ABD’nin Suriyeli ‘Ilımlı Muhalifleri’ “ Eğit ve Teçhiz Et ” Programı Hakkında Değerlendirme, BÖLÜM 1

 

ABD’nin Suriyeli ‘Ilımlı Muhalifleri’ “ Eğit ve Teçhiz Et ”  Programı Hakkında  Değerlendirme BÖLÜM 1

ABD, Suriyeli Ilımlı Muhalifleri, Eğit ve Teçhiz Et, Program Hakkında  Değerlendirme,Oktay BİNGÖL,Ali Bilgin VARLIK,

Hazırlayanlar: 
(E)Tuğg.Dr. Oktay BİNGÖL, 
Dr. Ali Bilgin VARLIK
Rapor–004 17.10.2014
ÖZEL 
Bu Rapor, IŞİD’de karşı alınacak önlemler kapsamında ABD’nin Suriyeli‘ ılımlı muhalifleri ’ kapsayacak olan “ Eğit ve Teçhiz Et ” Programına ilişkin 
değerlendirmeyi içermektedir.
MSE, Ulusal, Bölgesel, Küresel barış ve güvenlikile kurumsal yapılanma, risk analizi ve strateji geliştirme konularında eğitim ve danışmanlık hizmeti veren 
akademik bir danışmanlık ve düşünce kuruluşudur.
   MSE benimsediği ilkeler çerçevesinde kapsadığı konularda özgün ve nitelikli bilgiyi üretmeyi ve bunu geniş kitlelerle paylaşmayı temel amaç edinmiştir.  
Bu maksatla, ilgi alanındaki konular hakkında analizler yapar, stratejiler geliştirir ve akademik eğitim faaliyetlerinde bulunur.
MSE’nin ilkelerini, insanlığın barış ve güvenliğini esas alan temel amacı belirler. Bilimsel etik ve tarafsızlık kuruluşumuzun temel ilkesidir.
Nekadar saygın olursa olsun MSE, hiç bir politik gücü veya inancı desteklemez.

Merkez Strateji Enstitüsü (MSE): 
MSE Danışma Kurulu
Doç.Dr.Sinem Akgül AÇIKMEŞE,
Prof.Dr.BülentARI,
(E)Tuğg.Dr.Oktay BİNGÖL,
Prof.Dr.Mitat ÇELİKPALA,
Prof.Dr.ÇağrıERHAN,(E)
Büyükelçi Dr. Ercan ÖZER,
Prof.Dr.Abdülkadir VAROĞLU, 
Dr.Ali Bilgin VARLIK 
Kapak resmi: INSS, The Bosnian Train and Equip 
Program: A Lesson inInteragency Integration of Hard and Soft 
Power, National Defense University Press, Washington, D.C., March 2014 

İÇİNDEKİLER 

* Yönetici Özeti | 1 
* Giriş | 3 
* ABD Dış Politikasında “Eğit ve Teçhiz Et” (Train And Equip) Programının Yeri | 4 
* Suriye’de 'Ilımlı Muhaliflere' Yönelik “Eğit ve Teçhiz Et”  Programı | 7 
* Programın Uluslararası ve İç Hukuk Açısından Değerlendirilmesi | 13 
* Programın ABD Açısından Değerlendirilmesi | 16 
* Programın Türkiye Açısından Taşıdığı Riskler | 17 
* Sonuç ve Değerlendirme | 20 

ABD’nin Suriyeli 'Ilımlı Muhalifleri' “Eğit ve Teçhiz Et” Programı Hakkında Değerlendirilme 

Yönetici Özeti 

Bu raporda; Türkiye’de hükümetin ve ilgili kurumların karar verme aşamasında 
olduğu anlaşılan ABD’nin Suriye'deki ılımlı muhaliflere yönelik olarak başlatmayı 
düşündüğü " Eğit ve Teçhiz Et " programının; konsepti, tarihsel geçmişi, hedefleri, olası sonuçları ve riskleri hakkında bir analiz yapılması amaçlanmıştır. Konunun hassasiyeti nedeniyle rapor "bilmesi gereken" ilkesine göre yayınlanmıştır. 
 Bu tür programların geçmişine ilişin olarak yapılan incelemede; 
 ABD'nin II. Dünya Savaşı'ndan itibaren bu tür programları yaygın şekilde uyguladığı, 
 Süreç içerisinde geliştirerek son dönemde ticari askerî firmaları da bu programlara dahil ettiği, 
 Ancak her uygulamada kontrol, etkinlik, süreklilik bakımından ciddi sorunlarla karşılaştığı tespit edilmiştir. 

Konu, ABD'nin Suriye'ye yönelik olarak bu zaman kadar yaptığı yardımlar kapsamında incelendiğinde; Suriye krizinin başlangıç evresinden itibaren ABD'nin uyguladığı yanlış ve yetersiz politika ve stratejilerin, genel durumu, askerî alandaki taktik başarılarla değiştiremeyeceği bir konuma taşıdığı sonucuna ulaşılmıştır. 
Son dönemde gündeme gelen "Eğit ve Teçhiz Et" programının kapsamının neleri 
içerebileceğine ilişin olarak yapılan incelemede; 
 Mevcut hasımların askerî imkan ve kabiliyetleri ile baş edebilecek bir kuvvetin yetiştirilmesi durumunda; gelişmiş bazı kritik silahların kontrol dışı kalacağı, 
 Harekât yönlendirme timlerinin programa dahil olması halinde -ki bu kaçınılmazdır- eğitim veren devlete ait askerî personelin muharebelere doğrudan 
katılma riski ile karşılaşılabileceği, 
 Ayrıca askerî durumu değiştirebilecek yeterlilikte bir gücün öngörülen sürede yetiştirilmesi halinde, harekât ve lojistik bakımdan bazı kısıtlara maruz 
kalacağı sonucuna ulaşılmıştır. 
Suriye’de rejim karşıtlarına yönelik programın mevcut haliyle, uluslararası ve iç hukuk bakımından meşruiyet taşımadığı, sonucuna ulaşılmıştır. 

