YEREL SİYASETTE TEMSİL ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA BÖLÜM 2

YEREL SİYASETTE TEMSİL ÜZERİNE BİR  ÇALIŞMA BÖLÜM 2

3.5. Meslek 

1984 Mahalli İdareler Genel Seçimi’ne göre, Türkiye’de belediye meclis üyelerinin mesleklerinin çokluk sıralaması; çiftçi, esnaf, tüccar ve sanayici 
şeklindedir (TC İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü, 1984 Belediye Meclisi Üye ve Başkanların Listesi, anan, Çitçi, 1989: 218). Keleş ve Hamamcı’nın, Türkiye genelinde, belediye meclis üyeleri üzerine yaptıkları çalışmada ise, avukatlık, doktorluk, mimar ve mühendislik, işletmecilik ve mali müşavirlik gibi serbest mesleklerden gelen belediye meclis üyelerinin oranı % 43,6’dır. Öte yandan serbest meslek sayılan, çiftçi, tacir, esnaf ve zanaatkâr kökenli belediye meclis üyelerinin oranı ise, % 40,6’dır. Her iki serbest meslek grubu birlikte değerlendirildiğinde, yerel siyasetçilerin büyük çoğunluğunun serbest mesleklerden geldiği görülmektedir (Keleş ve Hamamcı, 1994: 18). Keleş ve Toprak’ın da (2000) 

Türkiye genelinde belediye meclis üyeleri üzerinde yaptıkları başka bir çalışmada ise, belediye meclislerinde, esnaf, memur ve mühendis gibi meslek gruplarının yoğunlaştığı; emekli memur ve işçinin çok az temsil edildiği vurgulanmıştır (Keleş ve Toprak, 2000: 356). 

 Türkiye geneli üzerine yapılan çalışmalarda olduğu gibi, belli yerleşim yerlerinde yapılan çalışmalar da belediye meclislerinde en çok, esnaf-tüccar ve diğer 
serbest meslek mensuplarının temsil edildiğini göstermektedir. Kurtoğlu’nun (2004), Ankara Keçiören Belediye Meclisi üzerine yaptığı çalışmada, müteahhit ve taşeronların oranı % 21,9; inşaatla uğraşanların oranı ise, % 37,5 olarak görülmüştür (Kurtoğlu, 2004: 123). 

Varol ise yaptığı çalışmada (1989), Bandırma Belediye Meclis üyelerinin mesleklerini 1970 öncesi ve sonrası biçiminde karşılaştırmıştır. Bu çalışma, 1970 yılından önce belediye meclislerinde yeralan avukat, doktor, öğretmen, asker ve muhasebeci gibi meslek mensuplarının etkinliğini yitirdiğini; 1970’ten sonra, mimar, emlakçı ve mali müşavir meslek mensuplarının etkin hale geldiklerini göstermektedir (Varol, 1989: 139). 

Şanlıurfa İş Kurumu Müdürlüğü İşsizler Profili’ne göre (2008), Şanlıurfa il nüfusunun mesleklere dağılımının çokluk sıralaması; “nitelik gerektirmeyen işlerde çalışanlar”, “yardımcı profesyonel meslek mensupları”, “profesyonel meslek mensupları”, “büro ve müşteri hizmetlerinde çalışan elemanlar”, “tesis ve makine operatörleri ve montajcıları”, “hizmet ve satış elemanları”, “sanatkârlar ve ilgili işlerde çalışanlar”, “nitelikli tarım, hayvancılık, avcılık, ormancılık ve su ürünleri çalışanları”, “bilinmeyen” ve “kanun yapıcılar üst düzey yöneticiler ve müdürler” şeklindedir (Çizelge: 5). 

