CHP'nin Parti İçi Demokrasi, Tüzük ve Program Konularında Yeniden Yapılanması Zorunludur

CHP'nin Parti İçi Demokrasi, Tüzük ve Program Konularında Yeniden

Yapılanması Zorunludur

Prof. Dr. Hakkı KESKİN, Siyaset Bilimci, Almanya Parlamentosu ve Avrupa

Parlamenterler Meclisi eski üyesi

http://www.keskin.de 

www.keskin.de 

hakki@keskinde

17 Temmuz 2018

Türkiye Cumhuriyeti'nin tek adam rejimine dönüştürüldüğü günümüz sürecinde,

özellikle ana muhalefet Partisi olarak güçlü, etkin ve yaptırım gücü olan

bir CHP'ye ihtiyacı vardır!

Cumhuriyet Halk Partisi, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş felsefesini

oluşturan ve her zaman övünebileceği tarihi bir geleneğe sahiptir. Bu temel

felsefe ve ana ilkeler arasında ülkenin vatandaşlık anlayışına dayanan

ulusal bütünlük, geniş halk kitlelerinin sorunlarını ana görevi bilen

halkçılık, kendini toplumun gereksinimlerine göre sürekli yenileyebilmek

anlamına gelen devrimcilik, toplumda farklı dini inançlara devletin eşit

davranması ve dinin siyasete ve ekonomik çıkarlara alet edilmemesini öngören

laiklik, devletin vazgeçemeyeceği görevleri arasında bulunan eğitim, sağlık,

altyapı hizmetleri, ulaşım ve geri kalmış bölgelere ekonomik yatırımları

öngören devletçilik ilke ve politikalarından, CHP'nin vazgeçmemesi ve hatta

ödün vermemesi gerekir.

CHP bu kuruluş felsefesine ve kimliğine bağlı kalarak, günümüzün Demokratik

Sol veya Sosyal Demokrat bir partinin, parti içi demokrasi, evrensel anlamda

demokrasi, hukukun üstünlüğü, kuvvetler ayrılığı, yargı bağımsızlığı, basın

ve fikir özgürlüğü, insan hak ve özgürlüklerini ve en başta da sosyal adalet

ve sosyal devlet ilkelerine kararlılıkla sahip çıkmalıdır. Bu ilkeleri altı

okun yanı sıra vazgeçemeyeceği temel siyasi çizgisi olarak tüzüğüyle kabul

etmelidir.

Sosyal demokrasinin temel dayanağı, öncelikle emeğiyle geçinen tüm insanlar

ve bunların örgütleri olmalıdır: İşçiler, memurlar, emekliler, işsizler,

çiftçiler, esnaflar, üniversite gençliği ve bu insanların sendikal

örgütleridir. CHP zaman kaybetmeksizin öncelikle toplumun bu kesimleriyle

doğrudan ve çok yakın bir diyaloga ve gerekli alanlarda dayanışma ve eylem

birliğine girmelidir. Geniş halk kitleleri dediğimiz bu kesimlerin hak ve

çıkarlarını savunan partinin CHP olduğu, izlenen politikalarla

kanıtlanmalıdır. İktidara gelinmesi halinde, bu insanlar için nelerin nasıl

yapılacağı parti programında somut olarak açıklanmalıdır.

CHP programının, dış politika başta olmak üzere, işsizlik, gelir

dağılımındaki adaletsizlik, eğitim-öğretim, sağlık, ulaşım, tarım, enerji,

kentleşme, altyapı, doğa ve çevrenin korunması gibi her bir konuya ilişkin

somut çözüm önerilerini ve projelerini ortaya koyması gerekir.

CHP'nin sosyal demokrasi kimliğini belirleyen en önemli ilke, toplumda

sosyal adaleti sağlamak olmalı, parti kuruluş ilkelerinin yanı sııra

öncelikle toplumda Sosyal Adalet ilkesiyle özdeşleştirilmelidir. CHP,

toplumda hızla daha da artmakta olan gelir dağılımındaki dengesizliğe ve

kutuplaşmaya ivedi olarak dur diyeceğini, ranta dayalı haksız ve spekülatif

kazanç sağlama yollarının kapatılacağını, öncelikle de vergide adaletin

sağlanacağını somut örneklerle halka anlatmalıdır.

Parti İçi Demokrasi, CHP'de dinamizmi ve seçmenle kucaklaşmayı da

sağlayacaktır

Türkiye'de gerçek demokrasi ve hukuk devletini isteyen CHP'nin, bunu

öncelikle kendi parti organında uygulaması ve diğer partilere de örnek

olması gerekir. CHP, halkın özgür iradesinin temsil edildiği tek yerin ve

gücün kayıtsız şartsız Türkiye Büyük Millet Meclisi`nin olduğnu ve

Parlamenter demokrasiden asla ödün verilmeyeceğini, programında özenle

vurgulamalıdır.

