BÖLGESEL KALKINMA AJANSLARI: ÇEK CUMHURİYETİ VE TÜRKİYE CUMHURİYETİ ALT BÖLGE KARŞILAŞTIRMASI BÖLÜM 7

BÖLGESEL KALKINMA AJANSLARI: ÇEK CUMHURİYETİ VE TÜRKİYE CUMHURİYETİ ALT BÖLGE KARŞILAŞTIRMASI BÖLÜM 7

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM 

Personel Rejimi, Bütçe ve Denetim Ajans personelinin nitelik, statü ve hakları 

 MADDE 18 — Ajans hizmetleri, iş mevzuatı hükümlerine göre istihdam edilen 
uzman personel ve destek personeli eliyle yürütülür. Ayrıca, ajanslarda iç denetim yapmak üzere bir iç denetçi istihdam edilir. Sekreterlik, halkla ilişkiler, arşiv, idarî, malî ve personelle ilgili işlemler gibi işleri yürütecek olan destek personelinin sayısı, ajans toplam personel sayısının yüzde yirmisini geçemez. 

 Uzman personel ve iç denetçi, hukuk, iktisat, maliye, işletme, kamu yönetimi, 
uluslar-arası ilişkiler, istatistik, çalışma ekonomisi ve endüstri ilişkileri, matematik, sosyoloji, mimarlık, şehir ve bölge plânlama ile mühendislik dallarından veya bunlara denkliği Yüksek-öğretim Kurulunca kabul edilen yurt dışındaki yüksek öğretim kurumlarından lisans düzeyinde mezun olmuş, Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavında İngilizce dilinden en az 70 puan almış veya buna denk kabul edilen uluslararası geçerliliği bulunan belgeye sahip adaylar arasından istihdam edilir. 
Ayrıca, iç denetçide kamuda denetim elemanı olarak en az on yıl çalışmış olma şartı aranır. 

 Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlardan, bu Kanunda belirtilen nitelikleri 
taşıyanlar, kendilerinin isteği ve kurumlarının muvafakati ile ajansta genel sekreter, iç denetçi veya uzman personel olarak istihdam edilebilir. Bunların kurumlarıyla olan ilişkileri iş akdinin yapılmasıyla son bulur. Bunlara verilecek ücret ile diğer malî ve sosyal haklar yapılacak iş akdi ile belirlenir. Bu şekilde istihdam edilenler, ajanstaki görevleri sona erdiğinde, öğrenim durumları, hizmet yılı ve unvanları dikkate alınarak önceki kurumlarında kariyerlerine veya durumlarına uygun boş bir kadro veya pozisyona en geç üç ay içinde atanırlar ve herhangi bir işleme gerek kalmaksızın en geç bir ay içerisinde göreve başlatılırlar. Ancak, bu kişilerin atanmalarında, önceki kurumlarındaki idarî unvanlar dikkate alınmaz. Bu fıkra kapsamındaki kişilerden, önceki kamu kurum ve kuruluşlarındaki kadrolarına müşterek kararname ile atananların, bu fıkraya göre yapılacak atama işlemleri ilgili bakan onayı ile yapılır. Bu fıkra uyarınca önceki kurumlarına dönen kişilerin ajansta geçen hizmetleri kazanılmış hak 
aylık derece ve kademelerinde değerlendirilir. Bu durumda kıdem tazminatları ödenmez ve bu süreler emeklilik ikramiyesinin hesabında dikkate alınır. Bu şekilde görevlendirilecek personel sayısı toplam personel sayısının yüzde otuzunu aşamaz. 

 Ajans personeli, emeklilik ve sosyal güvenlik yönünden 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa tâbidir. 

 Yönetim kurulu üyeleri ile genel sekreter ve ajansta istihdam edilecek tüm personelde; 

 a) Türk Vatandaşı olmak, 

 b) Kamu haklarından mahrum bulunmamak, 

 c) Affa uğramış olsalar bile Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla, zimmet, 
ihtilas, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, 
dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçtan veya istimal ve 
istihlak kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından dolayı hükümlü bulunmamak, şartları aranır. 

 Genel sekreter ile diğer personelin ücret ve gündelikleri ile diğer malî ve sosyal 
hakları Yüksek Planlama Kurulu kararıyla tespit edilen alt ve üst limitleri geçmemek üzere yönetim kurulunca belirlenir. 

 Ajans personeline ilişkin tüm ihtilaflar iş mahkemelerinde görülür. 

 Gelirler ve Yönetilecek Fonlar 

 MADDE 19 — Ajansın gelirleri ve yöneteceği fonlar şunlardır: 

 a) Bir önceki yıl gerçekleşen genel bütçe vergi gelirleri tahsilatından, vergi 
iadeleri ile mahallî idarelere ve fonlara aktarılan paylar düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden, binde beş oranında her yıl ayrılacak transfer ödeneğinden, Yüksek Planlama Kurulunca her bir ajans için nüfus, gelişmişlik düzeyi ve performans ölçütlerine göre belirlenecek pay. 

 b) Avrupa Birliği ve diğer uluslararası fonlardan sağlanacak kaynaklar. 

 c) Faaliyet gelirleri. 

 d) Bir önceki yıl gerçekleşen bütçe gelirleri üzerinden, bölgedeki il özel 
idareleri için; borçlanma, tahsisi mahiyetteki gelirler ile genel, katma ve özel bütçeli kuruluşlardan alınan yardım kalemleri hariç tutulmak üzere yüzde bir, belediyeler için; borçlanma ve tahsisi mahiyetteki gelir kalemleri hariç tutulmak üzere yüzde bir oranında, cari yıl bütçesinden aktarılacak pay. 

 e) Bölgedeki sanayi ve ticaret odalarının, bir önceki yıl kesinleşmiş bütçe 
gelirlerinin yüzde biri oranında, cari yıl bütçesinden aktarılacak pay. 

 f) Ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarca yapılan bağış ve yardımlar. 

 g) Bir önceki yıldan devreden gelirler. 

 Bakanlar Kurulu, il özel idareleri için belirlenen oranı yüzde beşe kadar 
yükseltmeye ya da bu Kanunda belirlenen oranına kadar indirmeye, belediyeler için belirlenen oranı ise; yarısına kadar indirmeye ya da bu Kanunda belirlenen oranına kadar yükseltmeye yetkilidir. 

 Birinci fıkranın (d) ve (e) bentlerinde belirtilen paylar, ilgili idare ve kuruluşlar 
tarafından haziran ayının sonuna kadar ajans hesabına aktarılır. (d) bendinde belirtilen paylar, süresi içerisinde aktarılmadığı takdirde, bu idarelere genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamı üzerinden ayrılan paydan ilgisine göre Maliye Bakanlığı ve/veya İller Bankasınca kesilerek ilgili ajans hesabına aktarılır. Diğer alacakların tahsilinde, genel hükümlere göre işlem yapılır. 

 Giderler 

 MADDE 20 — Ajansın giderleri şunlardır: 

 a) Plân, program ve proje giderleri. 

 b) Proje ve faaliyet destekleme giderleri. 

 c) Araştırma ve geliştirme giderleri. 

 d) Tanıtım ve eğitim giderleri. 

 e) Taşınır ve taşınmaz mal ile hizmet alım giderleri. 

 f) Yönetim ve personel giderleri. 

 g) Görevlerle ilgili diğer giderler. 

 Ajansın yıllık personel giderleri toplamı, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin yüzde on beşini aşamaz. 

 Malî saydamlık ve hesap verme sorumluluğu 

 MADDE 21 — Ajanslar, finansal kaynaklarının elde edilmesi ve 
kullanılmasında, denetimin sağlanması amacıyla, kamuoyunu zamanında 
bilgilendirmekle yükümlüdür. Bu amaçla; 

 a) Görev, yetki ve sorumlulukların açık olarak tanımlanması, 

 b) Yıllık çalışma programı ile bütçenin hazırlanması, yetkili organlarda 
görüşülmesi, uygulanması ve uygulama sonuçları ile raporların kamuoyuna açık ve ulaşılabilir olması, 

 c) Ajanslar tarafından proje ve faaliyetlere sağlanan desteklerin bir yılı 
geçmemek üzere belirli dönemler itibarıyla kamuoyuna açıklanması, 

 d) Ajans hesaplarının standart bir muhasebe sistemi ve genel kabul görmüş 
muhasebe prensiplerine uygun bir muhasebe düzenine göre oluşturulması, zorunludur. 

 Ajansların malî ve finansal kaynaklarının elde edilmesi, kullanılması ve malî 
denetiminin sağlanmasında görevli ve yetkili olanlar; kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, 
muhasebe kayıt edilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur. 

 Bütçe 

 MADDE 22 — Ulusal ve bölgesel düzeyde plân ve programlara, Yüksek 
Planlama Kurulunca belirlenen ödenek tavanına ve yıllık çalışma programına göre hazırlanan bütçe, ajansın bütçe yılı içindeki gelir ve gider tahminlerini gösterir. Bütçe yılı takvim yılıdır. Bütçe dışı harcama yapılamaz. 

 Bütçenin Hazırlanması ve Kabulü 

 MADDE 23 — Ajans, Yüksek Planlama Kurulunca, 19 uncu maddenin birinci 
fıkrasının (a) bendinde belirtilen ölçütlere göre her yıl haziran ayında genel bütçeden ajanslara yapılacak transferlere ilişkin gösterge niteliğinde belirlenen payların tavanları ile diğer gelir kalemlerine ilişkin tahminleri dikkate alarak bir sonraki yılın bütçesini hazırlar. Ulusal ve bölgesel düzeydeki plân ve programlar dikkate alınarak genel sekreterlikçe hazırlanacak bütçe taslağı ve çalışma programı, ağustos ayı başında yönetim kuruluna sunulur. 

 Bütçe taslağı yönetim kurulunca kabul edildikten sonra çalışma programı ile 
birlikte en geç eylül ayı başına kadar görüş alınmak üzere Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığına gönderilir. Bütçe, Genel Bütçe Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren onbeş gün içinde kesinleştirilerek Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığına sunulur. 

 19 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendine göre yapılacak transfer ödeneği, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı bütçesinde gösterilir. Bu ödenek aylık harcama programına göre Devlet Planlama Teşkilatınca ajanslara kullandırılır. 

 Bütçenin kesinleşme tarihine kadar devam eden işler için yapılacak harcamalar 
yılı bütçesi ile ilişkilendirilir. 

 Bütçe Sonuçları 

 MADDE 24 — Bütçe sonuçları, genel sekreter tarafından bütçe döneminin 
bitiminden sonraki mart ayı içinde yönetim kuruluna sunulur; yönetim kurulunda görüşülerek karara bağlanır. 

 Bütçe sonuçları onaylanmadığı takdirde İçişleri Bakanlığı ve Devlet Planlama 
Teşkilatı Müsteşarlığına gönderilir. Bu kurumlar bu Kanunun ve/veya diğer ilgili 
kanunların ilgili hükümlerine göre işlem tesis eder. 

 Denetim, 

MADDE 25 — Ajanslarda iç ve dış denetim yapılır. 

 İç denetimde; ajansın faaliyetleri, hesapları, işlemleri ve performansı yönetim 
kurulu başkanı veya genel sekreter ile bir iç denetçi tarafından denetlenir. İç denetim raporları yönetim kuruluna ve kalkınma kuruluna sunulur. 

