YÜKSEKOVA VE ŞEMDİNLİDE MEYDANA GELEN OLAYLARLA İLGİLİ OLARAK GÜVENLİKTEN SORUMLU BAZI KAMU GÖREVLİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. BÖLÜM 1
ON İKİNCİ BOLÜM
EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜNDEN GELEN HEYETİN ŞEMDİNLİ İLÇESİNDEN 09.11.2009 GÜNÜ AYRILMASI KONUSU. HAKKARİ MERKEZ, YÜKSEKOVA VE ŞEMDİNLİ'DE MEYDANA SELEN OLAYLARLA İLGİLİ OLARAK GÜVENLİKTEN SORUMLU BAZI KAMU GÖREVLİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
I- EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜNDEN GELEN HEYETİN ŞEMDİNLİ İLÇESİNDEN 09.11.2005 GÜNÜ AYRILMASI KONUSU
1. Konu İle İlgili Tespitler
İçişleri BakanhğYnın 31.10.2005 tarih ve B.5.1.EGMO. 14.08.02 sayılı Bakanlık
Makamı onayı ile; son zamanlarda PKK/KONGRA-GEL terör örgütünün silahlı eylemlerini tırmandırması, Kuzey Irakta bulunan kamplarından Türkiye'ye silahlı militan gönderme girişimlerinin devam etmesi, örgütün finans kaynağı olarak kullandığı kaçakçılık olaylarında hassas noktada bulunan Hakkari ilimiz merkez ve Yüksekova başta olmak üzere tüm ilçelerinde alınan tedbirlerin yerinde görülmesi, araç-gereç ve personel ihtiyacının yerinde tespiti amacıyla;
Terörle Mücadele ve Harekat Dairesi Başkanı I. Sınıf Emniyet Müdürü A.Selim
AKYILDIZ başkanlığında, Asayiş Dairesi Başkanlığında görevli 2. Sınıf Emniyet Müdürü Müslüm SAYLİ, İkmal ve Bakım Dairesi Başkanlığında görevli 2. Sınıf Emniyet Müdürü Mahmut YAZICI, Özel Harekat Dairesi Başkanlığında görevli 2. Sınıf Emniyet Müdürü Mehmet Tamer VURAL, İstihbarat Dairesi Başkanlığında görevli 2. Sınıf Emniyet Müdürü Ayhan FALAKALI ile Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Dairesi Başkanlığında görevli 3.Sınıf Emniyet Müdürü Hakan KRMACI'dan oluşan heyetin 08 Kasım 2005 tarihinde Hakkari iline intikal ettiği,
Görev süresince il merkezi haricinde Şemdinli, Çukurca ve Yüksekova ilçelerine
gidilmiş ve ziyaret süresince başta Hakkari Valisi Erdoğan GÜRBÜZ, Vali Yardımcısı Orhan BALCI, Dağ Komando Tugay Komutam Erdal ÖZTÜRK, Cumhuriyet Başsavcısı Hasan AYDIN, Jandarma Komutam Erhan KUBAT, MİT Müdürü C.Ş., İl Emniyet Müdürü Yaşar AGDERE, Yüksekova Üçe Emniyet Müdürü Ergin İŞLER, Şemdinli Üçe Emniyet Müdürü Tacettin ASLAN, Çukurca İlçe Emniyet Müdürü Fethi VURUŞKAN ile Çukurca İlçe Kaymakamı Ünal COŞKUN'la görüşüldüğü, buralarda tetkik ve incelemelerde bulunulduğu ve 12 Kasım 2005 tarihinde görev hitamı dönüş yapılarak, (19) sayfadan oluşan "Görev
Dönüş Raporu" hazırlandığı belirtilmiştir.
