HAKKARİ İL MERKEZ, ŞEMDİNLİ VE YÜKSEKOVA İLÇELERİ JANDARMA SORUMLULUK ALANINDA MEYDANA GELEN OLAYLAR BÖLÜM 4

HAKKARİ İL MERKEZ, ŞEMDİNLİ VE YÜKSEKOVA İLÇELERİ JANDARMA SORUMLULUK ALANINDA MEYDANA GELEN OLAYLAR BÖLÜM 4

10. OLAY: Alan Köyü-Alan Deresi Bölgesinde Sığınakta Silah ve Mühimmat Ele Geçirilmesi 

27.10.2005 günü saat 16.00 sıralarında Hakkâri-Şemdinli-Alan Köyü-Alan Deresi Bölgesinde yapılan operasyonda bir sığınak içerisinde 11 adet kaleşnikov P.Tf, 3 adet el bombası, 4 adet fünye,l adet roketatar, 1 adet parçalanmış, S adet sağlam roketatar mühimmatı, 2 adet roketatar sevk fişeği, 2 takım terörist elbisesi ele geçirilmiştir. Jandarma Astsubay Özcan İLDENİZ'e ait oldu&ı düşünülen Aianda da: 03 Ağustos Salı sayfası"-Zeydan ERÇELİK Gaziantep Cezaevinde eroinden taşıyıcı olarak tutuklu olan Tacettin YAVUZ bilgisi üe,Şemdinli İlçesi Alan Deresi Mevkiinde (70-25) koordinatlarında 
200 m kayalıkta, 11 Kaleşnikof p. tüf.,1 Roketatar, 5 roketatar mermisi , 2 RPG-7, 3 El bombası, 4 Fünye (El bombası için), 2 Mayın, 2 T. Ö. elbisesi" notunun yer aldığı görülmüştür. 
Komisyonumuzun istemi üzerine. Jandarma Genel KomutanlıfeTnın 31.03.2006 gün ve 102549 sayılı vazısında:Ele geçirilen el bombalarının üzerinde her hangi bir harf ve rakam grubunun okunamadığı ifade edilmiştir. 
Özcan İLDENİZ Komisyonumuzca Van İlinde bilgisine başvurulduğu sırada 
özetie;"27.10.2005 günü Hakkâri Şemdinli Alan Köyü Alan Deresi bölgesinde yapılan operasyonda sığınak içerisinde 11 adet kaleşnikof, PTF, 3 adet el bombası, 1 adet parçalanmış, 5 adet sağlam roketatar, 2 adet roketatar sevk fişeği, 2 takım terörist elbisesi ele geçirilmesi hususuna da ajanda da yer verildiğini, jandarma bölgesi olduğu için ilçe jandarma vasıtasıyla operasyon yapıldığını, RPG7 silahından 1 tane çıktığım hatırladığını, çoğunlukla 
yapılan istihbaratla elde edilenler arasında farklılık olabildiğini," belirtmiştir. 
Özcan İLDENİZ'in norundaki 2 RPG -7'nin, resmi bilgide yer almaması dikkat 
çekici bulunmuş, konunun soruşturulması için gerekli makama yazı yazılması gerektiği değerlendirilmiştir.

11. OLAY: Konur Köyü Su Gediği Mevkiinde Yol Çalışması Yapan Greyderce 
(1) Adet Mayın Ortaya Çıkarılması 

15.12.2005 günü saat : 16.00 sıralarında Hakkâri-Şemdinli-Konur Köyü Su Gediği Mevkiinde; yol çalışması yapan greyder tarafından (1) adet mayın ortaya çıkarılmış, yapılan inceleme sonucunda mayının araç lastiğinin içine 10 kg TNT konmuş bir patlayıcı düzeneğinin olduğu, yanına iki adet birer metre uzunluğunda kablo ve koli bandına sarılmış vaziyette pil düzeneği olduğu tespit edilmiş ve fotoğraflarının çekilmesini müteakip imha edilmiştir. 
Şemdinli C. Başsavcılığının 2006/13 soruşturma. 2006/4 Fezleke No'lu fezlekesi ve eklerinde ayrıca, Faillerin; açık kimlikleri tespit edilemeyen yasa dışı PKK (Kongra-GEL) örgütüne mensupları olarak gösterildiği; 