 Dış denetimde; İçişleri Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı ile Devlet Planlama 
Teşkilatı Müsteşarlığınca müştereken belirlenecek esas ve usûllere göre ajansın her türlü hesap ve işlemleri, yönetim kurulu tarafından her yıl en geç mart ayında ve gerekli görülen hallerde her zaman Sermaye Piyasası Kurulu mevzuatına göre kurulmuş bağımsız denetim kuruluşlarına inceletilir. Bağımsız dış denetim kuruluşları, hazırladıkları raporu eş zamanlı olarak İçişleri Bakanlığı ve Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığına sunar. Denetim sonucu suç teşkil eden hususlarla ilgili gerekli işlemleri yapmaya İçişleri Bakanlığı, performansla ilgili değerlendirmeleri yapmaya ve gerekli tedbirleri almaya Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı yetkilidir. 

 Bu maddeye göre bağımsız denetim yapan kuruluşların ortakları, yöneticileri ve 
çalışanlarının cezai sorumluluğu hakkında 28/7/1981 tarihli ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 47 nci maddesinin (B) bendinin (3) numaralı alt bendi ile 48 ve 49 uncu maddeleri hükümleri uygulanır. 

BEŞİNCİ BÖLÜM 

Çeşitli Hükümler 
Muafiyet 

 MADDE 26 — Ajanslar; bu Kanunun uygulanmasıyla ilgili iş ve işlemlerde her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır. 

 Uygulanmayacak Hükümler, 

 MADDE 27 — Ajans, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi 
ve Kontrol Kanunu, 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ve 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümlerine tâbi değildir. 

 MADDE 28 — 19/6/1994 tarihli ve 540 sayılı Devlet Planlama Teşkilatı 
Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesine aşağıdaki bent eklenmiştir. 

 "l) Kalkınma ajanslarının koordinasyonunu sağlamak ve bunlarla ilgili iş ve 
işlemleri yürütmek." 

 MADDE 29 — 540 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 14 üncü maddesine 
"yapısal uyum politikalarının uygulanması sırasında ortaya çıkabilecek sorunların çözümü amacıyla projeler geliştirmek ve bu konularda yapılacak çalışmaları koordine etmek," ifadesinden sonra gelmek üzere "kalkınma ajanslarının genel koordinasyonunu sağlamak ve bunlarla ilgili iş ve işlemleri yürütmek," ifadesi eklenmiştir. 

 MADDE 30 — 27/10/1989 tarihli ve 388 sayılı Güneydoğu Anadolu Projesi 
Bölge Kalkınma İdaresi Teşkilatının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinin (f) bendi "nazım ve uygulama imar plânlarını yapmak veya yaptırmak," şeklinde değiştirilmiş, maddeye aşağıdaki (i) bendi eklenmiş ve 3 üncü maddesinin son fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır. 

 "i) Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve 
Şırnak illerini kapsayan bölgelerde kurulacak kalkınma ajansları üzerindeki 
koordinasyon görevini, Devlet Planlama Teşkilatının belirleyeceği usûl ve esaslara göre 
yürütmek," 

 GEÇİCİ MADDE 1 — Bütün ajanslar kurulup faaliyete geçene kadar 19 uncu 
maddenin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca tahsis edilecek transfer ödeneği, 
kurulmuş ajans sayısı dikkate alınarak belirlenir. Ajanslar kuruldukları tarih itibarıyla yılın geri kalanı için kendilerine düşen payı kullanma hakkını kazanır. 

 GEÇİCİ MADDE 2 — İlk yıl için ajansta istihdam edilebilecek olan azamî 
personel sayısı kuruluş kararnamesinde belirtilir. 

 GEÇİCİ MADDE 3 — Türkiye-Avrupa Birliği Malî İşbirliği kapsamında 
yürütülen bölgesel programların; bölgelerde yürütülmesi ve koordinasyonu amacıyla oluşturulan proje birimlerinin yürütmekte olduğu iş ve işlemler, bunlara ilişkin hak ve yükümlülükler ile her türlü taşınır mallar, kuruluş kararnamesinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde ilgili ajansa devredilir. 

 Söz konusu proje birimlerinde çalışan personelden; görevli olduğu bölgede 
kurulan ajansın kuruluş kararnamesinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içerisinde ilgili ajansa başvuranlardan, 18 inci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen öğrenim dalı dışındaki niteliklere sahip olanlar uzman personel, diğerleri ise destek personeli olarak bu Kanunun ilgili hükümlerine göre öncelikle istihdam edilir. 

 GEÇİCİ MADDE 4 — Kalkınma kurulu, kuruluş kararnamesinin yayımlandığı 
tarihten itibaren bir ay içinde, ajans merkezi olarak tespit edilen ilin valisinin 
başkanlığında ilk toplantısını yapar. 

 Yürürlük 
MADDE 31 — Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. 

 Yürütme 
MADDE 32 — Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 

ÖZGEMİŞ 

Kişisel Bilgiler 
Adı Soyadı 
Mazlum Çağrı YILDIRIM 
Doğum Yeri ve Tarihi 
Doğubayazıt- 26.09.1989 
Eğitim Durumu 
Lisans Öğrenimi 
İstanbul Marmara Üniversitesi 
Y. Lisans Öğrenimi 
Erzurum Atatürk Üniversitesi 
Bildiği Yabancı Diller 
İngilizce 
Bilimsel Faaliyetleri 
İş Deneyimi 
Stajlar 
REIDIN.com , Data Analisti 

Projeler,

   Bölgesel Kalkınma Ajanslarının Türkiye Cumhuriyeti ve Çek Cumhuriyeti Ülke Örnekleri Bağlamında Karşılaştırılması ve Bir Saha Araştırması, BAP Proje 
No:2012/324 
Çalıştığı Kurumlar, 
Finansbank A.Ş., Pazarlama Yetkili Yardımcı 
Mazuratelye, Satış Sorumlusu İletişim 
 +90 507 251 42 22 
E-Posta Adresi 
mazlum1228@hotmail.com 
Tarih 

 ***

BÖLGESEL KALKINMA AJANSLARI: ÇEK CUMHURİYETİ VE TÜRKİYE CUMHURİYETİ ALT BÖLGE KARŞILAŞTIRMASI BÖLÜM 6

BÖLGESEL KALKINMA AJANSLARI: ÇEK CUMHURİYETİ VE TÜRKİYE CUMHURİYETİ ALT BÖLGE KARŞILAŞTIRMASI BÖLÜM 6

Bir başka öneri ise üniversite ve eğitim kurumlarının Kalkınma kurumlarıyla 
olan ilişkilerinin etkin kullanılmasıdır. Seçmeli olarak sunulan girişimcilik dersleri 
neticesinde KOSGEB tarafından verilen desteklerin ön şartı olan Girişimcilik belgesinin verilmesi başarılı bir uygulamadır. Fakat geliştirilmesi gerekmektedir. Eksiklerin bulunduğu alan KOSGEB ve diğer kalkınma kurumlarının bilinirliğinin çok düşük olmasıdır. Bu konuda hem meslek liselerine hem üniversitenin bütün bölümlerine tanıtım ve reklam faaliyeti yürütülmelidir. Bu kapsamda Çek Cumhuriyeti örneğinde yürütülen “Uniplanet” çalışmaları Erzurum Bölgesi içinde uygun olabilir. Bu kapsamda her dönem belirli aralıklarla yapılan konferans ve atölye çalışmaları hem öğrencilere gerekli tanıtımların yapılmasında hem öğrencilerin parlak fikirlerinin desteklenmesinde önemli katlılar yapmaktadır. 

KAYNAKLAR 

Acar, Y. (2002). İktisadi Büyüme ve Büyüme Modelleri. Bursa: Vipaş Yayınları. 

Adelman, I. ve Yeldan, E. (2000).” Is this the end of economic development?”. 
Structural Change and Economic Dynamics 11, I(2), 95-109. 

Arıkan, E.A. (2004). Bütünleşen Avrupa’da Yerel Yönetimler. İstanbul: TÜSİAD 
Yayınları 

Arslan, E. (2010). Kalkınma Ajansları ve Kalkınma Ajanslarının Türkiye Ekonomisine 
Beklenen Katkıları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Konya: Selçuk 
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 

Atay, N. (2011). Avrupa Birliği Bölgesel Gelişme Politikası. Malatya: Fırat Kalkınma 
Ajansı. 

Avaner, T. (2005). BKA Siyasal Rejim Sorunu Yaratır mı?. Ankara: Paragraf Yayınevi. 

Berber, M. (2006). İktisadi Büyüme ve Kalkınma. Trabzon: Derya Kitabevi. 

Berber, M. ve Çelepçi, E. (2005). Türk Bölgesel Kalkınma Politikalarında Yeni 
Arayışlar: Kalkınma Ajansları ve Türkiye’de Uygulanabilirliği, Doğu Karadeniz 
Bölgesel Kalkınma Sempozyumu.13-14 Ekim 2005. 

Çarkçı, A. (2008). Ulusal Kalkınma İçin Yerel Teklifler. İstanbul: Şehir Yayınları. 

Devlet Planlama Teşkilatı. (2000). Bölgesel Gelişme Özel İhtisas Komisyonu Raporu. 
Ankara: DPT Yayını. 

Dinler, Z. (2001). Bölgesel İktisat. Bursa: Ekin Kitabevi Yayınları. 

Dinler, Z. (2005). Bölgesel İktisat. Bursa: Ekin Kitabevi Yayınları. 

Ekiz, D.(2003). Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metotlarına Giriş. Ankara. 

Erkal, M. (1982). Bölge Açısından Azgelişmişlik, İstanbul: Boğaziçi Yayınları. 

Ersungur, Ş. M. (2005). Bölgesel İktisat. Erzurum: Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari 
Bilimler Fakültesi Z.F. Fındıkoğlu Araştırma Merkezi 

Flammang, R. A. (1979). Economic Growth and Economic Development: Counterparts 
or Competitors?, Economic Development and Cultural Change. Chicago: The 
University of Chicago Press. 

Gençyürek, L. (2006). Kalkınma Ajansları'nın Geleceği. Erişim:07.12.2013, Maliye Ağ 
sitesi:http://www.alomaliye.com/agustos_06/levent_gencyurek_kalkinma_ajanshtm 

Gündüz, A.Y. (2006). Bölgesel Kalkınma Politikası. Bursa: Ekin Kitabevi Yayınları. 

Hampl, M. (1999). Geography of Societal Transformation in the Czech Republic. Prag: 
Department of Social Geography and Regional Development, Charles University 
of Prague 

Hart, M. (1999). The guide to sustainable community ındicators. North Andover: Hart 
Environmental Data. 

Ildırar, M. (2004). Bölgesel Kalkınma ve Gelişme Stratejileri. Adana: Nobel Yayın 
Dağıtım 

Işık, N. Vd.(2010). Bölgesel Kalkınma Farklılıklarının Giderilmesinde Bir Politika 
Aracı Olarak Kalkınma Ajansları. Niğde Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt:3, 
Sayı:2. 