2. Komisyonumuzca Emniyet Görevlilerinin Dinlenilmesi
Komisyonumuzun 05/01/2006 tarihli toplantısında bilgisine başvurulan Emniyet
Genel Müdürlüğü İkmal ve Bakım Dairesi Başkanlığında görevli 2. Sınıf Emniyet Müdürü Mahmut YAZICI Komisyonumuza verdiği ifadesinde; Şemdinli'den 9 Kasım 2006 tarihinde ayrıldıklarını, oradaki arkadaşlarımıza moral takviyesi olsun veya bir şey yapmamız gerekiyorsa yapalım diye heyet olarak bölgede kalma konusunda karar aldıklarını ancak Terörle Mücadele ve Harekat Dairesi Başkanı I. Sınıf Emniyet Müdürü A.Selim AKYİLDIZ'ın Emniyet Genel Müdürü ile yaptığı görüşme neticesinde bölgede adli bir görevlerinin bulunmadığı gerekçesiyle dönmelerinin uygun olacağının emredildiğini, Komisyonumuzun 05/01/2006 tarihli toplantısında bilgisine başvurulan Emniyet Genel Müdürlüğü Özel Harekat Dairesi Başkanlığında görevli 2. Sınıf Emniyet Müdürü
Mehmet Tamer VURAL; oradaki arkadaşlarımıza moral takviyesi olsun veya bir şey yapmamız gerekiyorsa yapalım diye heyet olarak bölgede kalma konusunda karar aldıklarını ancak Terörle Mücadele ve Harekat Dairesi Başkanı I. Sınıf Emniyet Müdürü ve heyet başkanı A.Selim AKYILDIZ'ın Emniyet Genel Müdürü ile yaptığı görüşme neticesinde dönmelerinin emredîldiğfni, kaim denilseydi kalacaklarını, Komisyonumuzun 05/01/2006 tarihli toplantısında bilgisine başvurulan Emniyet Genel Müdürlüp İstihbarat Dairesi Başkanlığında görevli 2. Sınıf Emniyet Müdürü Ayhan FALAKALI;
"(BAŞKAN- Peki, oradan niye ayrıldınız siz? Yani, böyle hazır gidiş amacınıza da
uygun orada bir olay olmuş, müşahhas, somut bir olay var. Yani, bu olay nedir, ne değildir; yani, ileride bizim emniyet olarak alacağımız tedbirlere de ışık tutacak bir olay oldu. Bunun üzerine gidelim, bir araştırma yapalım diye niye düşünmediniz de oradan ayrıldınız?
AYHAN FALAKALI- Efendim, şöyle arz edeyim onu da: Olaylar belli bir sükunete eriştikten sonra; yani, topluluk İlçe Emniyet Müdürlüğünün önünden ayrıldıktan sonra, içeride otururken Hakkâri Valimiz ile Emniyet Müdürümüz, Hakkâri Valimiz ile Emniyet Müdürümüz, İl Jandarma Komutanı, Cumhuriyet Başsavcısının helikopterle ilçeye geldiğini söylediler bize. Vali Beyle de onlar Hakkâri'den Şemdinli 'ye intikal etmeden Selim Başkanım görüştü bir iki defa. Onları getiren helikopterle bizim geri dönmemizin uygun olacağını söylemiş Vali Bey. Biz orada helikopter gelirken, bu konuyu şu şekilde konuştuk: Ben dedim
ki, bunu başka arkadaşlarım da ifade etti; şimdi, bizim buradan çekip gitmemiz, vicdanî açıdan, bence uygun değil. En azından, burada bir olay var. İlçedeki arkadaşlar hakikaten olayın mağduru. O olayın verdiği panik var, o olayın verdisi bir sıkıntı var. Bizim dedim buradan Bitmemiz su anda uvzun olmaz. Bunu başka arkadaşlarım da söyledi, belki ifade etmişlerdir. Fakat, Selim Başkanım, bunu bir Genel Müdürümüzle konuşalım dedi.
BAŞKAN- Genel Müdürünüz?..
AYHAN FALAKALI - Emniyet Genel Müdürümüz, Sayın Gökhan Ay diner. Kendisi
bizim yanımızdan telefon açtı, görüştüler. Daha sonra, Sayın Genel Müdürümüzün talimatı, geri dönmemizin uygun olacağını söyledi dediler. Biz de ona binaen saat zannediyorum 3,5 gibiydi ayrıldık. İlçe Emniyetten ayrıldık, bu alayda helikopter pisti var, oraya gittik, biraz bekledik Vali Bey geldikten sonra beraberindeki heyet helikoptere binip, aynı helikopterle il merkezine dönüş yaptık.