" .. Suç tarihinde 13. Jandarma Sınır Bölük Komutanlığına bağlı unsurlar tarafından keşif, gözetleme ve arazi arama tarama faaliyeti sırasında Sugediği Tepe mevkiinde Şemdinli İlçesi ile Meşelik Köyü yolunda yola bir metre mesafede üzeri toprak ile örtülü vaziyette araç içi lastiği( Şamdiyer) içerisinde miktan tespit edilemeyen TMT patlayıcı madde, 4 adet büyük pil, bir metre uzunluğunda üd adet beyaz renkle elektrik kablosu ile hazırlanmış patlayıcı madde düzeneğinin tespit edildiği, yola yerleştirilen mayın düzeneğinin 10/12/2005 tarihinde o bölgede yol onarım çalışması yapan onanm ekiplerince kepçe ile yol düzeltmesi yaptığı sırada fark edilmeden çıkartılarak toprak ile beraber yolun kenarına döküldüğü, bu sırada patlayıcı düzenek ile ateşlemeyi sağlayan pil düzeneği arasında irtibatı sağlayan kabloların kopmuş olduğu ve bu 
sayede patlama olayının gerçekleşmediği, ele geçirilen patlayıcı madde düzeneğinin patlatılarak imha edildiği, yola mayın yerleştiren PKK (Kongra-Gel) terör örgütü mensuplarının kimliklerinin belirlenemediği" belirtilmiştir. 

IV- HAKKARİ MERKEZ, YÜKSEKOVA VE ŞEMDİNLİ İLÇELERİ JANDARMA BÖLGESİNDE MEYDANA GELEN OLAYLAR İLİŞKİN GENEL DEĞERLENDİRME 

1- Hakkari İl Merkez jandarma sorumluluk bölgesinde: toplam (12) olay meydana geldiği, bunlardan (4)'ünde sadece mayın bulunduğu, (l)'in de çıkan çatışmada bir terör örgütü mensubunun ölü geçirildiği ve aynı olayda bir de mayın imha edildiği, (7) olayın içeriğinin mühimmat bulunması şeklinde olduğu, bu olaylarda toplam (30) el bombasının ele geçtiği,

Yüksekova İlçesi jandarma sorumluluk bölgesinde: toplam (11) olay gerçekleştiği, bu olaylardan (3)'ünün mayın patlaması olduğu ve bu patlamaların birinde (1) vatandaşın yaralandığı, (2) olayda mayın bulunduğu ve imha edildiği, (1) olayın el bombası atılması biçiminde gerçekleştiği, (5)'inin mühimmat bulunması şeklinde olduğu ve tüm olaylarda toplam (27) adet el bombası ele geçirildiği, Şemdinli İlçesi jandarma sorumluluk bölgesinde: toplam (11) olay gerçekleştiği, bu olayların (7)'sinin mayın patlaması, (l)'inin çatışma şeklinde olduğu ve bu olaylarda (5) personelin şehit olduğu, (26) personelin yaralandığı, (1) terör örgütü mensubunun da (1) el bombası ile ölü ele geçtiği, (2) olayda sadece mayın bulunup imha edildiği, (1) olayda sadece  mühimmat bulunduğu, bu mühimmat arasında (3) tanesinin el bombası olduğu, tespit edilmiştir. 

2-Jandarma bölgesinde gerek arazi arama-tarama faaliyeti sırasında sığınakta v.b bulunan, gerek örgüt mensuplarından ele geçirilen silah ve mühimmatların PKK terör örgütüne ait olduğu değerlendirmektedir. 

