıya bağlanışı, yalnız İsmet Paşa’nın değil, aynı zamanda yakın çevresinin eseriydi.

SSCB, 1945 yılı içinde, önce 1925 tarihli Türk-Sovyet Tarafsızlık ve Saldırmazlık Anlaşması’nı feshettiğini bildirmiş, ardından bir nota vererek, üs ve toprak içeren bir takım isteklerde bulunmuştu. Ç. Yetkin’e göre SSCB, isteklerini öne sürmeden önce, ABD’nin ve İngiltere’nin Türkiye’ye karşı besledikleri olumsuz düşünce ve duyguları değerlendirmiş bulunuyordu .

İş bununla bitmiyordu: Bütün bu olumsuzluklara, Sovyet tehdidi nedeniyle silah altındaki asker sayısını azaltamayan Türkiye’nin katlandığı ekonomik yük ekleniyordu. Bu açıdan da tek çare, “Sovyetler’e karşı Amerika ve İngiltere’nin desteğini sağlamaktı.”

ABD sonuçtan memnundu: İdeolojik silah sonuç veriyordu. “Truva Atı demokrasi” işe yarayacaktı. Tabii, işini sağlam da tuttu: Yapacağı mâli yardımı “demokrasi” koşuluna bağladı. Zaten bu, bütün zamanların değişmez yöntemidir: Emperyalizm, avını parayla avlar.

V) Doğal Sonuç: Paslaşma Başlıyor

Öyle anlaşılıyor ki buzlar, Milli Şef’in 1 Kasım 1945 söylevi ile çözülmeye başladı. İnönü, söylevinde, Türkiye’nin savaş boyunca hep müttefiklerin safında olduğunu vurguluyor ve şöyle diyordu:

“...Demokratik karakter bütün cumhuriyet devrinde ilke olarak muhafaza olunmuştur. Bizim tek eksiğimiz, hükümet partisinin karşısında bir parti bulunmamasıdır... Ülkenin ihtiyaçları sevkiyle hürriyet ve demokrasi havasının tabii işlemesi sayesinde, başka siyasi partinin de kurulması mümkün olacaktır.”

İnönü’nün bu sözleri hedefini buldu. Çünkü, ABD South Dakota temsilcisi, Karl E. Mundt, İnönü’nün söylevini Amerikan Kongresi’nde okuyacak ve söylev metni Mundt’un olumlu yorumu ile birlikte “Congressional Record”un 8 Kasım 1945 günlü sayısında yayınlanacaktır. Ç. Yetkin’in vurguladığı gibi İnönü’nün bu söylevi “ülkemizde çok partili ‘demokratik’ düzene geçişin temeli” olmuştur. Asım Us ise şu anlamlı savı ileri sürüyor: Bir süre önce Türkiye’ye gelen Amerikan Senato üyesi, İnönü’den, böyle bir demeçte bulunmasını istemişti. 1 Kasım nutku, bu isteğin yerine getirilmesidir (“Paslaşma hipotezi” lehinde bir kanıt!).

Bundan başka, başta İnönü olmak üzere, Sadi Irmak, H. Cahit Yalçın, F. Rıfkı Atay, A. Şükrü Esmer, E. İzzet Benice, Burhan Belge gibi CHP’li yazar ve sözcüler; Türkiye’deki demokratikleşme çabalarını ABD’ye duyurmaya çalışmışlardır. Örneğin, Türkiye’ye ve Yunanistan’a askeri yardım yapılmasına ilişkin yasanın Truman tarafından imzalanması üzerine, İnönü Amerikan halkına bir “mesaj” yayınlıyor ve şöyle diyordu: “Yardım, milletimizin ispat ettiği yüksek meziyet ve ideallerin dünya kamuoyu önünde takdir edildiğini kanıtlamıştır” (Yetkin, 2002: 163).

Rejimdeki değişikliğin Amerikan politikaları ile ilgisi, Tevfik Rüştü Aras’ın, Adnan Menderes ve Fuat Köprülü ile yanındakilere hitaben söylediği şu sözlerde de görülebilir: “Toparlanmanın tam sırasıdır beyler... Sanfransisko’da eski Cemiyet-i Akvam’ın yerine konacak bir Birleşmiş Milletler Anayasası hazırlanıyor… Demokrasi cephesi, zaferi kazanmıştır. Kurulacak yeni dünya, demokrasi dünyasıdır. Eğer biz hâlâ Milli şeflikle avunur gidersek bizi bu teşkilata almazlar. Bir an önce girişimi ele geçirmeli ve partiyi … İsmet Paşa’nın çiftliği olmaktan kurtarmalıdır. Bunu siz yapacaksınız Fuat Beyefendi, siz yapacaksınız Emin Beyefendi. Sizin gibi ülke-sever, uyanık görüşlü insanlar yapacak.”