BAŞKAN - Peki, şöyle bir şey olabilir miydi; yani, bir heyet halinde oradasınız,
Terörle Mücadele Daire Başkanı da orada, orada bir toplumsal olay olmuş veya ferdî olay toplumsal olaya dönüşmüş. Yetkililer şimdi size diyemez miydi, tamam, orada kaim, olayları yatıştırın, sonuna kadar bekleyin, ondan sonra da dönün diyemezler miydi veya ne bileyim, görev icabı siz bunu oradaki diyelim ki Terörle Mücadele Dairesi Başkanına, orada sorumlu olarak, yetkili olarak kal, toplumsal olayları önleyin, ilçede taşkınlıklar olmasın, ta ki bu olaylar yatıştıktan sonra ayrılabilirsiniz denilemez miydi; yani, mevzuat açısından bir sıkıntı
var mı onda?
AYHAN FALAKALI - Mevzuat açısından hiçbir sıkıntı yok; fakat, ifade ettiğim gibi. bizim orada idarî veya adlî bir görevimiz olmadığı için belki bunu düşünmüş olabilirler.
BAŞKAN- İdarî görevlisiniz, onay var çünkü.
AYHAN FALAKALI - Şu bakımdan idarî görevimiz, yani, soruşturmayı yürütme veya işte tahkikatı yürütme vesaire konularında bir idarî görevimiz var. Takdir edersiniz ki, bu İlçe Emniyet Müdürünün, oradaki kolluk kuvvetlerinin görevi. Şimdi, şunu düşünmüş olabilir;
tabiî, bunu Sayın Genel Müdürümüz takdir eder. Sayın Genel Müdürümüz ne düşündü, neyi amaçladı bilemiyorum."
Şeklinde beyanda bulunmuşlar, Ayhan FALAKALI ayrıca 12 Kasımda heyetle birlikte dönmediğini, İstihbarat Daire Başkanının talimatıyla bir süre daha Hakkari'de kaldığım ifade etmiştir.
Komisyonumuzun 05/01/2006 tarihli toplantısında bilgisine başvurulan Organize
Suçlarla Mücadele Dairesi Başkanlığında görevli 3. Sınıf Emniyet Müdürü Hakan KIRMACI,
"HAKANKIRMACI- Sabahleyin 11.30 civan Şemdinli 'ye girdik.
BAŞKAN- Peki, siz ondan sonra Hakkâri'den dönmüşsünüz. Niye bu olayları inceleyip heyet olarak...
HAKAN KIRMACI- Bu olayları incelemek gibi bir imkânımız, refleksimiz olamaz.
Çünkü, bizim gidiş görevimiz belli. Ondan sonra, orada yeteri kadar görevli var; ondan sonra, Savcımız orada. Kaymakam orada, İlçe Emniyet Müdürü orada, Vali orada. Emniyet Müdürü orada.
BAŞKAN- Devre arkadaşınmış sizin. Onu niye bırakıp gidiyorsunuz?
HAKAN KIRMACI- Evet, onun üzüntüsünü yaşıyorum hâlâ da, devamlı görüşüyoruz telefonla. Benim kalma gibi bir şeyim olamaz.
BAŞKAN- Heyet olarak niye kalmadınız diyorum.
HAKAN KIRMACI- Heyet olarak da kalamazdık, şahsen de kalamazdık Heyetin
görevi orada bitti zaten. Biz Çukurca 'ya ne kadar gittiysek...
BAŞKAN- Bitmedi. Aslında gidiş amacınıza uygun yeni görev başladı.
HAKAN KIRMACI- Bizim görevlendirmemizde öyle bir şey yok. Çok açık zaten
görevlendirmemiz. Olan olaylarla ilgili, Emniyetin imkân ve kabiliyetleriyle ilgili ne yapabiliriz... Asayişçiler kendi açılarından, işte Terör Daire Başkanlığı kendi açısından, Kaçakçılık Daire Başkanlığı kendi açısından...
BAŞKAN- O zaman şöyle sorayım: Heyette beraber olduğunuz diğer daire başkan yardımcıları, bize Emniyet Genel Müdürlüğünden telefon geldi, Başkanımızla görüştü, onun üzerine döndük diyorlar. O zaman bunlara siz vahf olmamışsınız. Öyle anlaşılıyor.