3-Jandarma sorumluluk bölgesinde meydana gelen söz konusu olayların ağırh olarak arazi arama ve tarama faaliyetleri sırasında mühimmat bulunması şeklinde gerçekleştiği incelenmiştir. Bulunan mühimmatların imhasına ilişkin uygulama konusunda, bu konudaki mevzuat hükümleri dikkate alındığında yapılan bazı hatalı işlemlere değinmekte yarar bulunmaktadır; 

Örneğin; Şemdinli kırsalında 27.10.2005 günü 11 kaleşnikof tüf, 3 el bombası, 4 fûnye, 1 roketatar, 1 parçalanmış, 5 sağlam roketatar mühimmatı, 211 sevk fişeği, 2 takım terörist elbisesinin ele geçtiği belirtilmesine karşın, Komisyonumuza gönderilen bilgi ve belgelerde, bu suç eşyalarından özellikle el bombalarının seri no'ları gövde ve maşalanndaki harf ve rakam gruplarının açıkça belirtilmediği imha edilenlerin de hangi usulle imha edildiğine dair bir belge ve tutanağa rastlanmamıştır. 
01.06.2005 gün ve 25832 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan ve yürürlüğe giren "Suç Eşyası Yönetmeliğinin "Suç Eşyasına El Konulması" başlıklı 5. maddesinin 2. fikrası "El koyma tutanağına el konulan eşyanın cinsi, miktan. üzerindeki işaret yazı ve numaralan, stür marka model ve ölçü gibi benzerlerinden ayırt etmeye elverişli bütün nitelikleri, takdir ettirilen değeri, hangi suçtan dolayı kimden, nereden ve ne suretle alınmış olduğu... Soruşturma evrakına eklenir" hükmünü içermektedir. 
Genel Kurmay Başkanlığınca hazırlanan "Türk Silahlı Kuvvetleri Birliklerinin 
Emniyet, Asayiş ve Yardımlaşma (EMAŞYA) Görevlerinde Kullanılmasına İlişkin Planlama Direktifi" "EMASYA DİREKTİFTnin "İç Güvenlik Harekatında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar" başlıklı bölümünde; 
"1.Operasyonlar da dahil olmak üzere terörle mücadele sırasında her türlü olaya ilişkin tutulacak resmi belge ve dokümanların zamanında, usulüne uygun olarak tam ve düzenli bir şekilde tutulması gerekir.Bu belgelerin şüpheli ve soru işareti taşıyan bir husus bırakmayacak şekilde gerekli ayrıntıyı ve bütün oluşu içermesi, güvenli ve tutarlı olması şarttır." denmektedir. 

Jandarma Genel Komutanlığı, Kuvvet Komutanlıklarının... Patlayıcı Madde/ Şüpheli Cisimlerin Keşfi ve Zararsız Hale Getirilmesinde Görev Sorumluluklara ilişkin olarak; "MY 168-1 (A) Silahlı Kuvvetler Patlayıcı Madde/Şüpheli Cisimlerin Keşfi ve Zararsız Hale Getirilmesi Yönergesi" hükümlerine göre de, imhası gerekenlerin ise Yönerge hükümlerine göre tespiti yapıldıktan sonra imha edilmesi gerektiği belirtilmektedir. 
-Bu nedenle, Adalet Bakanlığınca incelenen konuda olduğu gibi benzer tüm 
olaylarda, kolluk tarafından yürütülen soruşturma kapsamında delillerin eksiksiz 
toplanması ve soruşturmanın sağlıklı yürümesini teminen tüm Cumhuriyet 
Savcılıklarına tamim yazılması gerektiği kanaatına varılmıştır. 

4- Hakkari İl Emniyet Komisyonunca 2005 yılında alınan muhtelif kararlarda; 
"26.09.2004 tarih ve 5237 sayılı TCK'nın 220, 221 ve 314. maddelerinde düzenlenen; Suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, etkin pişmanlık, silahlı örgüt konu başlıkları kapsamında operasyonda yakalanmış yahut kendiliğinden teslim olmuş örgüt üyelerinin örgüt bünyesindeki faaliyetlerinin hangi eylemelere karıştıklarının yargıya intikal etmesi önem arz etmektedir. 
Yeni TCK'nın 221.maddesindeki "...hakkında cezaya hükmolunmaz." düzenlemesi nedeniyle törör örgütü mensuplarının suç işlenişine iştirak edip etmedikleri hususunda kapsamlı istihbarat çalışması yapılmasına; yargılama safhasında delil olarak değerlendirilebilecek nitelikte belgelendirilmesi çalışmalarına ağırlık verilmesi" konusuna vurgu yapılmaktadır. 

11.10.2005 günü saat 10.00 sıralarında Hakkâri-Şemdinli-Altınsu-Sikekiş Deresi 
bölgesinde; askeri araç konvoyunun intikali esnasında, teröristlerce tuzaklanan mayının patlatılması sonucu yol üzerinde 45 cm. çapında, 10 cm derinliğinde bir çukur oluşmuş, olay yerinde parçalanmış vaziyette bir Nokia 3310 marka cep telefonu ve parçalanmış metal parçalan bulunmuştur. 

Belirtilen olayın soruşturma dosyasında olayın failleri hakkında " Kimlikleri tespit 
edilemeyen PKK(Kongra-Gel) terör örgütü mensupları" şeklinde bilgi bulunmaktadır. 

Oysa, Hakkari İl Jandarma Komutanlığı İstihbarat Şube Müdürlüğünde görevli 
Jandarma Astsubay Özcan İldeniz'e ait olduğu düşünülen Ajanda'nm 11.10.2005 günlü notta aynı olaya ilişkin olarak faillerinin belirtildiği görülmektedir. Notta; "11.10.2005 günü saat 10.20 sıralarında Şemdinli- Van J. Tak. A. K.lığı konvoyuna Şemdinli İlçe çıkışın(60-30) da 8 araçlık konvoyda 3. araç (otobüs) geçmesine müteakip kömür çuvalı içerisine cep telefonu düzenekli hazırlanan patlayıcının patlaması neticesinde her hangi bir can kaybı yaralanma ve 
maddi hasar meydana gelmemiştir. Adnan KATA M Emin Oğlu 1982 doğumlu (DİJVAR (K) Bejna TC Kimlik No: 18503074008, Hakkari Şemdinli Ortaklar Köyü nüf. kayıtlı Cilt . 15 hane :1 Şemdinli İlçesi yayla man. ikamet eder.Hakkari Şemdinli İlçe çıkışında askeri konvoy cep telefonu düzenekli patlayıcı maddeyi Adnan KAYA gerçekleştirmiştir. WELAT (K) sorumluluğun da eylem gerçekleştirilmiş tir. DİJVAR (K)'un yanında eylem RIZGAR (K) vardır." bilgisinin yer aldığı görülmektedir. 
Hakkari İl Jandarma Komutanlığında görevli Özcan İldeniz'e ait olduğu düşünülen Ajanda da; Jandarma bölgesinde incelenen bazı olayların faili olabilecek örgüt üyeleri isimlerine yer verilmesine rağmen, soruşturma dosyalannda bu faillere değinilmemesi, kolluğun suç ve suçluluğu ortaya çıkarmada kendilerinde var olan bazı bilgileri dahi gereğince kullanmada, değerlendirmede belirtilen İl Komisyon Kararlan da göz önüne alındığında yeterli özeni göstermediği ortaya çıkmakta, olay faili meçhul olarak kalmakta, dava açılması olanağı bulunmamakta, Örgüt üyelerinin anılan eylemlere ilişkin olarak isimlerinin zikredilmemesi bunların olası bir pişmanlık yasasından istifadeyle ilgili mercilere başvurusu halinde ilişik suçlarla irtibatının ortaya konulmasında zorlukla karşılaşılması muhtemel görülmektedir. 

Bu nedenle, andan konuda gereğinin yapılması ve kolluğun bu konuda daha özenli davranmasını temin için Adalet Bakanlığınca Cumhuriyet Başsavcılıklarına durumun bir tamimle duyurulması sağlanmalıdır. 