Çizelge 5: Şanlıurfa’da Kayıtlı İşgücünün Mesleki Dağılımı 

Meslek Grupları 
Erkek Kadın Toplam 
Bilinmeyen 9 0 9 
Kanun yapıcılar üst düzey yöneticiler ve müdürler 3 0 3 
Profesyonel meslek mensupları 339 89 428 
Yardımcı profesyonel meslek mensupları 1283 126 1409 
Büro ve müşteri hizmetlerinde çalışan elemanlar 269 76 345 
Hizmet ve satış elemanları 81 20 101 
Nitelikli tarım, hayvancılık, avcılık, ormancılık ve su ürünleri çalışanları 22 0 22 
Sanatkârlar ve ilgili işlerde çalışanlar 67 1 68 
Tesis ve makine operatörleri ve montajcıları 120 1 121 
Nitelik gerektirmeyen işlerde çalışanlar 4988 684 5672 
Toplam 7181 997 8178 

Kaynak: 22 Ocak 2008 Şanlıurfa İli İl İstihdam Kurulu Olağanüstü Toplantısı Raporu Eki, 
( http://www.sanliurfa.gov.tr/teblig_oku.asp?id=49&islem=oku, 14.01.2009) 

Şanlıurfa İş Kurumu Müdürlüğü İşsizler Profili verilerinde “ev hanımı” yer almamaktadır. Ev hanımlarının da dâhil olduğu ve Şanlıurfa Belediyesi tarafından yaptırılan bir çalışmada, kent merkezinde, “ev hanım”ları % 12,9 temsil edilirken; en yüksek düzeyde temsil gücüne sahip olan meslek grubu ise, “esnaf”lardır. Kentte oturan “esnaf”ların oranı % 28’dir (Çizelge: 6). 

Çizelge 6: Şanlıurfa İl Nüfusunun Meslek Dağılımı 


Meslekler Kişi Sayısı Katılanlar Yüzde (%) 

Eğitimci 251 7,7 
Akademisyen 31 1,0 
Memur 212 6,5 
İşçi 477 14,7 
Çiftçi 160 4,9 
Esnaf 906 27,9 
Ev Kadını 421 12,9 
Doktor 12 0,4 
Teknik Eleman 48 1,5 
Diğer 693 21,3 
Toplam 3211 98,7 
Cevap Vermeyenler 41 1,3 
Toplam 3252 100,0 

Kaynak: 2007 Yılı Memnuniyet Araştırması Sonuçları, (DETA Yönetim Danışmanlığı), Şanlıurfa Belediyesi, 2007 

Şanlıurfa ekonomisi daha çok tarıma dayanmaktadır. GAP’ın da kısmen faaliyete geçmesi ile birlikte bölgede tahıl ürünlerinin yanında pamuk ve mısır gibi 
endüstriyel bitkiler de önem kazanmış durumdadır. Bölgede toprağa dayanan feodal yapının varlığı göz önünde bulundurulduğunda, meslek olarak “çiftçi”lerin yüksek çıkması beklenirdi. Ancak “çiftçi”yim diyenlerin oranı sadece % 2,7’dir. 37 belediye meclis üyesinin % 51,4’ü “esnaf”, % 27’si serbest meslek mensubu, % 2,7’si “eğitimci, % 10,8’i “işçi”, % 5,4’ü “teknik eleman”dır. Mesleklerin siyasal partilere dağılımına bakıldığında, DTP’den en çok temsil edilen grubun serbest meslek sahibi, AKP’de ise esnaf olduğu anlaşılmaktadır. SHP’de ise “esnaf” ve serbest meslek mensupları eşit biçimde temsil edilmektedir (Çizelge: 7). 