 Programın ABD açısından değerlendirilmesinde; 

 ABD kamuoyunun tepkisini azaltan, 
 Risk seviyesi düşük, 
 Doğrudan ABD askerinin kullanılması seçeneğine göre son derece ekonomik, 
 İnisiyatif yaratan, 
 Suriye dış politikasını, Esad Rejiminin devrilmesi üzerine inşa eden bölge ülkelerinin taleplerini karşılamaya yönelik bir argüman yaratan, 
 ABD'nin bölgede uzunca bir süre kalmasına imkan veren sürdürülebilir istikrarsızlık ortamına hizmet eden kısıtlı bir vasıta olduğu sonucuna ulaşılmıştır. 

Türkiye açısından yapılan analizde programın; 

 Hukuki bakımdan, iki, 
 Siyasa ve askerî strateji bakımından, altı, 
 Dış siyaset bakımından, üç, 
 İç politika ve iç güvenlik bakımından, Beş Ana konuda önemli riskler taşıyabileceği değerlendirilmiştir. 

ABD’nin Suriyeli 'Ilımlı Muhalifleri' “Eğit ve Teçhiz Et”1 Programı Hakkında Değerlendirilme 

1. Giriş 

a. ABD’nin IŞİD’e ve Suriye’de Esad rejimine karşı uygulamaya çalıştığı stratejinin 
önemli bir boyutunu rejime karşı savaşan ılımlı muhaliflerin (moderate opposition) eğitilmesi, teçhiz edilmesi, silahlandırılması ve savaştırılması gelmektedir. ABD Yönetimi bu kapsamda Eylül 2014 içinde Kongre’den bir yasa çıkartarak programa 500 milyon dolar tahsis etmiştir.2 

b. ABD’nin planına göre her yıl 5.000 civarında ılımlı muhalif eğitilip teçhiz 
edilecektir.3 Bunun için bölge ülkelerinde üç eğitim kampı kurulması planlanmaktadır. 

Bu kapsamda Suudi Arabistan ile 10 Eylül tarihinde anlaşmaya varılmıştır Ürdün ile görüşmeler sürmektedir. (Ürdün’de ABD’nin 2012’den itibaren Özel Kuvvetler Eğitim Merkezi bulunmaktadır) Üçüncü kampın ise Türkiye’de kurulmak istendiği anlaşılmaktadır. 
Kampların her birinde 1.800-2.000 civarında militan eğitilecek, masraflar, silah ve teçhizat ABD tarafından karşılanacak ve verilecektir. 

c. Son günlerde dış ve iç medyada Türkiye ve ABD’nin Suriyeli rejim karşıtlarını 
eğitilmesi konusunda uzlaştıkları yönünde haberler yer almaktadır.4 Bu kapsamda ilk aşamada MİT tarafından seçilen 2.000 muhalifin Türkiye'de ABD’li ve Türk uzmanlar tarafından eğitileceğine, ABD tarafından teçhiz edilip donatılacağına dair haberler yayımlanmaktadır.5 

ç. Bu raporda; Türkiye’de hükümetin ve ilgili kurumların karar verme aşamasında 
olduğu anlaşılan ABD’nin bu programının; konsepti, tarihsel geçmişi, hedefleri, olası sonuçları ve riskleri hakkında bir analiz yapılması ve karar vericiler ile ilgililerin bilgilendirilmesi amaçlanmıştır. Konunun hassasiyeti nedeniyle rapor "bilmesi gereken" ilkesine göre yayınlanmıştır. 

Bu bağlamda rapor; 

-ABD Dış Politikasında “Eğit ve Teçhiz Et” Programının Yeri, 
-Suriye’de 'Ilımlı Muhaliflere' Yönelik “Eğit ve Teçhiz Et” Programı, 
-Programın Uluslararası ve İç Hukuk Açısından Değerlendirilmesi, 
-Programın ABD Açısından Değerlendirilmesi ve 
- Programın Türkiye Açısından Taşıdığı Riskler bölümlerinden oluşmaktadır. 


DİPNOTLAR:

1 Askerî terminolojide, "Eğit ve Teçhiz Et" terimi yerine "Eğit-Donat" terimi de kullanılmaktadır. 
2 “US Senate backs training and arming Syria rebels” , BBC UK , 18 September 2014, 
    http://www.bbc.com/news/world-us-canada-29257422 
3 “Who Are the Syrian Rebels the U.S. Wants to Arm and Train?”, NBC News, 19 September 2014, 
    http://www.nbcnews.com/storyline/isis-terror/who-are-syrian-rebels-u-s-wants-arm-train-n207391 
4 “US says Turkey will train moderate Syrian rebels but presses for details”, The Guardian, 11 October 2014, 
    http://www.theguardian.com/world/2014/oct/11/us-says-turkey-will-train-moderate-syrian-rebels-but-presses-for-details, 
    “2 bin muhalife Türkiye'de eğitim”, 
5 “2 bin muhalife Türkiye'de eğitim”, Yeni Şafak, 10 Ekim 2014, 
    http://www.yenisafak.com.tr/gundem/2-bin-muhalife-turkiyede-egitim-691618 

2. Cİ BÖLÜM İLE DEVAM EDECEKTİR..,,

***