5- 27.10.2005 günü saat 16.00 sıralannda Hakkâri-Şemdinli-Alan Köyü-Alan Deresi Bölgesinde yapılan operasyonda bir sığınak içerisinde 11 adet kaleşnikov P.Tf, 3 adet el bombası, 4 adet fünye,l adet roketatar, 1 adet parçalanmış, 5 adet sağlam roketatar mühimmatı, 2 adet roketatar sevk fişeği, 2 takım terörist elbisesi ele geçirildiği soruşturma  dosyasında ifade edilirken, Özcan İLDENİZ'e ait olduğu düşünülen Ajanda da aynı olaya ilişkin olarak; "03 Ağustos Salı sayfasında", "Zeydan ERÇELİK Gaziantep Cezaevinde eroinden taşıyıcı olarak tutuklu olan Tacettin YAVUZ bilgisi üe,Şemdinli İlçesi Alan Deresi Mevkiinde (70-25) koordinatlarında 200 m kayalıkta, 11 Kaleşnikof p. tüf.,1 Roketatar, 5 roketatar mermisi , 2 RPG-7. 3 El bombası, 4 Fünye (El bombası için), 2 Mayın, 2 T. Ö. elbisesi" notunun yer aldığı görülmektedir. 

Hakkari İl Jandarma Komutanı Erhan KUBAT tarafından 22.11.2005 günü 
kendisine takdirname verilmesine neden olan 27.10.2005 tarihinde belirtilen 
operasyonda faaliyette bulunmak üzere Şemdinli ilçesinde görevlendirilen Özcan 
İLDENİZ'in ajanda notundaki "2 RPG-7" bilgisinin, olaya ilişkin Jandarma Genel 
Komutantağı ve Hakkari İl Jandarma Komutanlığı resmi bilgisinde yer almaması dikkat çekici bulunmuş, konunun soruşturulması için Yüksekova Cumhuriyet Savcüığı'na durumun bildirilmesi gerektiği değerlendirilmiştir. 

6-16.09.2005 günü saat 01.00 sıralarında Hakkâri-Şemdinli-Günyazı-Tanyolu 
Mezrası-Mezar Gediği mevkiinde icra edilen pusu faaliyeti esnasında, pusu bölgesine yaklaşan teröristler ile çıkan çatışmada kimliği tespit edilemeyen 1 terörist, 3 adet 82 mm.lik havan mühimmatı, 1 adet Rus yapımı el bombası ile birlikte ölü olarak ele geçirildiği, Van C. Başsavcılığının 2005/867 sor. sayılı dosyasında mevcut olan Olay yeri tespit tutanağı ve Malzeme tespit ve teslim tutanağında ise; ayrıca 50 gr Plastik Patlayıcı, 4 adet kaleşnikof şarjörü, 127 adet Kaleşnikof piyade tüfeği mermisi, ucuna kablo bağlı 4 adet büyük pil, 1 
adet ateşleme manyetonun da bazı kişisel eşyalarla birlikte ele geçirildiği belirtilmektedir. 

Başbakanlık Milli İstihbarat Mfistesarhfa'nm Komisyonumuza yazdığı 19.12.2005 gün ve 30350 sayılı yazılarında ise; aynı olaya ilişkin olarak, 3 kg C4 plastik patlayıcı ve el bombası ile bomba düzeneklerinin de ele geçtiği ifade edilmiştir. 

MİT raporunda ele geçtiği belirtildiği halde, Komisyonumuza Jandarma Genel 
Komutanlığınca bildirilen yazıda yer almayan 3 kg C-4 plastik patlayıcı konusunda ilgili Cumhuriyet Başsavcılığınca gereğinin yapılması için belirtilen durumun bildirilmesi sağlanmalıdır. 

7- Hakkari İli genelinde Jandarma bölgesinde meydana gelen terör olaylarında, gerek önceki yıllar itibariyle gerekse 2005 yılında meydana gelen Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde meydana gelen olayları ile mukayese edildiğinde dikkat çekici bir artış görülmemektedir. 
Jandarma bölgesinde 2005 yılında gerçekleşen eylemlerde daha çok yola mayın döşeme, diğer tuzaklama olayları gibi PKK terör örgütünce çatışmadan kaçınan, riski az eylemlerin uygulamaya konulduğu ortaya çıkmaktadır. 

KAYNAK;

https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem22/yil01/ss1153.pdf

https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/belge/kr_22HakkariSemdinli.pdf


***