Çizelge 7: Şanlıurfa İl’i Belediye Meclis Üyelerinin Meslekleri ve Siyasal Partilere Göre Dağılımı 


Siyasal Parti   Meslek   Toplam    Eğitimci    Esnaf    İşçi    Teknik  Eleman   Çiftçi    Serbest  Meslek 

AKP Sayı 1 17 3 1 1 7 30 % 3,3 56,7 10,0 3,3 3,3 23,3 100,0 
DTP Sayı 0 1 1 1 0 2 5 % ,0 20,0 20,0 20,0 ,0 40,0 100,0 
SHP Sayı 0 1 0 0 0 1 2 % ,0 50,0 ,0 ,0 ,0 50,0 100,0 

Toplam Sayı 1 19 4 2 1 10 37 % 2,7 51,4 10,8 5,4 2,7 27,0 100,0 

Görüldüğü gibi, Şanlıurfa Belediye Meclisinde en çok “esnaf”lar, daha sonra toplumsal saygınlığı yüksek olan ve belli bir uzmanlaşmayı gerektiren profesyonel meslek diyebileceğimiz avukat, mimar, mühendis, doktor ve mali müşavir gibi serbest meslek mensupları yer almaktadır. Serbest meslek mensupları ile “esnaf” birlikte ele alındığında bu oran % 78,4’ü bulmaktadır. Dolayısıyla diğer meslek mensuplarının, Şanlıurfa Belediye Meclisinde yeteri kadar temsil edilmediği görülmektedir. “Esnaf” ve serbest meslek mensuplarının belediye meclis üyeliğindeki ağırlığı yerel siyasetin “esnaflaştığı”nı• göstermektedir. 

3.6. Öğrenim Durumu 

2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun yürürlüğe girmeden önce bir kimsenin belediye meclis 
üyeliğine seçilebilmesi için okuma-yazma bilme koşulu yeterli görülüyordu. Bu kanunla birlikte belediye meclis üyeliğine seçilebilme koşulları arasında en az 
ilkokul mezunu olma şartı getirilmiştir. 

Türkiye’deki eğitim ve öğretim göstergelerine bakıldığında, okur yazar % 87,5, okur yazar kadın nüfusun toplam kadın nüfusa oranı % 80,62, üniversite 
bitirenlerin okul bitirenlere oranı % 8,4; ilköğretim % 98,01, lise % 36,92 ve meslek liseleri % 20,49’dur. Şanlıurfa ilinin eğitim ve öğretim göstergeleri ise; okur yazar % 67,7, okur yazar kadın nüfusun toplam kadın nüfusa oranı % 52,19, üniversite bitirenlerin okul bitirenlere oranı % 4,43; ilköğretim % 82,35, lise % 17,80 ve meslek liseleri % 4,03’tür (http://www.dpt.gov.tr/bgyu/ipg/guneydogu/sanliurfa, 14.01.2009). 

Görüldüğü gibi Şanlıurfa’nın eğitim ve öğretim göstergeleri Türkiye ortalamasının altındadır. 

• Yerel siyasetin esnaflaşması; a)Yerel siyasette hem esnaf-tacir ağırlığı, hem de siyasal ilişkilerin esnaflık ilişkilerine dönüşümü anlatır. b) Sadece siyasal sınıftan olanlar ile olmayanlar arasındaki ilişkileri değil; siyasal sınıf üyeleri arasındaki ilişkileri ifade eder. c) Siyasal yozlaşmayı belirtir (Varol, 2002: 207): 

Çizelge 8: Şanlıurfa İl’i Belediye Meclis Üyelerinin Öğrenim Durumları ve Siyasal Partilere Göre Dağılımı 

Siyasal Parti       Öğrenim Durumu    Toplam   İlkokul   Ortaokul   Lise   Yüksek okul   Üniversite   Yüksek lisans 

AKP Sayı 
3 9 10 2 4 2 30 % 10,0 30,0 33,3 6,7 13,3 6,7 100,0 

DTP Sayı 0 0 2 1 2 0 5 % ,0 ,0 40,0 20,0 40,0 ,0 100,0 

SHP Sayı 0 1 0 0 1 0 2 % ,0 50,0 ,0 ,0 50,0 ,0 100,0 

Toplam Sayı 3 10 12 3 7 2 37 % 8,1 27,0 32,4 8,1 18,9 5,4 100,0 

Şanlıurfa Belediye meclis üyelerinin öğrenim düzeyleri, “ilkokul” % 8,1, “ortaokul” % 27,0, “lise” % 32,4, “yüksek okul” % 8,1, “üniversite” % 18,9 ve 
“yüksek lisans” % 5,4’tür. Siyasal partilere dağılımı; AKP’de en çok “lise” (% 33,3), DTP’de “lise” ve “üniversite” ( % 40), SHP’de “ortaokul” ve “lise” (% 40) 
öğrenim seviyeleri görülmüştür (Çizelge: 8). Bu veriler dikkate alındığında, Şanlıurfa Belediye Meclis üyelerinin öğrenim seviyeleri Şanlıurfa kent halkının 
öğrenim seviyeleriyle aynı düzeyde görülmemektedir. Dolayısıyla belediye meclisinde seçkinci bir temsil söz konusu olduğu söylenebilir. 

3.7. Siyasal Partiler 

Belediye meclis üyeleri bağımsız olarak seçime girebilecekleri gibi, bir siyasal partinin adayı olarak da seçime girebileceklerdir. Türkiye’de belediye meclis 
üyeleri, büyük ölçüde siyasal partilerin adayı olarak seçime girmektedirler. 

Türkiye ve Şanlıurfa il genel meclis seçim sonuçları çizelge 9’da görülmektedir. Çizelgede görüldüğü gibi, Türkiye genelinde, AKP (Adalet ve 
Kalkınma Partisi) birinci, CHP (Cumhuriyet Halk Partisi) ikinci, MHP (Milliyetçi Hareket Partisi) üçüncü ve DYP (Doğru Yol Partisi) dördüncü partidir. Şanlıurfa’da ise, birinci parti AKP, ikincisi SHP – DEHAP’la seçim ittifakına girmiştir-, üçüncüsü DYP ve dördüncüsü SP (Saadet Partisi)’dir 
(http://www.yerelnet.org.tr/iller/il, 25.02.2009). 


Çizelge 9:Türkiye Geneli ve Şanlıurfa İl’i Genel Meclisi Seçim Sonuçları (2004) 

Şanlıurfa İl’i İl Genel Meclisi Türkiye Geneli İl Genel Meclisi Siyasal Parti Oy % % 


DSP 1,339 0,29 2,18 
ANAP 4,423 0,95 2,50 
BTP 2,470 0,53 0,47 
AKP 190,348 40,72 41,89 
BBP 213 0,05 1,16 
TKP 769 0,16 0, 26 
DYP 73,943 15,82 9,88 
CHP 42,551 9,10 18,38 
GP 2,049 0,44 2,57 
YTP 683 0,15 0,25 
SHP 78,742 16,85 5,03 
SP 22,945 4,91 3,99 
MHP 13,826 2,86 10,37 
BAGIMSIZ 32,826 7,02 0,67 

2004 Mahalli İdareler Genel Seçimi sonuçlarına göre Şanlıurfa halkı belediye meclisinde sadece üç siyasal partiyle temsil edilmektedir. Belediye meclis üyelerinin % 81,1’i AKP’lidir. DTP’li üyelerin oranı % 13,5 iken; SHP’li üyelerin oranı % 5,4’tür (Çizelge: 10). 

Çizelge 10: Şanlıurfa İl’i Belediye Meclis Üyelerinin Siyasal Partilere Göre Dağılımı 

Siyasal Parti Sayı % 
AKP 30 81,1 
DTP 5 13,5 
SHP 2 5,4 

Toplam 37 100,0 

Şanlıurfa Belediye Meclis üyeliğine, üç siyasal partinin dışında diğer siyasal partilerin üye seçtirememeleri, yerel temsil açısından “adalette temsil ilkesi”nin 
sağlanamadığını gösterdiği gibi, siyasal partilerin temsil ettiği seçmenler açısından da demokratik gözükmemektedir. Tabi bu durumun, daha çok seçim sistemi ile getirilen “ülke baraj”ından kaynaklanan bir sorun olduğu söylenebilir. 

3.8. Belediye Meclis Üyelerinin Seçilme Dönemleri 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri 


Seçimi Hakkında Kanun’un ikinci maddesine göre, “mahalli idareler seçimleri serbest, eşit, gizli, tek dereceli, genel oy, açık sayım ve döküm esaslarına göre, yargı yönetim ve denetimi altında yapılır. … Belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, … uygulanır.” Belediye meclis üyeliğine seçilebilme koşulları, 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’nun 11. maddesinde belirtilen sakıncaları taşımamak şartıyla•, 25 yaşını dolduran her Türk vatandaşı belediye meclis üyeliğine seçilebilir. 

• 

“a) İlkokul mezunu olmayanlar, b) Kısıtlılar, c)Yükümlü olduğu askerlik hizmetini yapmamış olanlar, d) Kamu hizmetinden yasaklılar, e) Taksirli suçlar hariç, toplam bir yıl 

Çizelge 11: Şanlıurfa İl’i Belediye Meclis Üyelerinin Siyasal Partilere Göre Seçilme Oranları 


Siyasal Parti Kaç Defadır Belediye Meclis Üyeliğine Seçiliyorsunuz? Toplam 
                         1     2    4 

AKP Sayı            27   2     1   30 %   90,0   6,7  3,3   100,0 
DTP Sayı            5    0      0     5 % 100,0 , 0 ,      0   100,0 
SHP Sayı            2    0      0     2 % 100,0 , 0 ,      0   100,0 

Toplam Sayı      34    2     1   37 %    91,9  5,    4 2,7 100,0

 Çizelge 11’de görüldüğü gibi 37 belediye meclis üyesinin % 91,9’u “ilk defa”, % 5,4’ü “ikinci defa” ve % 2,7’si “dördüncü defa” meclis üyesi olmuştur. 
Siyasal partilere dağılımı; DTP ve SHP’li üyelerin tamamı “ilk defa”, AKP’li üyelerin % 90’ı “ilk defa”, % 6,7’si “ikinci defa” ve % 3,3’ü “dördüncü defa” 
seçilmişlerdir (Çizelge: 11). Aynı kişilerin üst üste seçilmemesinin, belediye meclisinde demokratik bir eğilimin varlığına işaret ettiği düşünülebilir. 

Sonuç

“ Yerel Siyasette Temsil Üzerine Bir Çalışma: Şanlıurfa Örneği ” konulu çalışmada ulaşılan sonuçlar şunlardır: 

* Şanlıurfa nüfusunun % 48’i kadınlardan oluşmaktadır. Belediye meclis üyelerinin % 5,4’ü kadındır. Bu oran kent merkezinde kadınların neredeyse belediye meclisinde hiç temsil edilmediğini göstermektedir. Siyasal partiler yelpazesinin solunda yer alan SHP’den hiçbir kadının belediye meclis üyesi olmaması dikkat çekicidir. 
Çünkü “siyasal partiler yelpazesinin solunda yer alan partilerin kadın temsiline daha yüksek oranda olanak tanıdığı” ileri sürülmektedir (Çitçi, 1989: 152). 
SHP, Şanlıurfa Belediye Meclisinde, kadınlara bu olanağı tanımamıştır. Belediye meclisinde kadınların çok düşük bir oranda temsil edilmesi, yerel politika alanının kadınlara kapalı olduğunu gösteriyor. Ancak kadınların temsil gücünün düşük olması sadece Şanlıurfa’ya özgü bir durum olmayıp, Türkiye’nin toplumsal koşullarından kaynaklanan yapısal bir sorunudur. 

* Belediye meclis üyelerinin % 64,9’u “orta yaş üstü” (40–59) kategorisinde yer almaktadır. Bu dağılım, Türkiye geneli ile uyumludur. Ancak siyasal partilere 
veya daha fazla hapis veya süresi ne olursa olsun ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanlar, f) Affa uğramış olsalar bile: 1) Basit ve nitelikli zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlar ile istimal ve istihlak kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık suçları, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma veya Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından biriyle mahkûm olanlar, 2) Türk Ceza Kanununun İkinci Kitabının, birinci babında yazılı suçlardan veya bu suçların işlenmesini 
aleni olarak tahrik etme suçundan mahkûm olanlar, 3) Terör eylemlerinden mahkûm olanlar, 

4) Türk Ceza Kanununun 536 ncı maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında yazılı eylemlerle aynı Kanunun 537 nci maddesinin birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralarında yazılı eylemleri siyasi ve ideolojik amaçlarla işlemekten mahkûm olanlar” belediye meclis üyeliğine aday olamazlar (Resmi Gazete, 13.06.1983, Sayı: 18076). bakıldığında, DTP’de 40 yaşın üstünde sadece bir belediye meclis üyesi vardır. 

Dolayısıyla bu siyasal partinin yerel siyasette genç denilebilecek üyelere yer verdiği söylenebilir. Ancak hiçbir belediye meclis üyesi “29–30” yaş grubu arasında bulunmamaktadır. Bunun birinci sebebi, ya siyasal partiler gençleri aday göstermemişler ya da yerel siyaset gençlerin ilgisini çekmemiş olabilir; ikinci sebep ise, ülkemizdeki geleneksel yaşam koşulları göz önüne alındığında ve geleneksel toplumlarda yaşın önemli bir saygınlık göstergesi olduğu düşünüldüğünde, gençlere fazla olanak tanınmaması anlaşılabilir bir durum olarak karşımıza çıkabilir. 

* Şanlıurfa kent halkının en fazla ilkokul mezunu olmasına karşın, belediye meclisinde daha çok lise, ortaokul ve üniversite mezununun olması halkla belediye meclisi arasında öğrenim farkının bulunduğunu gösteriyor. Bu fark belediye meclisinde seçkinci bir yapı meydana getirmiştir. Siyasal partiler göz önüne alındığında, AKP üyelerinin bütün öğrenim kategorileri içinde bir dağılım gösterdiği; SHP üyelerinin “ortaokul” ve “lise”; DTP üyelerinin ise, daha çok 
“yüksek öğrenim”li kişilerden oluştuğu görülüyor. 

* Aşiret örgütlenmesi modernleştirici unsurların etkisi ile bir yandan ciddi bir çözülme yaşarken, bir yandan da zamanın değişen koşullarına kendini eklemleyerek, kent ortamlarında, aşiret fertlerine hizmet dağıtıcı boyutu ile mevcudiyetini devam ettirmeye çalışmaktadır. Bu bağlamda Şanlıurfa Belediye Meclis üyelerinin yarısı aşiret kökenlidir. Üyelerinin yarısının böyle bir toplumsal katmandan geliyor olmaları, aşiretlerin yerel siyaset alanında önemli aktörler olduğunun göstergesidir. 

AKP belediye meclis üyelerinin % 60’ı bir aşirete mensup olduğunu belirtirken, DTP’li üyelerin hiçbirisi bir aşirete mensup olduğunu belirtmemiştir. DTP’li 
üyelerin aşiret kimliğini kabul etmemelerinin temelinde, aşiret kimliğini etnik kimliğin önünde bir engel olarak görmeleri yatmaktadır. 

* Şanlıurfa kent halkının mensup olduğu mesleklerden “ev hanımı”, “emekli memur” ve “memur” belediye meclisinde hiç temsil edilmemekte, “çiftçi” ve “işçi” ise, çok az bir oranda temsil edilmektedir. Siyasal partiler açısından meslek dağılımına bakıldığında, AKP’li üyeler daha çok “esnaf” ve serbest meslek 
sahiplerinde yoğunlaşırken, DTP’li üyeler arasında eşit bir dağılım görülmektedir. SHP’li üyelerin her ikisi ise, serbest meslek mensubudur. 

* Türkiye’de yerel siyasette önemli bir güç haline gelen “esnaf” ve serbest meslek mensuplarının belediye meclis üyeleri içindeki ağırlığı bu çalışmada da 
görülmüştür. Ancak daha önceki çalışmalarda veri olarak alınmayan “aşiret mensubiyeti”, “esnaf” ve serbest meslek mensupları ile birlikte değerlendirildiğinde, belediye yönetiminin büyük ölçüde bu iki toplum kesiminin kontrolünde olduğu anlaşılmaktadır. Aşiret kökenli olanlar ile “esnaf” ve serbest meslek mensuplarının daha çok muhafazakâr eğilim içinde olduğu düşünülürse, yerel siyasetin hem “muhafazakârlaştığı” hem de “esnaflaştığı” söylenebilir. 

* Belediye meclis üyeleri ya bağımsız ya da bir siyasal partinin adayı olarak seçime girmektedirler. Halk, belediye meclis üyelerinin çalışmalarından memnun olup olmadığını bir sonraki seçimde gösterir. Ancak, sürekli aynı kişilerin belediye meclis üyeliğine seçilmesi kent yönetiminde oligarşik bir yapı oluşturur. Şanlıurfa Belediye Meclisinde % 2,7 gibi küçük bir oranda olsa bile 20 yıldır belediye meclis üyeliğini yapan kişilerin bulunması dikkat çekicidir. Ancak, belediye meclisinin geneline bakıldığında ilk defa seçilenlerin oranı % 91,9’dur. Bu oran, belediye meclisinde, demokratik kültürün gelişmesi açısından oldukça önemlidir. 

 * Belediye meclisinde AKP, DTP ve SHP olmak üzere sadece üç siyasal partinin temsilcileri bulunmaktadır. Diğer siyasal partilerin, - özellikle DYP’nin 
Şanlıurfa kent merkezinde önemli oy almasına karşın- belediye meclisinde yer almaması, “temsilde adalet ilkesi”nin sağlanamadığını göstermektedir. Temsilde 
adalet ilkesinin sağlanamadığının diğer bir göstergesi ise, Şanlıurfa il genel meclisinde AKP’nin oyların % 40,72’sini almasına karşın, belediye meclisinde % 
81,1’i gibi çok yüksek bir oranla temsil edilmesidir. 


KAYNAKLAR 

• Akdoğan, Yalçın (2008), “Yerel Siyaset-Kavramlar”, Yerel Siyaset Sempozyumu, Okutan Yayınları, İstanbul, s. 9–14. 
• Alkan, Haluk ve İ. Etem Taş (2007), Yerel Siyasetin Dönüşü: Afşin Örneği, Kesit Yayınları, İstanbul. 
• Azaklı, Sedat ve Hüseyin Özgür (2002), “Nazilli’de Yerel Temsil”, Yerel Yönetimler Sempozyumu, TODAİE Yayını, Ankara, s. 109–130. 
• Beşikçi, İsmail (1992), Doğu’da Değişim ve Yapısal Sorunlar (Göçebe Alikan Aşireti), Yurt Yayınları, Ankara. 
• Birch, A.H. (1964), Representative and Responsible Government, George Allen-Unwin, London. 
• Birch, A.H. (1971), Representation, Pall Mall Press, London. 
• Brick, Keith Panter (1954), “Local Self-Government as a Basis for Democracy: A Rejoinder”, Public Administration, Vol. 32, Winter 1954, s. 438–440. 
• Bruinessen, Martin Van (2003), Ağa, Şeyh, Devlet, İletişim Yayınları, İstanbul. 
• Çam, Esat (1984), Siyaset Bilimi, Der Yayınları, İstanbul. 
• Çitçi, Oya (1989), Yerel Yönetimlerde Temsil (Belediye Örneği), TODAİE Yayını, Ankara. 
• Çitçi, Oya (1996), “Temsil, Katılma ve Yerel Demokrasi”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Citl 5, Sayı 6, Kasım 1996, s. 5–14. 
• Çukurçayır, Akif (2002), Siyasal Katılma ve Yerel Demokrasi, Çizgi Kitabevi, Ankara. 
• Dahl, Robert (1993), Demokrasi ve Eleştirileri, Çev. Levent Köker, Yetkin Basımevi, Ankara. 
• Daver, Bülent (1993), Siyaset Bilimine Giriş, 5. baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara. 
• Gözübüyük, Şeref (2003), Anayasa Hukuku, 12. bası, Turhan Kitabevi, Ankara. 
• Hamamcı, Can (1981), Merkezi Yönetim-Yerel Yönetim Ekseninde Belediyelerimizin Yapısı ve Demokratikleşme Eğilimi, Ankara Üniversitesi 
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara 
• Hill, Dilys, M. (1974), Democratic Theory and Local Government, George Allen-Unwin, London. 
• Kalaycıoğlu, Ersin (1984), Çağdaş Siyasal Bilim, Beta Yayınları, İstanbul. 
• Keleş, Ruşen (2000), Yerinden Yönetim ve Siyaset, Cem Yayınevi, İstanbul. 
• Keleş, Ruşen ve Can Hamamcı (1994), Belediye Başkanları ve BelediyeMeclis Üyeleri, Türk Belediyecilik Derneği ve Konrad Adenauer Vakfı Yayınları, Ankara. 
• Keleş, Ruşen ve Zerrin Toprak (2000), Türkiye’de Belediye Meclislerinde Siyaset, İzmir Büyükşehir Belediyesi yerel Gündem 21 Yayını, İzmir. 
• Kurtoğlu, Ayça (2004), Hemşehrilik ve Şehirde Siyaset, İletişim Yayınları,İstanbul. 
• Lipson, Leslie (1973), Politika Biliminin Temel Sorunları, Çev. Tuncer Karamustafaoğlu, AÜ HF Yayını, Ankara. 
• Lipson, Leslie (1984), Demokratik Uygarlık, Çev. Haldun Gülalp ve Türker Alkan, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara 
• Miller, David (1995), “Siyaset”, Blackwell’in Siyasal Düşünce Ansiklopedisi, Çev. Bülent Peker-Nevzat Kıraç, Ümit Yayıncılık, Ankara. 
• Nadaroğlu, Halil (1986), Mahalli İdareler, Er Matbaası, İstanbul. 
• Örs, Birsen (1997), “Siyasal Temsil ve Demokrasi”, İktisat Dergisi, Sayı374, s. 24–34 
• Pitkin, Hanna Fenichel (1995), “Temsil”, Blackwell’in Siyasal Düşünce Ansiklopedisi II, Çev. Bülent Peker-Nevzat Kıraç, Ümit Yayıncılık, Ankara. 
• Sartori, Giovanni (1996), Demokrasi Teorisine Geri Dönüş, Çev. Tuncer Karamustafaoğlu-Mehmet Turhan, Yetkin Yayınları, Ankara. 
• Tocqueville, Alexis de (1994), Amerika’da Demokrasi, Çev. İhsal SezalFatoş Dilber, Yetkin Yayınları, Ankara. 
• Türk Dil Kurumu (2005), Türkçe Sözlük, 10. baskı, Türk Dil Kurumu Yayını, Ankara. 
• Varol, Muharrem (1989), “Yerel İktidar Yapısında Değişim Eğilimleri: Bandırma Örneği”, II. Sosyal Bilimler Kongresi, Ankara, s. 128–139. 
• Varol, Muharrem (2002), “Yerel Temsilden Katılıma: Kuram ve Gerçeklik”, Yerel Yönetimler Sempozyumu, TODAİE Yayını, Ankara, s. 205-209. 
• Vergin, Nur (2003), Siyasetin Sosyolojisi, Bağlam Yayınları, İstanbul. 
• Weber, Max (2002), Sosyoloji Yazıları, Çev. Taha Parla, İletişim Yayınları, İstanbul. 

http://www.mirbad.org.tr/wp-content/uploads/2013/03/SiyasalTemsil.pdf

***