CHP ivedi olarak yeniden yapılanmaya gitmelidir. Bu amaçla partinin temel

felsefesini ve önceliklerini herkesin anlayabileceği ve okuyabileceği

sadelik ve kısalıkta yeni bir tüzük ve programı, parti birimlerinde

tartışılarak hazırlanmalıdır. Parti içi demokrasi sağlanmalı, tüm parti

üyelerini kucaklayan, farklı eğilimlerin de parti yönetiminde görev almasını

sağlayan, ülkedeki muhalif demokrat örgütlerle dayanışma ve işbirliği

yapmayı öngören politikaları da genel yaklaşım olarak benimsemelidir.

Türkiye'de Parti İçi Demokrasinin sağlanmasında CHP öncü parti olmalıdır.

Parti içi demokrasinin işlerlik kazanmasının vazgeçilemez ve ertelenemez

önemini vardır. Parti içi demokrasinin uygulanması CHP'ye büyük bir dinamizm

kazandıracaktır. CHP'nin mahallelerde, köylerde, ilçelerde ve illerde

dinamik bir yapıya kavuşması, seçmenlerle doğrudan ilişkiye geçebilmesi

içinde parti içi demokrasi çok önemli bir dürtü ve heyecan sağlayacaktır.

Parti içi demokrasi, parti organlarında kararların demokratik kurallara

uygun olarak alınabilmesidir. Partide kararlar en üst kuruldan aşağıya doğru

verilirken, en alt parti biriminde de, örneğin mahalle, köy, ilçe ve il

örgütünde parti tüzüğüne uygun olarak kararlar alınmalı; parti organlarına

kimlerin gelebileceğine genellikle partili üyeler oylarıyla doğrudan karar

verebilmelidir. Mahalle, köy, ilçe ve il parti organları, parti merkezinin

müdahalesi olmaksızın yerel düzeyde partili üyelerin oylarıyla demokratik

olarak seçilebilmeli ve parti tüzüğüne ve programına aykırılık olmadığı

sürece de, seçilenler görevden alınmamalıdır.

Almanya Sosyal Demokrat Parti'de ve Sol Parti'de parti içi demokrasinin

nasıl işlediğini örnek olarak vermek isterim. Bu partilerde mahalle ve

köylerde en alt parti birimleri vardır. Bunlar sayesinde en yaygın biçimde

seçmenle sürekli olarak ilişki kurulmaktadır. Çünkü mahalle ve köylerdeki

parti birimleri, mahallenin ve köyün sorunlarını ele almakta, seçmenle bire

bir ilişki ve diyalog halinde bulunmaktadır. Gerektiğinde bazı talepler için

mahalle ve köy halkıyla etkinlikler gösterilmektedir. Bu etkinlikler

sayesinde de yeni üyeler kazanılmaktadır.

Öte yandan partili üyeler bu sayede kimin aktif olarak parti amaçları

doğrultusunda çalıştığını doğrudan yaşayarak görmektedirler. Partilerin

mahalle birimlerindeki üyeleri, kendi delegelerini seçerek, parti

organlarında, belediyelerde, belediye meclislerinde, belediye başkan ve

milletvekili adaylıklarının seçiminde doğrudan etkin olarak kararlara

katılmaktadırlar. Mahallelerden, köylerden seçilen partili delegeler, ilçe

ve illerde yapılan seçimlerde kararlara doğrudan katılmaktadırlar.

Görüldüğü gibi parti içi demokraside, parti üyeleri mahalle örgütlerinden

başlayarak yukarıya doğru İlçe ve İl parti kararlarında oylarıyla yetki

sahibidirler. Alman Sosyal Demokrat Partisi Başkanının belirlenmesi, son

yıllarda artık tüm parti üyelerinin oylarıyla yapılmaktadır. CHP genel

başkanının da tüm üyeler tarafından seçilmesinin, kararın demokratik

olmasının yanı sıra, partide ve kamuoyunda çok daha büyük güven, saygınlık

ve etkinlik sağlayacağı inancındayım.

CHP'de büyük sancılara neden olan temel sorun, kurultaylara gelecek

delegelerin önemli oranda Ankara'dan Parti yönetim kurulu müdahalesiyle

belirlenmekte olduğu belirtilmektedir. Öte yandan Milletvekili ve Belediye

başkan adaylarının da büyük bir kesiminin, genel başkan ve bir kaç

yardımcısı tarafından belirlenmekte olması, büyük tepkilere yol açmaktadır.

Bu sistem yerel düzeydeki eğilimleri ve önerileri dışlayan, kırgınlıklara,

parti çalışmalarında isteksizliklere ve hatta istifalara neden olmaktadır.

Parti içi demokrasinin işleyebilmesi ve çalışmalara her partilinin aktif

desteğinin sağlanabilmesi için, parti üye ve delegelerinin özgür kararlarına

saygılı olunması gerekir. Bazı illerde daha önce Milletvekili adayların

önseçimle belirlenmiş olmasının, parti üyeleri tarafından olumlu

karşılandığı bilinmektedir.

Çok daha da demokratik ve yararlı olacağına inandığım yöntem, belediye

başkan adaylarının ve milletvekili adaylarının parti üyelerinin oylarıyla

yerel düzeyde doğrudan seçilebilmesidir.

Kuşkusuz, parti çıkarları açısından, partiye seçimlerde oy kazandıracağı ve

önemli katkı sağlayacağına inanılan kişilerin, milletvekili adayı olabilmesi

için parti genel başkanı ve yönetimine, belli oranda kontenjan tanınması

yararlı ve gereklidir. Örneğin milletvekili aday listesinde seçilebilecek

yerler için yüzde 5`lik bir kontenjan bu kişiler için parti yönetimi

tarafından kullanılabilir. Bu yöntem, Batı Avrupa sosyal demokrat ve Sol

Partilerinde de uygulanmaktadır.

CHP Yönetimi gençleri kazanmalı ve farklı görüşteki parti üyelerini

kucaklamalıdır.

CHP'de izlediğim en ciddi sorunlardan biri de, parti yönetiminin, partideki

farklı eğilimleri ve kesimleri kucaklamamasıdır. Oysa CHP bir kitle

partisidir. Bu nedenle de parti bünyesinde, daha solda, merkezci, gelenekçi

ve ulusal eğilimde olan partililerin, parti sempatizanlarının ve partiye oy

verebilecek seçmenlerin göz önünde bulundurulması yararlıdır.

Ne yazık ki CHP, Gezi/Taksim direnişine katılan milyonlarca genci, parti içi

demokrasiyi gerçek anlamda sağlayarak ve bu gençlerle samimi bir diyaloga

girerek, kucaklamayı ve kapılarını bu dinamik insanlara açmayı başaramadı.

Bu kucaklaşma ve kaynaşma göstermelik söylemle, "buyursun gelsinler" demekle olmaz. CHP gençleri kazanmak ve Partide aktif ve etkin konuma getirme konusunda kararlı bir çalışmaya girmelidir. Parti üyelerinin artan oranda

gençleşmesi, CHP ye büyük bir dinamizm ve ivme kazandıracaktır. Gençlerin

aktif çalışmasıyla partiye ilgi ve destek giderek daha da artacaktır.

CHP, kendini ulusalcı olarak tanımlayan, Türkiye Cumhuriyeti'nin ve CHP'nin

kuruluş felsefesine bağlı CHP'li seçmeni ve partilileri, yeniden kucaklamak

zorundadır. Bunun aksine izlenen politikaların, başarılı olmadığı ve

olamayacağı, son seçimlerde de görüldüğü gibi, kanıtlanmıştır. CHP'nin kendi

kuruluş felsefesinden uzaklaşarak ve sağa açılarak, seçimlerde istenen

başarıyı sağlama şansı yoktur. Bu yolu deneyen Sosyal Demokrat Partiler,

Almanya, İngiltere, İsveç, Hollanda ve Danimarka'da büyük oy kaybına

uğramışlardır. CHP hem kendi seçim deneyimlerinden ve hem de bu partilerin

deneyimlerinden gerekli dersi çıkarmalıdır.

Kendi şehrinde bile seçimlere giremiyen, "Kefere Atatürk" ve "Ulus devlet

miadını doldurdu" söylemleriyle tanınan Bekaroğlu gibilerin, partiye hiçbir

getirisi olmayacağı, aksine oy kaybına neden olacağı görülmektedir.

CHP'de bugüne değin göreve gelen gruplar, partideki diğer eğilimleri

yönetimden uzak tutmuş, milletvekili ve hatta delege olmalarını bile

engellemişlerdir. Önceki genel başkan Sayın Deniz Baykal'a yapılan bu

yöndeki eleştiriler, bu eleştirileri yapanlar tarafından da uygulanmıştır,

uygulanmaktadır. Bu anlayış kitle partisi ve parti içi demokrasinin

işlerliği bakımından son derece yanlıştır. Bu durum parti dinamizmini

köreltmekte, partideki tüm güçlerin ve eğilimlerin kucaklanmasını

engellemekte ve tüm partililerin aktif çalışmalarını imkânsız kılmaktadır.

Seçmenlerin, kendi görüşlerinin partide temsil edilmekte olduğunu görmeleri

büyük önem taşır. Kuşkusuz partideki tüm eğilim ve grupların, partinin tüm

birimlerinde tartışılarak kabul edilen parti tüzüğüne, partinin genel

felsefesine ve programına bağlı kalmaları gerekmektedir.

CHP`de ve diğer Türk partilerinde görmediğimiz bir anlayış da da CHP öncü

rol oynamalıdır. Tüm Batı Avrupa ülkelerinde olduğu gibi, seçimlerde

başarısız olan parti başkanı ve yöneticilerinin istifa etme kültürü, artık

Türkiye`de de ugulanmalıdır. Ancak böyle bir politikayla parti yönetiminin

yenilenmesine ve partiye yeniden güven duyulmasına olanak sağlanabilir.

İstifa etme kültürü sonderece gerekli, doğru bir anlayış ve bu nedenle

istifa eden ıçin de bir erdem olarak görülmelidir.

CHP'nin, Türkiye'nin can alıcı konularına vurgu yapan kısa ve özlü bir

programa gereksinimi vardır!

CHP'yi diğer partilerden ayırt edici ve belirleyici kimliği, toplumda sosyal

adaleti, sosyal devleti, işsizliğe çözümü, parasız eğitim-öğretimi,

yenilenebilir enerjiyi, ülke tarımıyla halkın beslenebilmesini, doğanın ve

çevrenin korunmasını ve toplumsal barışı sağlayıcı olma özellikleri

olmalıdır.

İlginç konuları içermesine karşın yüzlerce sayfayı kapsayan CHP programını,

akademik çevreler dışında fazla bir kesimin okuma ve incelemesi kolay olmasa

gerek. Bu nedenle programda partinin ana görüşlerini içeren konular el

broşürü olarak hazırlanmalıdır. Daha ayrıntılı bilgi içinse Partinin

hedefleri en fazla 30-40 sayfayla sınırlandırılmalıdır. Görselliğe de önem

veren bir biçimde broşür olarak ve e-posta yoluyla gönderilebilmeye uygun

şekilde hazırlanacak bir programın, eğitim toplantılarıyla partililere ve

ilgi duyanlara anlatılması gerekir. Ayrıca böyle kısa ve özlü bir program

önemli dillere de çevrilerek CHP'nin nasıl bir parti olduğu, neyi amaçladığı

uluslararası alanda da tanıtılmalıdır.

Kuşkusuz hazırlanacak parti program taslağının mümkünse mahalle, köy, ve en

azından ilçe ve il parti birimlerinde tartışılması, gerekli ekler ve

düzeltmeler yapıldıktan sonra da özel bir parti programı kurultayında

tartışılarak benimsenmelidir. Ancak böyle hazırlanmış bir parti programı,

tüm partililerin ortak programı konumuna gelebilir ve partililer için

bağlayıcı nitelik kazanabilir.

Bu eğitim çalışmalarının sürekli olarak yapılabilmesi gerekir. Bunun içinse

bir parti vakfının ve vakfa bağlı parti okullarının ülke düzeyinde yaygın

hale gelmesi, CHP`de parti ve ülke sorunlarını çok iyi bilen, bu konularda

ders verebilecek kadroların yetişmesine olanak sağlayacaktır.

CHP'nin, kuruluş felsefesini ve sosyal demokrat parti kimliğinin ayırt edici

özelliklerini öne çıkararak diğer rakip partilerden farkını sergilemesi,

geniş halk kitleleri için can alıcı sorunların neler olduğunu ısrarla

vurgulaması ve bu sorunlara nasıl çözüm getireceğini, kaynağını nasıl

bulacağını inandırıcı bir biçimde anlatması gerekir.

CHP'nin ana muhalefet partisi olarak aşağıdaki ülke sorunlarını sürekli

gündeme taşıması ve asıl gündemi gölgeleyen yapay konulara ve polemiğe

olabildiğince girmemesi gerekir.

CHP ısrarla şu konuları işlemeli ve çözüm önerilerinde bulunmalıdır:

1. İşsizlik sorunu: Neredeyse çalışma yaşındaki her 5 kişiden birinin sorunu

işsizliktir. Gerçekte yüzde 20'ye varan işsiz kesimin eş ve çocuklarını da

göz önünde bulundurursak, Türkiye nüfusunun üçte biri, işsizlikten doğrudan

veya dolaylı olarak etkilenmekte ve yakınmaktadır. Araştırmalar

göstermektedir ki, işsizlik halkın en öncelikli sorunudur. 

Ana muhalefet Partisi CHP ye ilişkin bu değerlendirme yazımı lütfen en geniş

biçimcimde çevrenize yayınız!

 Teşekkürler.

 Prof. Dr. Hakkı KESKİN, Siyaset Bilimci, Almanya Parlamentosu ve Avrupa Parlamenterler Meclisi eski üyesi

http://www.keskin.de

 www.keskin.de hakki@keskinde

 ***