Izáková, G., Hrcková, E. Sántai, M. (2009). The Slovak Republic 2009 Strategic Report. 
Bratislava: Evaluation Unit 

Kayasü, S, ve Yasar, S. (2004). “Bölgesel Kalkınma Ajansları: Türkiye Üzerine 
Öneriler”. Kentsel Ekonomik Araştırmalar Sempozyumu Cilt 1. Ankara: DPT 
Yayınları, 

Kahoun, J. (2009). Regional disparities in the Czech Republıc: GDP and disposable 
income. Prag: Centre for Economic Studies, University of Economics and 
Management 

Maç, N. (2006). Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Türkiye. Konya: Konya Ticaret Odası 
Etüd- Araştırma Servisi. 

McMaster, I. (2006). Czech regional development agencies in a shifting institutional 
landscape. Glasgow: University of Strathclyde 

Özdemir, Z. (2014). Küreselleşme Sürecinde Kalkınma Ajanslarının Rolü ve Türkiye 
Örneği. Erişim: 07.06.2014, Akademik Prespektif Ağ sitesi: 
http://akademikperspektif.com/2014/05/23/kuresellesme-surecinde-kalkinma 
ajanslarinin-rolu-ve-turkiye-ornegi/ 

Özen, A. ve Özmen, Y. (2010). “Öğrenen Bölgeler” Perspektifinde AB Bölgesel 
Kalkınma Ajanslarının Gelişimi, Mevcut Durumu ve TR’nin Alacağı Dersler. 
Denizli: Denizli İl Özel İdaresi 

Özen, P. (2005). Bölge Kalkınma Ajansları. Tepav- Epri. 

Seyidoğlu, H. (2002). Ekonomik Terimler Sözlüğü. İstanbul: Güzem Can Yayınları. 

Onions, C.T.(Ed). (1964). The Shorter Oxfort English Dictonary. Oxford: Clarendan 
press. 

Statistická rocenka Plzenského kraje. (2013). Characterıstıc of The Regıon. Plzen. 

Şen, Z. (2004). Türkiye’nin Avrupa Birliği adaylığı ve katılım öncesi stratejisi 
çerçevesinde bölgesel politika alanında uyum durumunun değerlendirilmesi. 
Ankara: Ekonomik ve Mali Konular Dairesi Başkanlığı 

Taş, B.(2006).”AB uyum sürecinde Türkiye için yeni bir bölge kavramı: İstatistiki 
Bölge Birimleri Sınıflandırması(İBBS)”.Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal 
Bilimler Dergisi, VII(2),187-197. 

TBMM. (2011). Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. Ankara 

TEPAV – Ekonomi Politikaları Araştırma Enstitüsü (2007). Macaristan’da Bölgesel 
Kalkınma ve Kalkınma Meclisleri. İstanbul: TEPAV. 

TEPAV – Ekonomi Politikaları Araştırma Enstitüsü (2007). Polonya’da Kalkınma 
Ajansları. İstanbul: TEPAV. 

Tıraş, H. (2012). Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre: Teorik Bir İnceleme. 
(Yayımlanmış Doktora Tezi). Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler 
Enstitüsü Dalı. 

Tuncer, A. ve Alodalı M. F. B. (2011). Merkeziyetçilikten Yeni Merkeziyetçiliğe: 
Macaristan’da Yerel ve Bölgesel Politikalara. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi 
Dergisi. 1 Cilt: VI Sayı: II. 

Uzay, Nısfet. (2005). Bölgesel Gelişmişlik Farklarının Giderilmesi ve Bölgesel 
Kalkınma Ajansları. Ankara: Seçkin Yayınları. 

Yavilioğlu, C. (2002). “Kalkınmanın Anlamı, Bilimsel Tarihi ve Kavramsal Kökenleri”. 
C. Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(1), 59-77. 

Yüceyılmaz, H. (2007). AB Sürecinde Bölgesel Gelişmeler ve Kalkınma Ajansları. 
(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal 
Bilimler Enstitüsü. 

EKLER 

EK- 1. Erzurum Büyükşehir Belediyesi Teşkilat Şeması 

EK- 2. ATA Tekno Kentte Faaliyet Gösteren Firmalar 2014 

EK- 3. BKA Kanunu 

Kanun 

Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun 
Kanun No. 5449 Kabul Tarihi: 25.1.2006 

BİRİNCİ BÖLÜM 

Amaç ve Kapsam, Tanımlar, Kuruluş, Genel Koordinasyon, 

Amaç ve Kapsam 
 MADDE 1 — Bu Kanunun amacı; kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum 
kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek, kaynakların yerinde ve etkin kullanımını sağlamak ve yerel potansiyeli harekete geçirmek suretiyle, ulusal kalkınma plânı ve programlarda öngörülen ilke ve politikalarla uyumlu olarak bölgesel gelişmeyi hızlandırmak, sürdürülebilirliğini sağlamak, bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak üzere oluşturulacak kalkınma ajanslarının kuruluş, görev ve yetkileri ile koordinasyonuna ilişkin esas ve usûlleri düzenlemektir. 

Tanımlar, 
MADDE 2 — Bu Kanunun uygulanmasında; 
a) Bölge: EK 1 listede belirtilen Düzey 2 İstatistikî Bölge Birimini, 
b) Ajans: Kalkınma ajansını, 
c) Kuruluş kararnamesi: Kalkınma ajanslarının kuruluşuna dair Bakanlar Kurulu kararını, ifade eder. 

 Kuruluş, 

MADDE 3 — Ajanslar, bölgeler esas alınarak, Devlet Planlama Teşkilatı 
Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile kurulur. Ajans merkezinin bulunacağı il, kuruluş kararnamesinde belirtilir. 

 EK 1 listede belirtilen bölgelerin yeniden düzenlenmesine ve kurulmuş olan 
Ajansın kaldırılmasına Bakanlar Kurulu yetkilidir. 

 Ajanslar, tüzel kişiliği haiz ve bu Kanunla düzenlenmemiş bütün işlemlerinde 
özel hukuk hükümlerine tâbidir. 

 Genel Koordinasyon, 

MADDE 4 — Ajansların ulusal düzeyde koordinasyonundan Devlet Planlama 
Teşkilatı sorumludur. 

 Devlet Planlama Teşkilatı; 

 a) Bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltıcı tedbirleri alır; 
plânlama, programlama ve projelendirme konularında ajanslara rehberlik ve 
danışmanlık yapar, plân ve programların uygulanmasını izler ve değerlendirir. 

 b) Ajansların kurumsal performansları ile yürütülen programların 
performanslarının ölçülmesine dair usûl ve esasları belirleyerek, bunların 
değerlendirmesini yapar veya yaptırır. 

 c) Bölgesel gelişmeye yönelik iç ve dış kaynaklı fonların ajanslara tahsisi ile 
bunların kullanımına ilişkin usûl ve esasları belirler. 

 d) Ajanslar arası işbirliğini sağlar ve ortak proje üretimini destekler. 

 e) Ajansların işlevlerini etkili ve verimli olarak yerine getirebilmesi için 
merkezî düzeyde ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği ve koordinasyonu sağlar. 

 f) Ajansların yıllık çalışma programlarını onaylar. 

 g) Yönetim kurulu tarafından, nitelikleri uygun kişiler arasında seçilen ve teklif 
edilen ajans genel sekreterini onaylar. 

 h) Plân ve programlara, yapılacak yardım ve transferlere, personelin nitelik ve 
istihdamına, bütçe ve muhasebe standartlarının kullanımına, faaliyet raporlarına, izleme, değerlendirme ve denetime ilişkin esas ve usûller ile yatırım destek ofislerinin çalışma esas ve usûllerini ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşünü alarak belirler. 

İKİNCİ BÖLÜM 

Görev ve Yetkiler 
Ajansın görev ve yetkileri 

 MADDE 5 — Ajansın görev ve yetkileri şunlardır: 

 a) Yerel yönetimlerin plânlama çalışmalarına teknik destek sağlamak. 

 b) Bölge plân ve programlarının uygulanmasını sağlayıcı faaliyet ve projelere 
destek olmak; bu kapsamda desteklenen faaliyet ve projelerin uygulama sürecini izlemek, değerlendirmek ve sonuçlarını Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığına bildirmek. 

 c) Bölge plân ve programlarına uygun olarak bölgenin kırsal ve yerel kalkınma 
ile ilgili kapasitesinin geliştirilmesine katkıda bulunmak ve bu kapsamdaki projelere destek sağlamak. 

 d) Bölgede kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları tarafından 
yürütülen ve bölge plân ve programları açısından önemli görülen diğer projeleri 
izlemek. 

 e) Bölgesel gelişme hedeflerini gerçekleştirmeye yönelik olarak; kamu kesimi, 
özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek. 

 f) 4 üncü maddenin ikinci fıkrasının (c) bendi çerçevesinde ajansa tahsis edilen 
kaynakları, bölge plân ve programlarına uygun olarak kullanmak veya kullandırmak. 

 g) Bölgenin kaynak ve olanaklarını tespit etmeye, ekonomik ve sosyal 
gelişmeyi hızlandırmaya ve rekabet gücünü artırmaya yönelik araştırmalar yapmak, yaptırmak, başka kişi, kurum ve kuruluşların yaptığı araştırmaları desteklemek. 

 h) Bölgenin iş ve yatırım imkânlarının, ilgili kuruluşlarla işbirliği halinde ulusal 
ve uluslararası düzeyde tanıtımını yapmak veya yaptırmak. 

 i) Bölge illerinde yatırımcıların, kamu kurum ve kuruluşlarının görev ve yetki 
alanına giren izin ve ruhsat işlemleri ile diğer idarî iş ve işlemlerini, ilgili mevzuatta belirtilen süre içinde sonuçlandırmak üzere tek elden takip ve koordine etmek. 

 j) Yönetim, üretim, tanıtım, pazarlama, teknoloji, finansman, örgütlenme ve 
işgücü eğitimi gibi konularda, ilgili kuruluşlarla işbirliği sağlayarak küçük ve orta 
ölçekli işletmelerle yeni girişimcileri desteklemek. 

 k) Türkiye'nin katıldığı ikili veya çok taraflı uluslararası programlara ilişkin 
faaliyetlerin bölgede tanıtımını yapmak ve bu programlar kapsamında proje 
geliştirilmesine katkı sağlamak. 

 l) Ajansın faaliyetleri, malî yapısı ve ajansla ilgili diğer hususların güncel olarak 
yayınlanacağı bir internet sitesi oluşturmak. 

 Bilgi Toplama, 

 MADDE 6 — Ajans, görevleri kapsamında gerekli gördüğü bilgileri kurum ve 
kuruluşlardan istemeye yetkilidir. Kendilerinden bilgi istenilenler bu bilgileri 
zamanında vermekle yükümlüdür. 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 

Ajansın Teşkilâtı, 
Teşkilât yapısı, 

 MADDE 7 — Ajansın teşkilât yapısı aşağıdaki gibidir: 

 a) Kalkınma kurulu. 

 b) Yönetim kurulu. 

 c) Genel sekreterlik. 

 d) Yatırım destek ofisleri. 

 Kalkınma kurulu, 

 MADDE 8 — Bölgesel gelişme hedefine yönelik olarak; bölgedeki kamu 
kurum ve kuruluşları, özel kesim, sivil toplum kuruluşları, üniversiteler ve yerel 
yönetimler arasında işbirliğini geliştirmek ve ajansı yönlendirmek üzere kalkınma kurulu oluşturulur. 