Nitekim Nadir Nadi de söz konusu demokrasi girişiminde dış siyasal kaygıların ön plana çıktığını, dışarıya “hoş görünmek için” biçimsel rejim değişikliğine gidildiğini söyleyecek ve çok partili düzene geçişte dünya koşullarının etkisini kabul etmemekliğin güç olduğunu belirtecektir.

VI) Batının İki Yüzü

Şu görüş kuvvetle doğru görünüyor ki Batının temel özelliklerinden biri hep ikili oynaması, daima çifte standarda başvurmasıdır. Avrupa’nın bütün politik ve ekonomik tarihi bu taktiğin sayısız örnekleriyle doludur .

ABD’nin İsmet Paşa ile giriştiği “demokrasi oyunu” da böyleydi. Şu bakımdan ki Amerika’nın asıl amacı Türkiye’nin gerçek demokrasiye kavuşarak, mutlu ve gönençli olması değildi. Asıl amacı “Truva Atı demokrasi” sayesinde, Türkiye’yi yeni kurtulduğu yarı-sömürgelik statüsüne yeniden döndürmek, onu yeniden bir pazar haline getirmek, doğal kaynaklarından yararlanmak, topraklarını askerî üs olarak kullanmaktı.

Aynı görüşü, Ç. Yetkin (2002: 179) daha geniş bir bakış açısından şöyle dile getiriyor: “Ne Soğuk Savaş döneminde ne de sonrasında ABD ve ortakları için, ne demokrasilerin ne de özgürlüklerin hiçbir önemi olmamıştır. Bir ülkede hangi tür rejim işlerine geliyor ise onu desteklemişlerdir. Demokratikleşmeye çabalayan ülkeler ne zaman emperyalizmin çıkarlarına dokunsalar, [o hükümetlerin] yerlerine hemen askerî diktatörlükler geçirilmiştir. Türkiye’de ele aldığımız dönemde ise ABD emperyalizminin çıkarlarının gerçekleştirilebilmesi için, en uygun rejim 1945’ten başlayarak içinde bunaldığımız rejimdi. Gerektiğinde ona 27 Mayıs 1960’da, 12 Mart 1971’de ve 12 Eylül 1980’de yeniden biçim verdiler. ABD ve AB’nin bugün yaptığı da bundan başka bir şey değildir.”

ABD’nin bu hilekârca davranışı Türkiye’de de karşılık buluyordu: İçerde “Demokrasi” ve “özgürlük” çığlıkları atanların -ki bunların çoğu savaş zengini, karaborsacı, toprak emekçilerini sömüren ağa, yeni yetme aracı ticaret burjuvazisi idi- halkın kendi kendine yönetmesi demek olan demokrasiyi istedikleri filan yoktu. İstedikleri, eski toplumsal düzeni sürdürerek daha da palazlanmak, zenginleşmek, iktidarda söz sahibi olabilmekti (Yetkin, 2003: 257).

Bir toparlama yapalım: İnönü ve hükümeti, Türkiye’nin Sovyet tehdidi altında olduğuna inanmaktadır. Hükümet “İkinci Dünya Savaşı’nın etkisiyle ve yönetim beceriksizliği” yüzünden, dış yardım ve destek arayışı içindedir.

Tek çare vardır: Amerika’nın himayesini sağlamak! Peki nasıl? Şunları gerçekleştirerek:

• Amerikalılara şirin gözükmek,

• Çok partili düzene geçmek,

• ABD’nin Ortadoğu planına destek olmak,

• Türkiye’nin ABD’nin bir pazarı, hammadde kaynağı olmasına göz yummak.

• Amerika’nın düşmanı olan her şeyi ve herkesi düşman bilmek.

Bu girişimler, hemen anlaşılacağı gibi Türkiye’nin bağımsızlığı açısından çok tehlikeli şeylerdi. Zamanla öyle gelişmelere yol açtılar ki büyük bir felaket ile, Amerika’nın “Türkiye’nin bağımsızlığı üzerine ipotek koyması” ile sonuçlandı. “Millî İrade”nin yerini, Amerikan hükümetlerinin, daha doğrusu Amerikan “elit”inin iradesi aldı. Sözde Türkiye’ye demokratik rejim gelecekti. Öyle olmadı, demokrasi sadece bir Truva Atı olarak kullanıldı. Amerikan yönetici sınıfının iradesi Türkiye’ye o atın içinde, halkımızın bir deyişini kullanırsak “demir kır at”ın içinde sokuldu.

Kısacası, demokratik rejim, bir “karşı devrim süreci” olarak gelişti. Ç. Yetkin (2002:195) şöyle bağlıyor: “Ne acıdır ki, çok partili düzene geçilmekle birlikte, Türkiye’nin bağımsızlığı üzerine ABD’nce ipotek konulacaktır. Türkiye’nin, bugün sömürgeleşme sürecinde nerdeyse son noktaya gelmesinin temeli, 1945-1950 arasında atılmıştır.”

2 Cİ BÖLÜM İLE DEVAM EDECEKTİR

***

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder