TÜRKİYE İÇİN KATILIM ORTAKLIĞI BELGESİ., BÖLÜM 1

TÜRKİYE İÇİN KATILIM ORTAKLIĞI BELGESİ.,  BÖLÜM 1

(14 Nisan 2003 Tarihinde AB Konseyi Tarafından Kabul Edilen Nihai Metin) 

ANKARA 
NİSAN 2003 
DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI AVRUPA BİRLİĞİİLE İLİŞKİLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 
Türkiye İçin Katılım Ortaklığı Belgesi: 
(14 Nisan 2003 Tarihinde AB Konseyi Tarafından Kabul Edilen Nihai Metin) 

Giriş 

Komisyon, 9 Ekim 2002 tarihli “Genişleyen Birliğe Doğru” Strateji Belgesinde 
“Avrupa Birliği, Türkiye’nin adaylığının bir sonraki aşamasını göz önünde bulundurarak, Türkiye’nin katılım öncesi hazırlıkları için verdiği desteği artırmalıdır” önerisinde bulunmuştur. 
Komisyon ayrıca bu hedefin gerçekleştirilmesi yönünde, Türkiye için Katılım  Ortaklığı Belgesinin gözden geçirilmesini ve mali yardımın artırılmasını da içeren, bir dizi ayrıntılı öneri getirmiştir. 

Türkiye, aday ülke olarak kabul edildiği 1999 tarihli Helsinki Avrupa Konseyi (Zirve) kararı ile, geniş kapsamlı anayasal ve yasal reformların gerçekleştirilmesi yönünde teşvik edilmiştir. 2001 tarihli Laeken, 2002 tarihli Sevilla, Brüksel ve Kopenhag Zirvelerinde siyasi kriterlere uyum yönünde Türkiye tarafından ilerleme kaydedildiği kabul edilmiştir. 
Kopenhag Zirvesinde; Aralık 2004 tarihinde yapılacak Zirve'de, Komisyonun rapor ve görüşlerine dayanarak , Türkiye’nin Kopenhag siyasi kriterlerini karşıladığı kararının alınması halinde, AB’nin Türkiye ile müzakereleri gecikmeksizin başlatacağı karara bağlanmıştır. 
Ayrıca, Zirve'de Komisyonun yaklaşımı kabul edilmiş ve “Türkiye için katılım stratejisinin güçlendirileceği” bildirilmiştir. Bu sürecin bir parçası olarak, Zirve'de, Komisyon gözden geçirilmiş Katılım Ortaklığı Belgesi için bir öneri hazırlamaya davet edilmiş ve Türkiye’ye sağlanan katılım öncesi mali yardımın kayda değer biçimde artırılacağını duyurulmuştur. 

İşbu Bildirimde, Komisyonun, Kopenhag sonuçları ve Strateji Belgesinde yer alan tavsiyeler doğrultusundaki çalışmaları sunulmaktadır. 

Gözden Geçirilmiş Katılım Ortaklığı Belgesi 

Gözden geçirilmiş Türkiye için Katılım Ortaklığı Belgesi hakkında Konsey kararına ilişkin Komisyonun önerisi bu Bildirimin ekinde yer almaktadır. 

Katılım Ortaklığı Belgesi; 

Komisyonun Türkiye’nin AB'ye katılım yönünde kaydettiği ilerlemelere ilişkin 2002 yılı İlerleme Raporunda belirlenen ilâve çalışma gerektiren öncelikli alanları, Türkiye’nin söz konusu öncelikleri uygulamasında yardımcı olacak mali imkanları ve bu yardımın tâbi olacağı şartları tek bir çerçeve altında ortaya koymaktadır. Kopenhag Zirvesinde, son dönemde çıkartılan uyum paketleri ile 2001 yılı Katılım Ortaklığı Belgesinde belirtilen bir çok önceliğin yerine getirildiği belirtilmiştir. 2001 yılında Konsey tarafından kabul edilen Türkiye için Katılım Ortaklığı Belgesi ile karşılaştırıldığında Komisyonun önerisi, son iki yılda 
meydana gelen gelişmeleri tamamıyla dikkate almakta ve öncelikli eyleme ihtiyaç duyulan alanlara odaklanmaktadır. Türkiye’nin, gözden geçirilmiş Katılım Ortaklığı Belgesi temelinde AB Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Ulusal Programını yenilemesi ve gerekli tedbirleri kabul ederek etkili bir şekilde uygulaması beklenmektedir. 

Mali Yardım 

Türkiye, 2002 yılına kadar, MEDA programı kapsamında ve gümrük birliği ve 
ekonomik ve sosyal gelişmenin desteklenmesine yönelik iki tüzük çerçevesinde yardım almıştır. 1999 yılına kadar, Türkiye’ye sağlanan yardımın temel amacı, diğer Akdenizli ortaklarda olduğu gibi, yapısal reform sürecinin desteklenmesi olmuştur. 

Helsinki Zirvesi'ni takiben, Türkiye’ye yönelik mali yardım programlarında katılım öncesi yaklaşım benimsenmiştir. Yapısal uyuma yönelik yardım, uluslararası mali kuruluşlarla işbirliği halinde sürdürülmüş ve ayrıca (mali) yardım kurumsal yapılanma, yatırım ve Türkiye’nin Topluluk programları ve ajanslarına katılımının desteklenmesi konularında yoğunlaşmıştır. Konsey, 17 Aralık 2001 tarihinde, Türkiye için katılım öncesi mali yardıma ilişkin bir tüzük kabul etmiştir. Söz konusu Tüzük, Komisyonun yıllık ortalama 177 milyon Euro düzeyinde katılım öncesi mali yardım sağlanması hedefini tekrarlamıştır. 

Komisyon, 2002 tarihli Strateji Belgesinde, Türkiye’nin ihtiyaçları ve massetme 
kapasitesini de dikkate alarak, toplam yardımın önemli oranda artırılmasını öngörmüştür. Kopenhag Zirvesi sonuçlarında, 2004 yılından itibaren, söz konusu yardımın, 2000-2006 mali perspektifinin “katılım öncesi harcamaları” başlığı altında finanse edilmesi teyid edilmiştir. 
Komisyon, 12 Ocak 2003 tarihinde bu doğrultudaki bir öneriyi, 11.02.2003 tarih ve COM (2003)70 sayılı bildirimde benimseyerek Bütçe Otoritesine göndermiştir. 

2004-2006 döneminde katılım öncesi mali yardım, başta AB müktesebatının 
üstlenilmesine yönelik yatırım ve kurumsal kapasitenin güçlendirilmesi olmak üzere, Türkiye’nin Kopenhag kriterlerini karşılamaya yönelik çabalarını desteklemeye odaklanacaktır. Ayrıca, mali yardım Türk ekonomisinin işleyişinin ve iç pazardaki rekabetçi baskı ile başetme kapasitesinin iyileştirilmesine yönelik olarak da sağlanacaktır. AB üyesi ve aday ülkeler ile sınır ötesi işbirliği de teşvik edilecektir. 

Mali yardım, tüm aday ülkeler için olduğu gibi iki başlık altında toplanacaktır: 
kurumsal yapılanma ve yatırım. Kurumsal yapılanma, müktesebatın uygulanma sı ve ekonomik ve sosyal uyum gibi AB politikalarına katılım hazırlıkları için Türkiye'ye yardım şeklinde olacaktır. Bu alandaki yardım, merkezi, bölgesel ve yerel düzeydeki kamu kurumlarına sağlanabilecektir. Kurumsal yapılanma desteği, esas olarak üye ülkeler ile eşleştirme mekanizması vasıtasıyla uygulanacaktır. Ayrıca, katılıma yönelik hazırlıklarda ve müktesebatın uygulanmasında önemli role sahip olacak kuruluşlara da yardım sağlanacaktır 
(örneğin sosyal diyalogda yer alan işveren federasyonları ve sendikalar ile ticaret ve ziraat odaları gibi mesleki kuruluşlar ve diğer temsilci kuruluşlar). Sivil toplum kuruluşları da, demokratik uygulamaların, hukukun üstünlüğünün, insan haklarının, kadın erkek eşitliğinin ve azınlıkların korunmasının geliştirilmesi ve güçlendirilmesini amaçlayan girişimlerin desteklenmesi çerçevesinde yardımdan faydalanabilecektir. 

Yatırımlar iki şekilde gerçekleşecektir. Yatırım ilk olarak, müktesabata uyum 
sağlanması için gerekli düzenleyici altyapının kurulması ve güçlendirilmesine ve 
müktesabatla bağlantılı yatırımların yönlendirilmesine ilişkin olabilecektir. Düzenleyici altyapı yatırımları ancak, gerektiğinde kurumsal yapılanma ile desteklenen belirgin hükümet stratejisi temelinde gerçekleştirilebilecektir. 

İkinci olarak, yardım programının bir kısmı, Türkiye’deki bölgeler arasındaki fark ve Türkiye’nin milli geliri ile AB ortalaması arasındaki fark dikkate alınarak ekonomik ve sosyal uyum alanlarındaki yatırımlara yönlendirilecektir. 

Gözden geçirilmiş Katılım Ortaklığı Belgesi, katılım öncesi yardımın program lanması için temel teşkil edecektir; yardıma ilişkin öncelikler İlerleme Raporları ve AB Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programı da dikkate alınarak belirlenebilecektir. Bu raporlarda siyasi kriterlere özel önem verilecektir. Halihazırda göçü de içerecek şekilde adalet ve içişleri, deniz güvenliği, çevre, sağlık, tarım ve kırsal kalkınma gibi öncelikli alanlar tespit edilmiştir. Mali yardımlardaki önemli artış, katılım stratejisi hedefleri ile bağlantılı olduğu ölçüde Türkiye’deki sosyo-ekonomik kalkınmanın AB tarafından desteklemesini de mümkün kılacaktır. 
Türkiye için katılım öncesi mali yardım sağlayan mevcut araç1, ulaştırma ve çevre altyapısı ile kırsal kalkınma programlarına ilişkin yatırımlar da dahil olmak üzere tüm bu alanlardaki programları destekleyebilecektir. 
1 Haziran 2003 tarihinden itibaren uygulamaya geçmesi beklenmektedir. 

Türkiye’nin, bu fonları etkin bir şekilde yönetme ve kullanma kapasitesini daha fazla geliştirmesi gerekmektedir. Türkiye’nin, uygulamanın tamamıyla merkezi olmayan birimlere devredilmesini kolaylaştırmak amacıyla, sıkı bir mali kontrol temin etmek üzere ilave önlemler alması gerekmektedir. Bu kapsamda, Merkezi Olmayan Uygulama Sisteminin Komisyon, bu aşamada, önümüzdeki üç yıl içinde Türkiye’ye sağlanacak mali yardım miktarının belirlenmesinin faydalı olduğu görüşündedir. Bu durum, hedeflere ulaşılmasının bir yıldan fazla süreceği alanlarda çok yıllı planlamayı kolaylaştıracaktır. Yıllık bütçe prosedürü kapsamında onaylanması gerekecek miktarlar, aşağıdaki tabloda verilmektedir: 

2004 2005 2006 Toplam 

Türkiye için katılım öncesi mali yardım 
Milyon Euro, cari fiyatlar 250 300 500 1050 

Diğer Alanlarda İşbirliğinin Güçlendirilmesi 

Komisyonun 2002 yılı Strateji Belgesinde, Türkiye’nin katılım öncesi hazırlıkları için verilen desteğin artırılması amacıyla diğer bazı alanlarda da tavsiyelerde bulunulmuştur. Komisyonun bu alanlardaki eylem ve planları aşağıda özetlenmektedir. 

-AB ve Türkiye arasındaki güçlendirilmiş siyasi diyalog, reformlar, insan hakları, Kıbrıs meselesi ve sınır anlaşmazlıklarının barışcıl yollardan çözümlenmesini içermektedir. Söz konusu diyalog hali hazırda Ortaklık Anlaşması ve Helsinki Zirvesi Sonuçları altında çeşitli toplantılarda gerçekleşmekte ve Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikasında ortak olarak Türkiye’nin rolünü kapsamaktadır. Bu, gerektiğinde herhangi bir Ortak Dış ve Güvenlik Politikası konusuna ilişkin olarak daha da yoğunlaştırılabilecek esnek bir çerçeve sunmaktadır. Komisyon 2003 yılından itibaren, etkili uygulama hususuna özel önem verilerek, Kopenhag siyasi kriterlerinin karşılanmasına yönelik reformlar ve kaydedilen ilerlemelere ilişkin olarak Türk yetkililerle gerçekleştirdiği düzenli ve kapsamlı görüşmeler vasıtasıyla bu diyaloğu desteklemektedir. 
-Makro ekonomik performans, istikrar ve ekonomik reformları içeren AB ile Türkiye arasındaki güçlendirilmiş ekonomik diyalog yoğun bir şekilde sürdürülmektedir. 
-Ortaklık Anlaşması alt komiteleri bünyesinde yürütülen detaylı mevzuat inceleme süreci, TAIEX seminerleri, teknik toplantılar veya spesifik konularda düzenlenen çalıştaylar ile tamamlanmaktadır. 

-Hizmetler ve kamu ihalelerini de içerecek şekilde gümrük birliğinin kapsamının 
genişletilmesi ve güçlendirilmesi çabaları devam etmektedir. Malların serbest dolaşımına ilişkin engellerin kaldırılması ve gümrük birliği ile ilgili diğer alanlarda işbirliğinin güçlendirilmesi için ilave çaba gösterilmektedir. 

1 17 Aralık 2001 tarih ve (EC) 2500 Sayılı Tüzük. 

-Türkiye ile gerek ikili gerek üçüncü ülkelerle ilişkiler temelinde ticari ilişkilerin 
geliştirilmesine devam edilmektedir. Üçüncü ülkelerle ticari anlaşmaların müzakere edilmesinde, AB bu ülkelerin Türkiye ile benzer düzenlemeler konusunda anlaşmış olmalarını temin etme yönünde çabalarını artırmaktadır. Ticari konularda AB ve Türkiye arasındaki diyalog artırılmaktadır. 

-Adalet ve içişleri alanında Komisyon, müktesebata uyum sağlanması amacıyla sınır yönetimi, iltica ve göç konularında strateji ve eylem planı oluşturması için Türkiye’ye yardımcı olmaktadır. Bu işbirliği yolsuzlukla mücadeleyi de içerecektir. Türkiye 2003 yılından itibaren, suça ilişkin konularda ve suçla mücadelede işbirliği için üye ve aday ülkelerdeki uzmanlara, polise ve yargıya yardımcı olmaya yönelik AGIS çerçeve programına katılabilmektir. 
-Deniz güvenliği alanında Türkiye’ye yönelik teknik yardım güçlendirilmekte olup, bu sektör işbirliğinin artırılmasında öncelik taşıyacaktır. 
-2003 yılı boyunca Türkiye aşağıdaki Topluluk Programlarına katılacaktır: İşletme ve Girişimcilik, Cinsiyet Eşitliği, Ayrımcılıkla Mücadele, Sosyal Dışlanma ile Mücadele, Halk Sağlığı, İstihdam alanında Teşvik Tedbirleri ve Altıncı Çerçeve Programı. Sokrates, Leonardo da Vinci ve Gençlik programlarına 2004 yılında tam katılım sağlayabilmek için gerekli hazırlık tedbirleri, Komisyonun teknik ve mali desteği ile Türkiye tarafından uygulanacaktır. Türkiye, Ocak 2003'te Avrupa Çevre Ajansına üye olmuştur. Diğer programlara katılım yönünde hazırlıklar devam etmektedir. 

MALİ YAPI […] 

TARİH: […] 

1. BÜTÇE BAŞLIĞI: 

B7-050 – Türkiye için katılım öncesi mali yardım 

2. BAŞLIK: 

Katılım Ortaklığı Belgesinin Gözden Geçirilmesi ve Türkiye İçin Katılım Stratejisinin Güçlendirilmesine İlişkin Bildirim 

3. HUKUKİ DAYANAK: 

17 Aralık 2001 tarih ve 2500/2001 sayılı Konsey Tüzüğü 

4. AMAÇLAR: 

Türkiye’ye yönelik katılım öncesi mali yardımın genel amacı, Katılım Ortaklığı Belgesinde belirlenen öncelikler temelinde, ülkenin Avrupa Birliğine katılım için hazırlık çalışmalarına destek sağlamaktadır. 
Katılım öncesi mali yardım programlamasında, Komisyonun Türkiye’nin katılım yönünde kaydettiği ilerlemelerine ilişkin İlerleme Raporunda vardığı sonuçlar, Topluluk Müktesebatının Üstlenilmesine ilişkin Türkiye Ulusal Programında belirlenen öncelikler ve AT-Türkiye Ortaklık Anlaşması çerçevesinde, Ortaklık Komitesi alt-komite toplantılarında gündeme getirilen hususlar da özenle dikkate alınmıştır. 

2004-2006 dönemi programları aşağıdaki temel konuları kapsayacaktır: 

..• Kopenhag siyasi kriterleri 
..• Ekonomik reform ve yeni düzenleyici otoritelere destek 
..• Kamu idaresinin güçlendirilmesi 
..• Adalet ve iç işleri 
..• Ekonomik ve sosyal uyum 

5. MALİ SONUÇLAR 2004 

(milyon Euro) 
2005 
(milyon Euro) 
2006 
(milyon Euro) 

5.0 HARCAMALAR 

-AT BÜTÇESİNDEN 250 300 500 
6.0 PROJE MEVCUT BÜTÇENiN iLGiLi BÖLÜMÜNDEKI TAHSİSATTAN FİNANSE 
EDİLEBİLİR Mİ? HAYIR 

6.1 

PROJE MEVCUT BÜTÇENİN BÖLÜMLERİ ARASINDA YAPILACAK HAYIR TRANSFERLERLE FİNANSE EDİLEBİLİR Mİ? 

6.2 EK BÜTÇE GEREKECEK Mİ? HAYIR 

6.3 TAHSİSATLARIN GELECEKTEKİ BÜTÇELERDE YER ALMASI GEREKECEK Mİ? EVET 

2000-2006 Mali Perspektifinin 7'nci Başlığı altındaki tahsisatlar Türkiye için Katılım Ortaklığı Belgesinde yer alan ilkeler, öncelikler, ara hedefler ve şartlar hakkında 

KONSEY KARARI 

AVRUPA BİRLİĞİ KONSEYİ, 

Avrupa Topluluğunu Kuran Antlaşmayı göz önünde tutarak, Türkiye’ye katılım öncesi strateji kapsamında yardım ve özellikle Katılım Ortaklığının 2 
oluşturulması hakkında 26 Şubat 2001 tarih ve (EC) 390/2001 sayılı Konsey Tüzüğünü ve bu Tüzüğün özelllikle 2’nci maddesini göz önünde tutarak, 
Komisyonun önerisini göz önünde tutarak, 

ŞU HUSUSLARI DİKKATE ALARAK, 

(1) Kopenhag Zirvesi “1999 yılında Helsinki’de almış olduğu, Türkiye’nin, diğer aday ülkelere uygulanan aynı kriterler temelinde Birliğe katılmaya yönelmiş bir aday ülke olduğuna ilişkin kararını hatırlatmıştır. Zirve, Kopenhag kriterlerini karşılama yönünde Türkiye tarafından, özellikle Katılım Ortaklığı Belgesinde öngörülen temel önceliklerin büyük bölümünü kapsayan son dönemdeki uyum paketleri ve müteakip mevzuat tedbirleri vasıtasıyla atılan önemli adımları büyük memnuniyetle karşılamaktadır”. 

(2) Kopenhag Zirvesinde “Türkiye’nin AB üyeliğine yardımcı olmak üzere, Türkiye’ye yönelik katılım stratejisi güçlendirilecektir. Komisyon, gözden geçirilmiş bir Katılım Ortaklığı önerisi sunmaya davet edilmektedir” kararı alınmıştır. 

(3) (EC) 390/2001 sayılı Tüzük Türkiye’ye sunulurken, Katılım Ortaklığı 
Belgesinde yer alan ilkeler, öncelikler, ara hedefler ve koşullara ve sonradan yapılacak önemli uyarlamalara ilişkin olarak, Konseyin Komisyonun önerisi üzerine nitelikli çoğunlukla karar vermesini öngörmüştür. 

(4) Topluluk yardımı, temel koşulların yerine getirilmesine ve özellikle Kopenhag kriterlerini karşılama yönünde gerçekleştirilen ilerlemeye bağlıdır. Temel bir koşulun yokluğu halinde, Konsey, Komisyonun önerisi üzerine nitelikli çoğunlukla hareket ederek, katılım öncesi yardımlara ilişkin uygun tedbirleri alabilir. 

(5) AT-Türkiye Ortaklık Konseyi, Katılım Ortaklığı Belgesinin uygulanmasının, gerektiğinde Ortaklık Anlaşmasında öngörülen organlar tarafından izlenmesini kararlaştırmıştır. 

(6) Komisyon tarafından hazırlanan 2002 yılına ilişkin İlerleme Raporu, Türkiye’nin üyelik hazırlıkları konusunda objektif bir analiz sunmuş ve daha fazla çalışmaya ihtiyaç gösteren bir dizi öncelikli alan belirlemiştir. 2 OJ L 58, 28.2.2001, s. 1. 

(7) Türkiye, üyeliğe hazırlanmak için, AB müktesebatının üstlenilmesine ilişkin bir ulusal program hazırlamalıdır. Bu program, Katılım Ortaklığı Belgesinde yer alan öncelikler ve ara hedeflerin gerçekleştirilmesi için bir takvim belirlemelidir. 

AŞAĞIDAKİ ŞEKİLDE KARAR VERMİŞTİR: 

Madde 1 

(EC) 390/2001 sayılı Konsey Tüzüğün 2’nci maddesine uygun olarak, Türkiye’nin Katılım Ortaklığı Belgesindeki ilkeler, öncelikler, ara hedefler, bu Kararın tamamlayıcı bir parçasını oluşturan Ek’te ortaya konmuştur. 

Madde 2 

Katılım Ortaklığı Belgesinin uygulanması, Ortaklık Anlaşmasında öngörülen organlar ve ilgili Konsey organları tarafından, Komisyonun Konseye sunduğu İlerleme Raporu temelinde incelenir ve izlenir. 

Madde 3 

Bu Karar, Avrupa Birliği Resmî Gazetesinde yayımlanmasını takip eden üçüncü gün yürürlüğe girer. 
Brüksel’de yapılmıştır. 
Konsey adına 
Başkan 
EK 
TÜRKİYE: 2003 YILI KATILIM ORTAKLIĞI BELGESİ 


2. Cİ BÖLÜM İLE DEVAM EDECEKTİR..,

***