 Kalkınma kurulu, illerin dengeli şekilde temsilini sağlayacak yapıda, en fazla 
yüz üyeden oluşur. 

 Kalkınma kuruluna temsilci gönderecek kamu kurum ve kuruluşları ile özel 
kesim ve sivil toplum kuruluşlarının gönderecekleri temsilcilerin sayısı, görev süresi ve diğer hususlar kuruluş kararnamesi ile belirlenir. 

 Kalkınma kurulu, yapacağı ilk toplantıda kendi üyeleri arasından bir Başkan ve 
bir Başkan Vekili seçer. Başkan ve Başkan Vekilinin görev süresi iki yıldır. 

 Başkan ve Başkan Vekilinin temsil ettiği kurum ile mensubiyeti sona erdiğinde 
Kurul Başkanlığı ve Başkan Vekilliği görevleri de sona erer ve ilk toplantıda yeniden Başkan ve Başkan Vekili seçimi yapılır. 

 Kalkınma kurulu, Kurul Başkanının daveti üzerine yılda en az iki defa toplanır. 
Ayrıca Kurul, üye tam sayısının beşte birinin talebi üzerine Kurul Başkanı tarafından toplantıya çağrılır. 
 Kalkınma kurulu, üye tam sayısının yarıdan bir fazlası ile toplanır, katılanların 
çoğunluğu ile karar alır. Toplantı yetersayısı sağlanamayan hallerde onbeş günü 
aşmayacak şekilde yeni toplantı tarihi Başkan tarafından belirlenir ve bu toplantıda toplantı yetersayısı aranmaz. 

 Kalkınma kurulunun görev ve yetkileri, 

 MADDE 9 — Kalkınma kurulunun görev ve yetkileri şunlardır: 

 a) Tek ilden oluşan bölgelerde yönetim kurulunda yer alacak özel kesim 
ve/veya sivil toplum kuruluşları temsilcilerini ve iki katı yedeklerini sırasıyla seçmek. 

 b) Ajansın yıllık faaliyet ve iç denetim raporlarını görüşmek, değerlendirmek ve 
yönetim kuruluna önerilerde bulunmak. 

 c) Bölgenin sorunlarına ve çözüm önerilerine, tanıtımına, potansiyeline ve 
önceliklerine yönelik olarak yönetim kuruluna tavsiyelerde bulunmak. 

 d) Toplantı sonuçlarını Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığına raporlamak ve 
toplantıya ilişkin bir sonuç bildirisi yayımlamak. 

 Yönetim kurulu, 

 MADDE 10 — Yönetim kurulu, ajansın karar organıdır. 

 Yönetim kurulu, tek ilden oluşan bölgelerde vali, büyükşehir belediye başkanı, 
il genel meclisi başkanı, sanayi odası başkanı, ticaret odası başkanı ile kalkınma kurulu tarafından özel kesim ve/veya sivil toplum kuruluşlarından seçilecek üç temsilciden; birden fazla ilden oluşan bölgelerde il valileri, büyükşehir belediye başkanları veya büyükşehir olmayan illerde il merkez belediye başkanları, il genel meclisi başkanları ve her ilden birer kişi olmak kaydıyla ticaret ve sanayi odası başkanlarından oluşur. Ancak, birden fazla ilden oluşan bölgelerdeki illerde; ticaret ve sanayi odalarının ayrı ayrı kurulmuş bulunması halinde, yönetim kurulunda yer alacak temsilci Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Yönetim Kurulu tarafından belirlenir. 

 Ajansı, yönetim kurulu başkanı temsil eder. Yönetim kurulunun başkanı validir. 
Yönetim kurulu ilk toplantısında üyeleri arasından bir başkan vekili seçer. 

 Birden fazla ilden oluşan bölgelerde yönetim kurulu başkanlığı; ilk yıl ajans 
merkezi olarak tespit edilen ilin valisi tarafından, müteakip yıllarda illerin alfabetik sırasına göre bölgedeki valiler tarafından birer yıl süreyle dönüşümlü olarak yürütülür. 

 Tek ilden oluşan bölgelerde kalkınma kurulu tarafından seçilen yönetim kurulu 
üyelerinin görev süresi iki yıl olup görev sürelerini tamamlamadan herhangi bir şekilde üyeliklerinin sona ermesi halinde, kalan süreleri sırasına göre yedek üyelerce tamamlanır. Görevi sona eren üyeler tekrar seçilebilir. Yönetim kurulu üyeliği, üyelerin temsil ettikleri kurum ve kuruluşlardaki görevlerini sürdürmelerine engel teşkil etmez. 

 Yönetim kurulu üyeleri ajans ile ilgili gizlilik taşıyan bilgileri ve bu Kanunun 
uygulanması sırasında öğrendikleri çalışma alanlarındaki sırları, görevlerinden ayrılmış olsalar bile ifşa edemezler, kendilerinin veya başkalarının menfaatine kullanamazlar. 

 Yönetim kurulu üyeleri, kendileri, eşleri ve ikinci dereceye kadar kan ve kayın 
hısımlarını doğrudan ilgilendiren konular ile sahibi ya da ortağı oldukları ticarî 
işletmelere ilişkin toplantıya ve oylamaya katılamaz. 

 Yönetim kurulu, başkanın daveti üzerine üye tamsayısının yarısından bir fazlası 
ile her ay en az bir kere toplanır. Yönetim kurulu toplantılarına başkanın yokluğunda başkan vekili başkanlık eder. 

 Yönetim kurulu, toplantıya katılanların oy çokluğu ile karar alır. Eşitlik 
durumunda, başkanın oyu yönünde karar alınır. 

 Ajans genel sekreteri, oy hakkı olmamak kaydı ile yönetim kurulu toplantılarına katılır. 

 Yönetim kurulunun görev ve yetkileri 

 MADDE 11 — Yönetim kurulunun görev ve yetkileri şunlardır: 

 a) Yıllık çalışma programını kabul etmek ve Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığının onayına sunmak. 

 b) Yıl içinde ihtiyaçlara göre bütçeyi revize etmek. 

 c) Yıllık malî raporu ve kesinleşen bütçe sonuçlarını onaylamak. 

 d) Taşınır ve taşınmaz mal alımı, satımı ve kiralanması ile hizmet alımına karar vermek. 

 e) Altı aylık ara rapor ile yıllık faaliyet raporunu Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığına göndermek. 

 f) Ajans bütçesini onaylamak ve Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığına göndermek. 

 g) Genel sekreterlik tarafından sunulan program, proje ve faaliyetlerin desteklenmesine ilişkin teklifler ile kişi ve kuruluşlara yapılacak yardımları onaylamak. 

 h) Ajansa yapılacak bağış ve hibeleri kabul etmek. 

 i) Personelin işe alınması ve işine son verilmesine karar vermek. 

 j) Genel sekreterce belirlenen çalışma birimlerini ve bunlar arasındaki iş bölümünü onaylamak. 

 k) Genel sekreteri belirlemek ve Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığının onayına sunmak. 

 l) Taşıt dışındaki taşınır malların alımı, satımı ve kiralanması ile hizmet alımı konularında genel sekreterin yetkili olacağı sınırları tespit etmek. 

 Yönetim kurulu gerekli gördüğü hallerde yukarıda sayılan yetkilerinden bir kısmını, sınırlarını açıkça belirlemek şartıyla genel sekretere devredebilir. 

 Genel Sekreterlik, 

 MADDE 12 — Genel sekreterlik Ajansın icra organıdır. Genel sekreterliğin ve 
yatırım destek ofislerinin en üst amiri genel sekreterdir. Genel sekreter yönetim 
kuruluna karşı sorumludur. 

 Genel Sekreterin Nitelikleri ,

 MADDE 13 — Genel sekreter olarak istihdam edileceklerin aşağıda belirtilen 
niteliklere sahip olmaları şarttır: 

 a) Hukuk, iktisat, maliye, işletme, kamu yönetimi, uluslararası ilişkiler, 
istatistik, çalışma ekonomisi ve endüstri ilişkileri, matematik, sosyoloji, mimarlık, şehir ve bölge plânlama ile mühendislik dallarından veya bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulunca kabul edilen yurt dışındaki yüksek öğretim kurumlarından lisans düzeyinde mezun olmak. 

 b) Ajansın faaliyet alanına giren konularda yeterli bilgi ve deneyime sahip; 
uzmanlık gerektiren işlerde en az on yıl fiilen çalışmış olmak. 

 c) Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavında İngilizce 
dilinden en az 70 puan almış veya buna denk kabul edilen uluslararası geçerliliği bulunan belgeye sahip olmak. 

 Genel Sekreterin görev ve yetkileri 

 MADDE 14 — Genel sekreterin görev ve yetkileri şunlardır: 

 a) Yönetim kurulu kararlarını uygulamak. 

 b) Yıllık çalışma programı ile bütçeyi hazırlamak ve yönetim kuruluna sunmak. 

 c) Ajans gelirlerini toplamak, 4 üncü maddeye göre belirlenecek usûl ve esaslar 
ile bütçe ve yönetim kurulu kararlarına uygun olarak harcamaları yapmak. 

 d) Yönetim kurulu tarafından tespit edilecek sınırlar içerisinde, taşıt dışındaki 
taşınır malların alımına, satımına, kiralanmasına ve hizmet alımına karar vermek. 

 e) Bölgedeki kişi, kurum ve kuruluşların proje üretme ve uygulama kapasitesini 
geliştirici faaliyetlerde bulunmak. 

 f) Özel kesim, sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetimlerin proje ve faaliyet 
tekliflerini değerlendirerek malî destek sağlamak üzere yönetim kuruluna öneri 
götürmek. 

 g) Desteklenen proje ve faaliyetleri izlemek, değerlendirmek, denetlemek ve 
raporlamak. 

 h) Bölgesel kalkınmayla ilgili yurt içindeki ve dışındaki ajans ve kuruluşlarla 
işbirliği yapmak ve ortak projeler geliştirmek. 

 i) Yerel yönetimlerin plânlama çalışmalarına teknik destek sağlamak. 

 j) Personelin performans ölçütlerini belirlemek ve performansını değerlendirmek. 

 k) Personelin işe alınması ve işine son verilmesini yönetim kuruluna teklif etmek. 

 l) Ajans genel sekreterliğini temsilen, bölgesel gelişme ile ilgili ulusal ve 
uluslararası toplantılara katılmak ve yurt dışı temaslarda bulunmak. 

 m) Ajansın sekretarya işlerini ve görev alanına giren diğer hizmetleri yürütmek. 

 n) Yönetim kurulunun devrettiği yetkileri kullanmak. 

 Yatırım Destek Ofisleri ,

 MADDE 15 — Bölge illerinde, yönetim kurulu kararı ile biri koordinatör olmak 
üzere, en çok beş uzmandan oluşan yatırım destek ofisleri teşkil edilir. Yatırım destek ofislerinde çalışan uzman personel sayısı, bölge ve ilin ihtiyaçlarına cevap veremez hale geldiği takdirde bu sayı, yönetim kurulu kararı ve Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığının onayı ile artırılabilir. 

 Yatırım destek ofisleri görevleri ile ilgili olarak genel sekreterliğe karşı sorumludur. 
Yatırım destek ofislerinde yatırımcılara sunulan hizmetler tamamen ücretsizdir. 

 Yatırım destek ofislerinin görev ve yetkileri 

 MADDE 16 — Yatırım destek ofislerinin görev ve yetkileri şunlardır: 

 a) Bölge illerinde, özel kesimdeki yatırımcıların kamu kurum ve kuruluşlarının 
görev ve yetki alanına giren izin ve ruhsat işlemleri ile diğer idarî iş ve işlemlerini ilgili mevzuatta belirtilen süre içerisinde, ilgili mevzuatta bir süre belirtilmemişse öncelikle ve ivedilikle sonuçlandırmak üzere yönetim kurulu adına tek elden takip ve koordine etmek, yatırımları izlemek. 

 b) İlgili mevzuattaki başvuru koşulları ve istenen belgeler doğrultusunda 
yatırımcıya bilgi vermek ve yol göstermek. 

 c) Başvurular hakkında ön inceleme yapmak. 

 d) 4 üncü madde uyarınca çıkarılacak olan düzenlemelerde belirtilen işlemleri 
yapmak. 

 e) İş ve işlemler konusunda valiliğe ve genel sekreterliğe bilgi vermek. 

 Yatırım Destek ofislerine başvuru, 

 MADDE 17 — Yatırımcılar, ilgili mevzuatta belirtilen bilgi ve belgelerle 
yatırım destek ofislerine başvurur. Bu başvuru sonucunda yatırım destek ofislerinde geçen süreler, ilgili mevzuatta belirtilen sürelerden sayılmaz. Yatırımcıların bu Kanun kapsamında yatırım destek ofislerine başvurması kendi isteklerine bağlıdır. 

 İzin ve ruhsat işlemleri ile diğer idarî iş ve işlemler için yatırım destek ofisleri 
tarafından ilgili mercilere yapılan başvurular, yatırımcı tarafından yapılmış sayılır. 

 Yatırım destek ofislerine hangi yatırım ve işlemlerle ilgili başvuru yapılacağı, 4 
üncü maddenin (h) bendi uyarınca çıkarılacak düzenlemeler kapsamında belirlenir. 

7 Cİ BÖLÜM İLE DEVAM EDECEKTİR.,

***

BÖLGESEL KALKINMA AJANSLARI: ÇEK CUMHURİYETİ VE TÜRKİYE CUMHURİYETİ ALT BÖLGE KARŞILAŞTIRMASI BÖLÜM 5

BÖLGESEL KALKINMA AJANSLARI: ÇEK CUMHURİYETİ VE TÜRKİYE CUMHURİYETİ ALT BÖLGE KARŞILAŞTIRMASI BÖLÜM 5

4.4.2. Erzurum İli Kalkınma İlgili Kurumları 

4.4.2.1. Erzurum Atatürk Üniversitesi 

Cumhuriyet’in kurucusu Atatürk 1 Kasım 1937 tarihinde Türkiye Büyük Millet 
Meclisi’nde yasama yılını açış konuşmasında Doğu Anadolu’da büyük bir üniversite kurmanın gereğini ifade ederek, bu husustaki çalışmaları başlatma talimatı vermiştir. 

Atatürk’ün ölümünün ardından bu çalışmalara 12 yıl ara verildikten sonra konu, 
1950 yılında tekrar gündeme getirildi. 1951 yılında oluşturulan bir komisyon Doğu Üniversitesi’nin Erzurum’da kurulmasını önerdi. 1954 yılında çıkarılan 6373 Sayılı Kanunla bu üniversitenin adının Atatürk Üniversitesi olması kararlaştırıldı. Aynı yıl Amerika Birleşik Devletleri A.I.D. teşkilatı aracılığı sonucu Nebraska Üniversitesi ile işbirliği anlaşması imzalanarak hazırlık çalışmaları hızlandırıldı ve 6990 Sayılı Atatürk Üniversitesi Kanunu’nun 07.06.1957 tarihinde yürürlüğe girmesi ile kuruluş çalışmaları tamamlanmış oldu 

(http://www.atauni.edu.tr/#sayfa=rektorluk-universite-tarihcesi, 
Erişim Tarihi: 09.08.2013). 

Bu bölümdeki bilgiler Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi 
Dekan Yardımcısı Sayın Doç. Dr. Fehim BAKIRCI ile yapılan yüz yüze görüşmeden derlenmiştir. 

Atatürk Üniversitesi 1957’den günümüze kadar Erzurum ilinin kalkınmasına 
önemli rol oynamıştır. Kalkınmaya katları arasında en önemlisi bünyesinde eğitim alan öğrencilerin şehre kattığı dinamizmdir. Şu anda 110.000 adet öğrencisiyle şehir ekonomisine büyük oranda katkı yapmaktadır. Talebe dayalı kentsel bir ekonominin öncülerindendir. Ayrıca şehre giren en önemli sıcak para kaynaklarından da bir tanesidir. Tüm bunların yanında bütün kamu kurum ve kuruluşları, meslek odaları ve özel sektör ile bir çok alandan çalışmalar yürütmektedir. Bu iş birlikleri sadece teknik konularda da aynı zamanda genel bir vizyon oluşturma açısından da önemli bir 
konumda bulunmaktadır. 

Kent idaresinden sorumlu Valilik ve Büyükşehir Belediyesi gibi idari kurumların 
hazırladıkları kısa, orta ve uzun vadeli planlar için gerekli olan çalıştaylar, sorun tespit ve analizleri, çözüm önerileri, raporlama ve akademik alt yapı konusunda destekler verilmektedir. Ayrıca kurumlardan gelen talepler doğrultusunda yüksek lisans ve doktora öğrencileri dahil olmak üzere ilgili akademisyenleri daha spesifik çalışmalara yönlendirilmesi konusunda da destekler sağlanmaktadır. 

Atatürk Üniversitesi talep edilmesi halinde fizibilite çalışmaları, tedarik kanaları, 
karlılık, iş ve faaliyet planları konusunda Sanayicilere ve gerekli kurum kuruluşlara ihtiyaç duydukları eğitimleri vermektedir. 

Ayrıca üniversite bünyesinde kentsel kalkınmaya doğrudan ve dolaylı etkisi 
olanlar araştırma birimleri bulunmaktadır. Bunlara örnek olarak; 

. Doğu Anadolu Yüksek Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü 
. Halıcılık Eğitim Merkezi 
. Toplumsal Araştırmalar Uygulama ve Araştırma Merkezi 
. Bilgisayar Bilimleri Araştırma ve Uygulama Merkezi 
. Çevre Sorunları Araştırma Merkezi 
. Nano Bilim ve Nano Mühendislik Araştırma ve Uygulama Merkezi verilebilir. 

Girişimcilik Eğitimleri ve Girişimcilik Sertifikası 

Üniversite bünyesinde eğitim gören öğrencilere KOSGEB ve İŞ-KUR işbirliği 
ile toplam 56 saatlik girişimcilik eğitimleri verilmektedir. Bu eğitimler sonucunda 
başarılı olan öğrencilere Girişimcilik Sertifikası verilmektedir. Bu sertifikayla 
öğrenciler iş kurmak istediklerinde 100.000 TL’ye kadar destek alabilmektedirler. 

Bu bölümdeki bilgiler Atatürk Üniversitesi Proje Geliştirme ve Koordinasyon 
Ofisi uzmanı Sayın Murat BİNGÖL ile yapılan yüz yüze görüşmeden derlenmiştir. 

Proje Geliştirme ve Koordinasyon Ofisi genel olarak üniversiteyi ilgilendiren 
ulusal ve uluslararası projelerin geliştirilmesine destek olan bir ofistir. Bu projeler içinde bölgesel kalkınma projeleri de bulunmaktadır. Örneğin en son olarak Yenilenebilir Enerji Kaynakları konulu bir proje Dünya Bankasına sunulmuştur. Bir başka proje ise Üniversitenin cazibe merkezi haline getirilmesi konusunda hazırlanan bir proje Avrupa Birliğine sunulmuştur. 

Proje Geliştirme ve Koordinasyon Ofisinin idari yapısını şu şekilde tabloda  anlatabiliriz. 

Tablo 4.6. Proje Geliştirme ve Koordinasyon Ofisi İdari Yapısı 

Proje Geliştirme ve Koordinasyon Ofisi direk olarak Rektörlük bünyesinde 
bulunmaktadır. Rektöre ve ilgili Rektör yardımcısına bağlıdır. Rektör yardımcısının altında ilgili fakültelerin akademisyenlerinden oluşan bir Danışma Kurulu bulunmaktadır. Bu Kurul içinden bir adet Koordinatör seçilmekte ve buna bağlı uzman kadroları bulunmaktadır. 

4.4.2.2. Erzurum Teknik Üniversitesi 

Erzurum Teknik Üniversitesi, Erzurum’da ikinci bir devlet üniversitesi olarak 
21.07.2010 tarih ve 27648 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanan aşağıdaki kararla 
kurulmuştur. 

 Erzurum Teknik Üniversitesi; EK MADDE 131 - Erzurum’da Erzurum 
Teknik Üniversitesi adıyla yeni bir üniversite kurulmuştur. 

Bu Üniversite; 

Danışma Kurulu 
Yönetim Kurulu Müdür 
Müdür 
Yardımcıları 
İdari Personeller 
Araştırmacılar 

. Rektörlüğe bağlı olarak yeni kurulan Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, 
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Edebiyat Fakültesi, Fen Fakültesi, Sağlık 
Bilimleri Fakültesi ile Spor Bilimleri Fakültesinden, 
. Rektörlüğe bağlı olarak yeni kurulan Yabancı Diller Yüksekokulundan, 
. Rektörlüğe bağlı olarak yeni kurulan Sosyal Bilimler Enstitüsü, Fen Bilimleri 
Enstitüsü ile Sağlık Bilimleri Enstitüsünden, oluşur. 


Bu bölümdeki bilgiler Erzurum Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler 
Fakültesi Dekan Yardımcısı Sayın Yrd. Doç. Dr. Hüseyin DAŞTAN ile yapılan yüz 
yüze görüşmeden derlenmiştir. 

Erzurum Teknik Üniversite’sinin bölgesel kalkınma konusunda belirlediği 3 
temel vizyon vardır. Bu temel vizyonlar; 

. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi 
. Bölgede faaliyet gösterecek İleri Teknolojiler Merkezinin kurulması 
. Ortadoğu ve Orta Asya eğitim üssü olma hedefidir. 


Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi’nin amacı; İl ve bölge başta olmak 
üzere ulusal ve uluslararası ekonomik ve sosyal sorunların çözülmesine yardımcı olmaktır. Bu merkezin İdari yapısını aşağıdaki tablodaki gibi özetleyebiliriz; 

Tablo 4.7. ETÜ Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi Planlanan İdari Yapısı 

 Bu idari yapı içerisinde Danışma Kurulu sektör ve oda temsilcileri, yerel 
yönetimler, sivil toplum kuruluşlarından oluşturulacaktır. Merkezin Danışma kurulu diğer benzer organizasyonlardan farklı olarak karar alma süreçlerinde aktif rol oynayacaktır. Ayrıca idari hiyerarşinin en üstünde bulunacaktır. 

Yönetim Kurulu ise Akademik personellerden oluşacak. Alınan kararların 
uygunluğuna göre uygulayıcı konumda bulunacaktır. Müdür ve Müdür Yardımcıları Yönetim Kurulunun kararıyla atanacaktır. 

Bu idari yapıda Araştırmacılar İktisadi ve İdari Bilimler, Edebiyat ve 
Mühendislik fakültelerinin öğretim üyesi kadrolarından oluşacaktır. Yani ilgili 
fakültelerin akademisyenleri bu merkezin doğal araştırmacıları olacaktır. 

Son olarak İdari Personeller; idari işlerin yürütülmesi konusunda çalışacaklardır. 

İleri Teknolojiler Merkezinin amacı; Ankara ve İstanbul’dan sonra Erzurum’da 
da Ar-Ge ve katma değeri yüksek teknolojiler üzerine çalışma yapabilecek ve yapılan çalışmaların destekleneceği bir merkez kurmaktır. Bu amaca yönelik fizibiliteler hazırlanmış, Kalkınma Bakanlığına sunulmuş ve onaylanmıştır. Fiziki yapının hazırlanması ve faaliyete geçmek için bir yıllık bir süre zarfı öngörülmektedir. 

Ortadoğu ve Orta Asya eğitim üssü olma hedefine yönelik ise kapsamda bulunan üniversitelerle işbirlikleri sağlanmaya başlamıştır. Bu konudaki çalışmalarda ilerleyen yıllarda devam edecektir. 

Üniversitenin temel bölgesel kalkınma vizyonuna yönelik hedefleri haricinde, 
teknik üniversite olmanın gerektirdiği işbirlikleri kurma ve geliştirme, ortak 
platformlarda oluşan fikir ve projelere gerekli desteği verme, özellikle saha 
çalışmalarına yönelme, spesifik Ar-Ge çalışmalarında öncü rol oynama, katma değer ve nitelikli iş gücü sağlanması konusunda gereklerini yerine getirme gibi hedeflere yönelik çalışmalarda yürütmektedir. 

4.4.2.3. KUDAKA ( Kuzey Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı) 

5449 sayılı Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri 
Hakkında Kanun*, 25.01.2006 tarihinde TBMM Genel Kurulunda görüşülerek kabul edilmiş, 08.02.2006 tarihli ve 26074 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 

*Bknz: EK-3 BKA Kanunu 

22 Kasım 2008 tarihli Resmi Gazete ’de yayımlanan 10 Kasım 2008 tarih ve 
2008/14306 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile İstanbul, Samsun, Diyarbakır, Konya, Erzurum, Gaziantep, Mardin ve Van illerinin merkez olduğu, 23 ile hizmet edecek sekiz kalkınma ajansı daha kurulmuştur. 

Bu bölümdeki bilgiler KUDAKA Uzmanlarından Sayın Fatih YILMAZ ile yapılan yüz yüze görüşmeden derlenmiştir. 

 KUDAKA idari olarak Türkiye’de ki Kalkınma Ajanslarının işleyişini 
düzenleyen yasaya göre örgütlenmiştir. Bu İdari yapıda Yönetim Kurulu karar verici olarak görev yapmaktadır. Ayrıca bölgesel dinamiklerin daha iyi irdelenebilmesi için 100 kişilik bir Kalkınma Kurulu vardır. Bu kalkınma Kurulu’nun üyeleri bölge için önemli Kurum ve kuruluşların temsilcilerinden ve Sivil Toplum Kuruluşlarından (STK) oluşmaktadır. Bu kurul en az yılda iki kere toplanarak Bölgesel Kalınma Ajansının Yönetim Kuruluna fikir ve önerilerde bulunur. 

 İdari yapının bir alt basamağı ise Genel Sekreterliktir. Kalkınma Ajansı ile ilgili 
bütün sekretarya buradan yürütülür ve diğer idari birimler bu sekreterliğe bağlıdır. Genel Sekreterlik seviyesine kadar olan idari yapılanma bütün Bölgesel Kalkınma Ajanslarında aynıdır ve yasa kapsamında düzenlenmiştir. Fakat bu seviyenin altındaki idari yapılanma için Bölgesel Kalkınma Ajansları kendi iç dinamiklerine göre karar vermemektedir. 

KUDAKA özelinde Genel Sekreterliğin bir alt basamağında altı adet birim 
bulunmaktadır. Bu birimleri kısaca özetlemek gerekirse; 

. Araştırma ve Planlama Birimi: Ajansın ihtiyaç duyduğu bütün 
araştırmaları yapan ve bu kapsamda kısa, orta ve uzun dönem planlarının 
yapıldığı birimdir. 
. Program Yönetimi Birimi: Teklif çağrılarını yapan ve bu süreci takip 
eden birimdir. 
. İzleme ve Değerlendirme Birimi: Desteklenen projelerin gerekli 
kıstaslara uygunluğunu ve değerlendirmesini yapan ve destek sonrası 
süreci yöneten birimdir. 
. Destek Hizmetleri Birimi: Ajansın kendi iç işleyişinde ihtiyaç duyduğu 
idari destek personellerinin bağlı bulunduğu birimdir. 
. Tanıtım ve İşbirliği Birimi: Bölgede faaliyet gösteren Kurum, Kuruluş ve 
STK’lar ile iş birliği geliştirme ve ajansın faaliyetlerinin bu çevreler 
tarafından bilinmesinden sorumlu birimdir. 
. Yatırım Destek Ofisi: Yatırımcıların kabul ve takibi yapan, izin ve ruhsat 
takibini yapan, yatırımcıların mali ve teknik destek konusunda bilgi 
veren ve yol gösteren birimdir. Erzurum, Erzincan ve Bayburt illerinde 
birer adet bulunmaktadır. 
Yukarıda ayrıntılı olarak incelediğimiz idari yapının hiyerarşi tablosu aşağıdaki gibidir; 

Tablo 4.8. KUDAKA İdari Yapısı 

Mevzuatın öngördüğü üzere Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı tarafından 
sağlanan destekler teknik destek ve mali destekler olarak ikiye ayrılır. Mali destekler ise faiz desteği, faizsiz kredi desteği ve doğrudan finansman destekleri olarak üçe ayrılır. 
Doğrudan finansman destekleri, proje teklif çağrısı, güdümlü proje desteği ve doğrudan faaliyet desteği şeklinde uygulanır. Gerekli görülen durumlarda ajans aşamalı teklif çağrısı yöntemi ile destek sağlayabilir. Her bir destek türüne ilişkin kurallar farklıdır ve her ilan döneminde ilgili destek türüne ilişkin standart kuralların yanı sıra destek programına özgü bazı kurallar da belirlenebilmektedir. Bu kurallar her destek türüne ilişkin hazırlanan başvuru rehberlerinde düzenlenir. 
(http://pyb.kudaka.org.tr/pybpub/program.jsp?pgIx=6 Erişim Tarihi: 02.06.14). 

Destek Mekanizmasının genel hatlarıyla tablolaştırılmış hali aşağıdaki gibidir; 

Tablo 4.9. KUDAKA Destek Mekanizmaları 

Faiz Desteği: Yararlanıcıların aldıkları krediler karşılığında ödeyecekleri faiz 
giderlerinin, ajans tarafından karşılanmasını sağlayan destektir. 

Faizsiz Kredi desteği: Yararlanıcılara aracı kuruluşlar eliyle kredi verilmesini ve bu mali desteğin mevzuat kapsamında belirtilen usul ve esaslar dahilinde ajansa faiz ödenmeksizin taksitler halinde geri ödenmesini sağlayan destektir. 

Proje teklif çağrısı yapmaksızın ve proje hazırlığı konusundaki yükümlülüklerin den bazılarını hafifletmek veya proje hazırlık sürecini doğrudan yönetmek suretiyle, verilen destekler; 

. Doğrudan Faaliyet Desteği 
. Güdümlü Proje Desteğidir. 

Proje Teklif Çağrısı Yönetimi kapsamında işleyen süreç; 

. Teklif Çağrısının yapılması 
. Değerlendirme 
. Sözleşme süreci 
. Desteğin türüne göre kademeli olarak finansal desteğin verilmesi olarak 
özetlenebilir. 

KUDAKA tarafından desteklenen girişimcilerin %98’ini KOBİ’ler 
oluşturmaktadır. 


KUDAKA bölge genelinde kendisine bağlı olan illerdeki bütün ilgili kurum 
kuruluşlarla işbirliği içerisindedir. Bunlar arasında en çok işbirliği yapılan Kurum ve Kuruluşlar; 

. Valilikler 
. Belediyeler 
. İş ve Meslek Odaları 
. Üniversiteler 
. Danışmanlık Şirketleri olarak özetlenebilir. 

4.4.2.4. KOSGEB 

Ülkenin ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarının karşılanmasında küçük ve orta ölçekli 
işletmelerin payını ve etkinliğini artırmak, rekabet güçlerini ve düzeylerini yükseltmek, sanayide entegrasyonu ekonomik gelişmelere uygun biçimde gerçekleştirmek amacıyla, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı kurulmuştur. 

Kuruluşun kısa adı KOSGEB’dir. KOSGEB, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile 
ilgili bir Kamu Kuruluşu olup, tüzel kişiliği haiz ve bütün işlemlerinde özel hukuk 
hükümlerine tabidir. 
(kanun no: 3624Tarih: 20.04.1990 Sayı: 20498 ) KAYNAKÇAYA EKLE 

 Bu bölümdeki bilgiler KOSGEB KOBİ Uzman Yardımcısı Sayın Lütfullah 
AKTAŞ ile yapılan yüz yüze görüşmeden derlenmiştir. 

Bilim ve Sanayi Bakanlığın bağlı olarak tüzel kişi olarak kurulmuştur. Genel 
Merkezi Ankara’dadır. Kuruluş dönemlerinde bölge merkezlerinden belirli sayıda 
kurulmuş fakat ilerleyen dönemlerden hemen hemen her ilde müdürlük bazında 
organize olmuştur. 

KOSGEB’in Erzurum il müdürlüğünün hiyerarşik idari yapısı aşağıdaki gibi 
özetlenebilir; 

Tablo 4.10. Erzurum ilindeki KOSGEB Müdürlüğünün İdari Yapısı 

Kariyer ve terfi sistemi; KPSS-A sınavından başarılı olmuş ve kriterlere uyan 
adaylar arasından başvuranlara mülakatlar yapılır. Bu mülakatlar sonucu başarılı olan adaylar Uzman Yardımcısı olarak iş başı yaparlar. Uzman yardımcısı pozisyonunda göreve başlayan personel 3 yıl boyunca yetiştirilir ve 3. Yılın sonunda Uzmanlık Tezi yazılması istenir. Uzmanlık Tezini tamamlayan Uzman Yardımcıları Uzmanlık Sınavına alınır. Bu sınavı da başarıyla tamamlayanlar Uzman olmaya hak kazanır. Müdürlük kadrosuna yapılana atamalar Uzman kadrolarından seçilir. 

Genel olarak 7 destek programına sahiptir. Ayrıca belirli dönelerde Kredi faiz 
desteği programları da yürütülmektedir. 

Genel profile bakıldığında desteklenen proje yararlanıcılarının büyük çoğunluğu 
KOBİ’lerden ( Küçük ve Orta Çaplı İşletme) oluşmaktadır. Erzurum ilinde ağırlıklı olarak desteklenen projeler “Girişimcilik Destek Programları” dır. Fakat il genelinde Eğitim, Sağlık, Eğlence konulu projeler hariç diğer bütün projelere kriterlere uygun olması koşuluyla destek verilmektedir. Bu desteklerin Finansal sınırı Bilim ve Sanayi bakanlığı ve Hazine Bakanlığına bağlıdır. Yani KOSGEB’ e gelene projelerin finansal ihtiyaçlarına ve destek üst limitlerine göre bütçede serbestlik vardır. 

Erzurum ilinde desteklenen projelere bakıldığında; 400’e yakın Girişimci, 60 
yakın firma ve KOBİ, 350’e yakın Genel Destek kapsamında destekler olmuştur. 

KOSGEB’in Erzurum ili için gerçekleştirdiği iş birlikleri incelendiğinde; 

. İŞ- KUR 
. Danışmanlık Şirketleri 
. Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü 
. Sanayi ve Ticaret Odası 
. Ticaret Borsası 
. Atatürk Üniversitesi 
. Erzurum Teknik Üniversitesi 
. ATA Tekno Kent 
. KUDAKA 
. DAP 

Kurum ve kuruluşları bulunmaktadır. 

Bu iş birlikleri içerisinde en yüksek katılama sahip işbirliği Ülke genelinde 
olduğu gibi Atatürk Üniversitesi ve KOSGEB arasında imzalanan protokol gereği 
yaygın eğitimde seçmeli olarak sunulan Girişimcilik dersleridir. Bu kapsamda 
üniversite öğrencilerinin bu dersi seçmeleri ve başarılı olmaları durumunda KOSGEB girişimcilik Destek programlarının ön şartı olan Girişimcilik sertifikasına sahip olmaktadırlar. Bu sertifika sahiplerinin yararlanabileceği desteklerden bir tanesi 30 bin TL hibe ve 70 bin TL faizsiz kredi fırsatıdır. Bu destek ve eğitimlerle gelecek neslin girişimcilik potansiyelleri artırılması hedeflenmiştir. 

4.4.2.5. Erzurum Büyük Şehir Belediyesi 

Resmi kayıtlarda 1923 yılında kurulmuştur. Daha sonra 09.09.1993 tarih ve 
21693 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe giren 02.09.1993 tarih ve 504 sayılı KHK ile büyükşehir statüsüne kavuşarak Erzurum Büyükşehir Belediyesi adını almıştır. 5216 sayılı Kanun ile 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerine dayanılarak 22.02.2007 tarihli 26442 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, Bakanlar Kurulunun Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik gereğince, Erzurum Büyükşehir Belediye Meclisinin 14.05.2008 tarih ve 2008/126 numaralı kararıyla oluşturulan teşkilat şemasına göre hizmet vermektedir (http://www.erzurum.bel.tr/municipality.asp?ky=1, 
Erişim Tarihi: 01.05.2014). 

Erzurum Büyükşehir Belediyesi hakkındaki bilgiler Genel Sekreter Yardımcısı. 
Sayın Ali Rıza KİREMİTÇİ ile yapılana birebir görüşmelerden derlenmiştir. 

. Bknz: EK- 1: Erzurum Büyükşehir Belediyesi Teşkilat Şeması 

Erzurum Büyükşehir Belediyesi kentsel kalkınmada üstlendiği en önemli görev 
diğer bütün kalkınma birimlerine genel bir perspektif katmaktır. Bu perspektif 
kapsamında uygulanacak projelerin bir kısmında üstlenici bir kısmında uygulayıcı bir kısmında ise fikir alış-verişinde bulunulacak kurum konumundadır. 

Erzurum Büyükşehir Belediyesi genel kalınmanın bir paydaşı olarak kendi 
bünyesinde kurulması planlanan birimlerle kalkınma birimlerini girişimcilerle 
buluşturacaktır. 

Ayrıca Emek-Yoğun malların. üretildiği sektörlerden gelecek projeler Erzurum 
Büyükşehir Belediyesi kalkınma vizyonu kapsamında desteklenecektir. Böylece 
kalkınma ve istihdam ilişkisi kapsamında kente artı değer kazandırılacaktır. Ayrıca yine aynı vizyon kapsamında; 

. Emek Yoğun Mal: Görece üretiminde emeğin sermayeye göre daha çok kullanıldığı maldır. 

. Hayvancılık 
. Jeo-termal enerji 
. Seracılık 
. Turizm 
alanlarında projeler yapılması ve gelen projelerin desteklenmesi öngörülmektedir. 

 Bir başka kentsel kalkınmayı destekleyici adım ise hali hazırda faaliyet gösteren 
1. Organize Sanayi Bölgesinin ikincisi olan 2. Organize Sanayi Bölgesinin hayata 
geçirilmesidir. Erzurum-Pasinler kara yolunun 5. kilometresindeki Güney Taşsırtı 
mevkiinde bulunan 216 hektarlık 2.Organize Sanayi Bölgesi vesilesiyle yeni girişimlere ve mevcut girişimlerin gelişimine katkıda bulunulacaktır. 

Şekil 4.4. Erzurum 2. Organize Sanayi Bölgesi Planı 

Kaynak: http://www.kirikhanolay.com.tr/images/haberler/erzurum_ 2_ osbnin _imar _plani _askiya_cikarildi_h103033.jpg 

4.4.2.6. ABİGEM (Avrupa Birliği İş Geliştirme Merkezi) 

Erzurum ABİGEM bölgedeki KOBİ’lerin potansiyellerini geliştirmelerine ve 
rekabet güçlerini artırmalarına yardımcı olacak profesyonel danışmanlık ve eğitim hizmetlerini sunarak, bölge ekonomik kalkınmasına destek olmayı amaçlamıştır. 

Bu bölümdeki bilgiler Avrupa Birliği İş Geliştirme Merkezi koordinatörü Sayın 
Prof. Dr. Osman Demirdöğen ile yapılan mülakattan derlenmiştir. 

Erzurum ABİGEM 2008 yılında bir AB projesi olarak kurulmuştur. İlk 2 yıl AB 
fonlarıyla desteklenmiştir. 2010 yılında ise Anonim bir şirket olarak faaliyetlerine devam etmektedir. 

ABİGEM Anonim şirketinin genel ortaklık yapısı aşağıdaki gibidir. 

Tablo 4.11. ABİGEM Şirket Ortaklıkları 

Kaynak: ABİGEM’den doğrudan elde edilmiştir. 

Bu ortaklık yapısında En yüksek pay %60 ile Erzurum Ticaret ve Sanayi 
Odasına, en düşük pay %5 ile Atatürk Üniversitesi ve Erzincan Ticaret ve Sanayi Odasına aittir. 

Erzurum ABİGEM’in idari yapısı Anonim Şirketlerin genel yapsına benzer 
şekildedir Bu idari yapı aşağıdaki tablo gibi özetlenebilir; 

Tablo 4.12. Erzurum ABİGEM’in idari yapısı 

Erzurum ABİGEM KOBİ’lerin gerekli fonlardan destek alması ve destek öncesi 
sonrası süreçlerin yönetilmesinde aktif rol oynamaktadır. Ayrıca KOBİ’lere, 
girişimcilere ve ilgili kurum kuruluşlara eğitim ve danışmanlık hizmeti de vermektedir. 
Kar amacı gütmediği içinde hizmet karşılığı alınana ücretler piyasa fiyatlarının çok altında olmaktadır. Bu vesileyle yararlanıcıların yüklenmek zorunda oldukları finansal yük azaltılmaktadır. Bu kapsamda Erzurum ABİGEM’in işbirliği yaptığı kurum ve kuruluşlar; 

. KOSGEB 
. İş- Kur 
. Belediyeler 
. Valilik 
. Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu şeklindedir. 

Erzurum ABİGEM şu ana kadar 30 projeye danışmanlık yapılmıştır. 
Danışmanlığı yapılan projeler ilgili fon birimlerine yollanmıştır. 

Erzurum ABİGEM, KOSGEB ve İş- Kur kapsamında verilen Girişimcilik 
eğitimleri düzenlemiştir. Bu eğitimler kapsamında 3.000’den fazla girişimci bu 
eğitimlerden faydalanmıştır. Bu girişimcilerden %10’u girişimlerini hayata geçirerek ticari hayata katılmışlardır. 

4.4.2.7. ATA Tekno Kent 

Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin amacı, ülke sanayinin uluslararası piyasalarda 
rekabet edebilir duruma gelmesi ve ihracata yönelik bir yapıya kavuşturulabilmesi için teknolojik bilgi üretmek, üründe ve üretim yöntemlerinde yenilik geliştirmek, ürün kalitesini veya standardını yükseltmek, verimliliği artırmak, üretim maliyetlerini düşürmek, teknolojik bilgiyi ticarileştirmek, teknoloji yoğun üretim ve girişimciliği desteklemek, küçük ve orta ölçekli işletmelerin yeni ve ileri teknolojilere uyumunu sağlamak, Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulunun kararları da dikkate alınarak teknoloji yoğun alanlarda yatırım olanakları yaratmak, araştırmacı ve vasıflı kişilere iş imkânı yaratmak, teknoloji transferine yardımcı olmak ve yüksek/ileri teknoloji sağlayacak yabancı sermayenin ülkeye girişini hızlandıracak teknolojik alt yapıyı sağlamaktır 
(http://www.atateknokent.com.tr/anasayfa/kurumsal/amac, Erişim Tarihi: 01.05.2014). 

05 Mart 2005 tarihinde 25746 sayılı resmi gazete ile Erzurum ATA Teknokent 
Teknoloji Geliştirme Bölgesi ilan edildi. 26 Haziran 2006 tarihinde Ata Teknokent binalarının yapımına başlandı. İki blok halinde yapılan binaların bir bloğu 11.01.2010 tarihinde faaliyete geçti ve ATA Tekno kent’te firmalar yer almaya başladı. 2. Blok 21.11.2012 tarihinde tamamlanarak faaliyete geçti  (http:/ /www.atateknokent.com.tr/anasayfa/kurumsal/ tarihce, Erişim tarihi: 01.05.2014). 

 Bu bölümde ki bilgiler ATA Tekno kent idari işler müdürü Sayın Kazım Yasin 
ÖZBEY ile yapılan birebir mülakatlardan elde edilmiştir. 

ATA Tekno kent 18 Kişilik İdari kadrosuyla hizmet vermektedir. 5 kişiden 
oluşan Yönetim Kurulunda 4 adet Atatürk Üniversitesin ’den 1 adet Erzurum Büyük Şehir Belediyesinden üye bulunmaktadır. ATA Teknokent İdari Yapısı aşağıdaki gibi özetlemek mümkündür; 

Tablo 4.13. ATA Teknokent İdari Yapısı 

ATA Tekno kent 6 farklı öğenin bir araya gelmesinden oluşan bir Anonim Şirket 
ortaklığıdır. Bu şirket yapısında en büyük ortak Atatürk Üniversitesi’dir. 

Tablo 4.14. ATA Tekno kent Şirket Ortaklıkları 

Kaynak: ATA Teknokent’den doğrudan alınmıştır. 

ATA Teknokent ortakları dışında girişimciliği destekleyen; 

. KOSGEB 
. KUDAKA 

gibi kalkınma birimleriyle de iş birliği yapmaktadır. 

 Bu işbirliklerinin genel ekseni kuruluş aşamasındaki şirketlerin desteklenmesi, 
girişimcilik kültürü ve makine teçhizat konularındadır. 

ATA Teknokent 117.000 metre kare kullanılabilir alan 10.000 metrekare kapalı 
alana sahiptir. 

Genel yararlanıcı kitle Ar-Ge ve Yazılım şirketlerinden oluşmaktadır. Şirketlerin 
ATA Tekno kentte bulunmak istemelerinde ki genel sebepler; 

. Gelir ve Kurumlar Vergisi muafiyeti 
. SGK primlerinin %50’sinin karşılanması 
. Yazılım şirketlerine KDV muafiyetidir. 

Genel yararlanıcılar olan şirketler haricinde Akademisyenler ve öğrenciler için 
Kuluçka Merkezleri bulunmaktadır. Bu merkezlerde Akademisyen ve öğrenciler ilk 6 ay ücretsiz sonraki 6 ay ise %50 ücret ile ATA Teknokent hizmetlerinden 
faydalanmaktadır. 

ATA Tekno kent bünyesinde Toplam 42 Firma* bulunmaktadır. Kurulduğu 
günden bugüne yaklaşık 180 proje sunulmuştur. Bu projelerin %75’i tamamlanmıştır. 

*Bknz: EK-1 ATA Tekno Kentte Faaliyet Gösteren Firmalar 2014 

Firmaların ATA Tekno kente bulunabilmeleri için belirli alanlarda bir proje 
sunmalıdır. Bu projeler Atatürk Üniversitesi bünyesinde de kurulan bir komisyon 
tarafından incelenmektedir. Kabul edilmesi durumunda en fazla 2 yıla kadar geçerli olmak kaydı ile sözleşme imzalanmaktadır. Bu iki yıllık süre zarfının sonunda devam etmek isteyen şirketler farklı projeler ya da aynı projenin 2 yıl sonundaki geliştirilmiş versiyonu ile yeniden başvuru yapabilmektedirler. 


SONUÇ VE ÖNERİLER 

Ekonomik dengesizlikleri ortandan kaldırma gayesinin bir kurumu olan Bölgesel 
Kalkınma Ajansları ABD’den başlayarak Avrupa’ya oradan Türkiye ve ötesine 
ulaşmıştır. AB türü bölgesel kalkınmanın idari boyutu üye ülkelere ve aday ülkelere bir tecrübe aktarımı şeklinde geçmiştir. Fakat bu tepeden inme anlayış birçok ülkede uyum sorumlarına yol açmıştır. Bu uyum sorunları beraberinde bölgesel kalkınmanın en küçük birimlerinden biri olan bölgesel kalkınma ajanslarının çevresine kümelenen bir dizi işlevsel, bölgesel bazda kalkınma uyduları oluşmuştur. McMaster’ın(2006) işaret ettiği Çek Cumhuriyeti örneğinde bu uyduların sayısı “18’den fazla”(s.347)dır. Bu merkez ajans etrafında kümelenen ve bölgesel kalkınma ajansından rol çalan bu uydular kimi açılardan yararlı kimi açılardan sadece rantçı olarak bulunmaktadırlar. Ayrıca bu 
sitem çok başlılığı ve bürokrasiyi de beraberinde getirmektedir (O. Demirdöğen, kişisel iletişim, Mayıs 29, 2014). 

Fakat bu uydusal oluşumlar bölgesel kalkınmaya mobilite, denetlenebilirlik ve 
uzmanlaşma alanlarında katkıları büyüktür. Kamu eliyle merkezi örgütlenme sonucu faaliyet gösteren AB’den ithal Bölgesel Kalkınma Ajansları gereğinden fazla bürokratik işlemlerle uğraşmaktadır. Karar vericilerin, değerlendiricilerin ve yararlanıcıların tamamının işini zorlaştıran bu uygulamaların temel noktası kamu kuruluşu olmanın yan etkileridir. Örneğin Elektronik ortamda devlet kurumlarının entegrasyonun bile tam olmaması süreci uzatmaktadır.(L. Aktaş, kişisel iletişim, Mayıs 30, 2014). 

Yine bölgesel Kalkınma Ajanslarının Türkiye örneğindeki yapılarına 
bakıldığında kendisine bağlı bulunan illerin atanmış ve seçilmiş yöneticilerinden ve bazı ticaret ve sanayi odalarından oluşan Kalkınma Kurulları teoride karar verici olmaktan öte sadece danışma kurulu görevine sahiptir. Fakat buna rağmen pratikte siyasi ilişkilerin Ajans eliyle verilen desteklerin homojen ve adil dağıtımına olan etkisi çok fazladır. Bu konudaki tespit, çalışmanın Erzurum ayağında yer alan, bütün kurum ve kuruluşlar tarafından dile getirilmiştir. Aynı konuda çalışmanın Pilsen ayağında sadece AB tarafından verilen fonların yeterince kullanılmadığı ve bu konuda merkezi yönetimin dolaylı yollardan bu destekleri daha etkin kullanılması yönünde baskı yapıldığı ifade edilmiştir. 

Çalışmanın ilgili alanlarında bölgesel kalkınma kurumları ve işbirliği yaptıkları 
kurumlar incelendiğinde, hem Erzurum hem de Pilsen kentlerinde bütün kalkınma kurumları birbiriyle, yerel yönetimler ve bölgesel otoritelerle işbirliği yapmaktadır. Bu iki kent arasında oluşan en büyük fark Pilsen de kurumlar arasında uzmanlaşmaya gidilmesi Erzurum’da ise genel olarak tüm kurumların benzer işleri değişik yoğunluklarda yapmasıdır. Erzurum kentinde de kalkınma kurumları aralarında iş bölümü ve uzmanlaşmaya gitmelidir. Böylece uzmanlık ve etkinlik artacaktır. 

Çalışmada Erzurum ve Pilsen illerinde faaliyet gösteren kalkınma kurum ve 
kuruluşlarının personel sayıları ve idari yapıları da incelenmiştir. Daha içsel analizlerde idari ve personel yapıları karşılaştırıldığında şirket yapılarına göre etkinlikte farklar olduğu görülmektedir. Çek Cumhuriyeti örneğinde incelenen Hibrit kurumların personelleri özel sektör çalışanları kadar etkinlik baskısı altında çalışmakta aynı zaman da devlet kurumları personellerinin yararlandığı haklardan yararlanmaktadır. Bu durum en optimum birleşimdir. 

 Tüm bu analizler ve karşılaştırmaların ışığında genelde Türkiye özelde TRA2 
bölgesi ve Erzurum Kentinde faaliyet gösteren Bölgesel Kalkınma ile ilgili bütün 
kurumlara çalışmanın asıl amacına yönelik bir çok öneri oluşturmak mümkündür. 

Bölgesel Kalkınma Ajanslarının idari yapılarının bağlı bulundukları bölgenin 
yerel kodlarına uyumlu olmalıdır. Bu uyum sadece projelerin seçiminde değil aynı zamanda ajansların yapısal özelliklerinde de olmalıdır. Örneğin ajansın bağlı bulunduğu bölge transit yollar üzerinde ise bu yolları kullanarak ulaşılabilen ülkelere yönelik projeler desteklenmelidir. Ajansların yapısal olarak sıklıkla etkilendiği politik baskılar azaltılması için politikacıların karar ve danışma organlarında yer almasının önüne geçilmeli bu alanlar gerekli yetkilere sahip profesyonellerle doldurulmadır. 

Çalışmanın Çek Cumhuriyeti ayağında iki farklı örneğinin incelendiği Hibrit 
Kurum oluşumu Türkiye’de de desteklenmelidir. Bu vesileyle hem projelerin nihai başarısı hem personellerin etkinlikleri artırılacaktır. Ayrıca kendi finans kaynaklarını oluşturabilme yetisine sahip bu kurumların devlet bütçesindeki yükleri azalmış olacaktır. Bir başka acıdan bu Hibrit kurumların ortaklık yapılarından ötürü Ajansa ulaşım konusunda da pozitif etkileri olacaktır. Hibrit Kurum yapılanmasına benzer olarak kurulan kurumların Türkiye’de herhangi bir yasal zemini yoktur. Bu konuda yine Çek Cumhuriyeti ve Polonya örneklerinde olduğu gibi Kamu yararına faaliyet gösteren şirketlerin yasal statüleri ortaklık yapıları ve ortakların sorumluluğundan ötürü Anonim şirket çerçevesinde oluşturulmalıdır. Bu kamu yararı güden şirketlerden gelirler ve kurumlar vergisi alınmamalı SGK ödemeleri devlet tarafından karşılanmalıdır. Fakat bu ülke genelinde yapısal bir değişiklik gerektirdiğinde yeterince hızlı olmayabilir buna 
alternatif olarak ATA Tekno kent gibi bünyesinde yer alan şirketlerin yararlandığı Gelir ve Kurumlar Vergisi muafiyeti, SGK prim desteği gibi desteklerden bölgesel Kalkınmaya destek verecek Hibrit kurumlar ve hatta proje üretimine destek olan ABİGEM gibi kurumların da faydalandırılabilir. 

Bir başka yönelinmesi gereken konu; katma değer yaratabilecek innovatif 
teknolojiler ve bölgenin karşılaştırmalı üstün olduğu alanlara yönelik projelerin 
desteklenmesidir. Pilsen kenti örneğinde incelenen “Borska endüstri alanları” projesi, kentinin konumunun en iyi şekilde kullanıldığı projelerden biridir. Almanya’ya giden transit yol üzerinde bulunan bir askeri alanın dönüştürülmesi sonucu oluşturulmuş ve spesifik olarak lojistik ve otomotiv ve Ar-Ge üzerine yoğunlaştırılmıştır. Benzer konuma sahip, İran’a giden transit yol üzerinde bulunan Erzurum’da yapılacak olan 2. Organize sanayi bölgesi İran ile yapılan ticarete uygun olarak şekillendirilebilir ve Ar-Ge’ye şirketlerin yer alması sağlanabilir. Ayrıca bölgede sıklıkla işlenen Oltu taşı alanında yapılan projeler desteklenmelidir. 

Bu konuda Özen ve Özmen’ nin (2010) de vurguladıkları innovasyona ve trent 
moblizasyonuna dayalı “öğrenen bölgeler” yaklaşımı da genelde Türkiye kalkınma yaklaşımları için özelde TRA2 bölgesi kalkınma anlayışı için bir alternatif olabilir. 

İnovasyonun sistematik bir yaklaşımı olarak, öğrenen bölge kavramı, iş geliştirme ajansları, eğitim kurumları ve yerel yönetimlerin aralarındaki bağlantıyla ilişkili bir yapı olarak tanımlanabilir. Diğer bir ifade ile öğrenen bölge tanımı, kümelenmeden daha fazla bir şekilde farklı aktörleri hareketlendirerek bölgesel gelişmeyi sağlayan güçlü bir kavram olarak da bilinmektedir (Lagendijk ve Cornford, 2009:209-218 aktaran Özen ve Özmen, 2010:23). 

6 CI BÖLÜM İLE DEVAM EDECEKTİR..,

***