HAKAN KIRMACI- Buna ben vakıfım. Bunu sormadınız bana. Dönüşümüzü
soruyorsanız, ondan sonra...
BAŞKAN- Olayı incelemediniz de, niye döndünüz?
HAKAN KIRMACI- Olayı inceleme gibi bir şey olamaz zaten. İlçe Emniyet Müdürlüğü binasında biz mahsur kalmış vaziyetteyiz. Aynı zamanda, görevli değiliz. Ha, görevli olsak zaten, Tacettin ne yaptıysa, İl Emniyet Müdürü ne yaptıysa biz onu yapardık. Biz o konuyla görevli değiliz. Dışarıda x konusu olsaydı yine görevli değiliz yani. Biz ona müdahale edemeyiz. Ancak, bize saldırı olduğu takdirde biz o konuyla ilgili bir şey yapabiliriz. Keşke görevli olsaydık, keşke katkımız olsaydı yani..." demiştir. Terörle Mücadele ve Harekat Dairesi Başkanı L Sınıf Emniyet Müdürü A. Selim
AKYILDIZ; Şemdinli'de, Hakkari'nin merkez ve ilçelerinde yoğunlukta olarak, özellikle altına aydan sonra patlama olaylarında artış olduğunu, buna istinaden ekim ayının sonlarında Emniyet Genel Müdürü Gökhan AYDINER'in, kendisinin başkanlığında, asayiş, istihbarat, özel harekat, kaçakçılık ve ikmal dairelerinin başkan yardımcılarından bir heyet oluşturulduğunu, heyete 8 Aralık itibariyle bölgeye intikal edileceğinin tebliğ edildiğini, 9 Aralık tarihinde kara yoluyla Şemdinli'ye intikal ettiklerini, olaylar sırasında Emniyet Genel Müdür Yardımcısı Ramazan ER'i aradığını, Hakkari Valisinin heyetin helikopterle Hakkari'ye geri dönmesini teklif ettiğim, teklifi Genel Müdüre de açtıklarım, "uygun olur"
cevabını aldıklarını dile getirmiştir.
Komisyonumuzca 02/02/2006 tarihli toplantıda dinlenen Emniyet Genel Müdürlüğü İstihbarat Dairesi Başkam Sabri UZUN; olaylarla ilgili bölgeye bir heyet gönderilmesi gerektiği hususunda iki üç defa Emniyet Genel Müdürüne öneride bulunduğunu, Genel Müdürün de, içerisinde İstihbarat Daire Başkan Yardımcısı Ayhan FALAKALI'nın da bulunduğu bir heyet teşekkül ettirildiğini, 12 Kasım'da bu heyetin görevinin bittiğini, ancak ikinci bir onay alarak Ayhan FALAKALI'nın olaylar normale dönene kadar süresiz Hakkari Merkez'de göreve devam etmesini sağladığını, ayrıca Şemdinli ve Yüksekova'ya istihbarattan
iki memurun gittiğim ve olaylar normale' dönene kadar kaldıklarını, bu memurların ismini hatırlamadığını, heyetteki diğerlerinin geri dönmeleri hususu Genel Müdürlüğün takdiri olduğunu ifade etti. Emniyet Genel Müdürü olsaydı, bu talimatı verip vermeyeceği sorusu üzerine, "Eğer Emniyet teşkilatı bir idarecilik teşkilaüvsa. Savın Avdıner verinde karar vermiştir, idareciliğini hfiyle koymuştur. Ama Emniyet Genel Müdürlüğünü bir savaş komutanlığı olarak görüyorsanız, beq savaş komutanlığı olsam bövle bir karan vermezdim:
ama buradaki iradevi ben bilemeyeceğim." şeklinde beyanda bulunmuştur.
Komisyonumuzca 14/02/2006 tarihli toplantıda bilgisine başvurulan Emniyet Genel Müdürü Gökhan AYDINER ise; İçişleri Bakanının da muvafakati almarak olayları yerinde incelemek üzere bir ekip kurduklarım, Terörle Mücadele Daire Başkanının başkanlığında, İstihbarat, Kaçakçılık, Özel Harekât, Asayiş ve İkmal Bakım daire başkanlıklarından bir ekip oluşturduklarını, amaçlarının bölgede personel ve araç durumlarında bir yetersizliği bulunup bulunmadığım araştırmak olduğunu, 8 Ekim 2005 tarihi itibariyle göreve dahil olduklarını, ayın 9'unda da heyetin bölgeye intikal ettiğim, öğlen vakti 12 sıralarında olayların meydana
geldiğini.Terörle Mücadele Daire Başkanının telefon ederek talimatlarının ne olacağını sorduğunu cevaben eğer görevlerini tamamladılarsa dönmelerinin uygun olacağını söylediğini, komisyonun bölgede kalmasının hem hukuken hem de idare prensipleri bakımından mümkün olmadığını, olay olduktan sonra savcıların emir ve komutasında adlî safhanın yürütüldüğünü kolluğun görevlerinin, önleyici, bastına ve adlî olarak olaylann faillerini ortaya çıkarmak olduğunu bu noktada görevli kolluk makamlanna dışardan müdahalenin karmaşaya neden olacağını ifade etmiştir.
3. Mülkiye Müfettişince Konunun Değerlendirmesi
Anılan konu ile ilgili olarak Mülkiye Mûfettişlijjja'nin 27.02.2005 tarih ve 82/8 savılı Araştırma Raporu'nda:
"Öte yandan Hakkari il merkezi ve ilçelerinde son dönemde meydana gelen terör olaylan ve alınması gereken tedbirlerin tespit ve incelemesini yapmak amacıyla Emniyet Genel Müdürlüğünce gönderilen bir heyetin de 09 Kasım 2005 günü Şemdinli'de bulunduğu bilinmektedir. Emniyet Genel Müdürlüğü Terörle Mücadele ve Harekat Daire Başkanı A.Selim AKYILDIZ başkanlığındaki heyette; Asayiş Daire Başkan Yardımcısı Müslüm SAYLİ, İkmal ve Bakım Dairesi Bşk. Yrd. Mahmut YAZICI, Özel Harekat Dairesi Bşk. Yrd. Mehmet Tamer VURAL» İstihbarat Dairesi Bşk. Yrd. Ayhan FALAKAU, Kaçakçüık ve Organize Suçlar Daire Başkanlığı Şube Müdürü Hakan KIRMACI bulunmaktadır...
Burada üzerinde durulması gereken önemli bir konu da saat 11:00 civannda
Şemdinli'ye gelmiş olan Emniyet Genel Müdürlüğü heyetinin patlama olayından sonra saat 15:30'da ilçeden apar topar ayrılmış olmasıdır. Terörle Mücadele ve Harekat Daire Başkam A.Selim AKYILDIZ, bu konuyla ilgili olarak şifahi görüşmemizde patlama olayının ardından Emniyet Genel Müdürü Gökhan AYDINER ile görüştüğünü, konuyu arzettiğini, Genel Müdürün ilçeden aynlmalan yönündeki talimatı üzerine ilçeden aynldıklannı beyan etmiştir.
Emniyet Genel Müdürü Gökhan AYDINER de kendisiyle yaptığımız görüşmede bu bilgiyi doğrulamıştır.
Şemdinli'de böylesine önemli bir olay üzerine İlin valisinin ve diğer güvenlik
birimlerinin üst yöneticilerinin ivedi olarak helikopterle ilçeye gelme gayretlerinin olduğu bir ortamda, Emniyet Genel Müdürlüğü adına terörle mücadele hizmetlerini yürüten Daire Başkanının da bulunduğu heyetin Emniyet Genel Müdürü emriyle, denk getirilen ilk helikopterle ilçeden aynlmasının haklı hiçbir gerekçesi olmadığı değerlendirilmektedir.
Heyetin oradaki işlere kanşmasa bile, o sıkıntılı anlannda polislerle birlikte olmaları bile moral motivasyon açısından önemlidir. Nitekim bazı polis memurlarıyla yaptığımız görüşmelerde bu durumun yadırgandığı hususu dile getirilmiştir." denilmektedir.
4. Komisyonumuzun Konuyla İlgili Değerlendirmesi
Bahse konu heyetin görevlendirme oluru kapsamında, "son zamanlarda
PKK/KONGRA-GEL terör örgütünün silahlı eylemlerini tırmandırması...Hakkari ilimiz merkez ve Yüksekova başta olmak üzere tüm ilçelerinde alınan tedbirlerin yerinde görülmesi," hususunda bulunmaktadır. Heyet 09.11.2005 tarihinde Şemdinli İlçesinde iken Umut Kitabevinde bomba patlamıştır. Heyetin ilçede meydana gelen bu olayla ilgili alınması gereken tedbirleri emretme, adli ve idari soruşturmaya yürütme veya müdahale görevi elbette olamaz. Bu görevler mahallin mülki amiri ve savcısı emri tahtında kollukça ifa olunacaktır.
Ancak, bombalama olayı henüz tüm tazeliğini korurken, başta Hükümet Konağı ve İlçe Emniyet Müdürlüğü olmak üzere kamu kurum ve kuruluşlarına taşlı, sopalı saldın sürerken, ilçeye toplumsal kargaşa hakimken, görevliler bu toplumsal histeri karşısında çare ararken, Heyetin tam da görevleri cümlesinden olabilecek, gözleri önünde yaşanan gelişmeleri bir laboratuar ortamında gibi ele alıp, izleyip sözkonusu olay ve sonrası üretilen tedbirlerin yerinde ve yeterli olup olmadığını, polisin olaylara müdahalede hazırlıklı bulunup bulunmadığını ve etkinliği değerlendirebilme imkanı heyetin olay mahallinden ayrılması ile
kaybedilmiştir.
Heyetin görev onayı 9 Kasım 2005 günü meydana gelen olayı kapsamamakta,
olaylara müdahale etme yetkisi bulunmamaktadır. Emniyet Genel Müdürünün,
ilgililerin görevlerini tamamladıklarını belirtmeleri üzerine heyete ayrılma talimatı verdiği ifade edilmektedir. Emniyet Genel Müdürüne heyetin olay mahallinde iken yaşadıkları olaylarla ilgili bilgi verdikleri de ortaya çıkmaktadır.
Diğer taraftan, Hakkari Valisinin Heyet başkanı ile yaptığı görüşmede de
Şemdinli'ye intikal edeceği helikopterle heyetin ilçeden ayrılması teklifi de aynca
değerlendirilmesi gereken bir diğer durumdur. Söz konusu olayda gerek İl Valisinin teklifi gerekse Emniyet Genel Müdürünün kararı, heyetin ilçeden uzaklaştırılması gibi bir intiba ortaya çıkarmaktadır ki, bu durumu komisyonumuz anlamlandırmakta güçlük çekmektedir.
Heyetin ilçeden, Genel Müdürün talimatı sonucu ve valinin teklifiyle ilk
helikopterle adeta apar topar ayrılması olaylara müdahale etmekte olan görevlilerin moralini bozduğu da aşikar bir husustur. Nitekim, patlama sonrası polis noktasına yapılan saldırılar esnasında görev yapan polislerin defalarca yardım talep etmeleri ve gerekli yardımın zamanında ulaşmaması, Hakkari'den gelen kuvvetin gece geç saatte Şemdinli'ye girebilmesi gibi hususların orada görev yapan polislerin psikolojisini olumsuz etkilediği, yalnız bırakıldıkları hissi uyandırdığı düşünülmektedir. Orada görev yapanların moral motivasyona en çok ihtiyaçları olduğu, uzmanlık bilgisinin ve tecrübenin paylaşılmaya en lüzumlu olduğu bir zaman diliminde, olay mahallinden ayrılmalarının talimatlandınlmasi Komisyonumuzca işin gereğine aykırı bulunmuş, meydana gelen olayların hassasiyet ve nezaketini algılamada bir sapma olarak görülmüş, alman kararın isabeti konusunda tereddüt duyulmasına yol açılmıştır.
Böylesi ciddi bir olay karşısında, Emniyet Genel Müdürünün aldığı kararın,
sürdürdüğü görev ve sorumluluğun icabı ile bağdaşmadığı kanaati edinilmiştir.
2. Cİ BÖLÜM İLE DEVAM EDECEKTİR..,,
***
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder