SAVUNMA ve HAVACILIK’TA KÜRESEL LİDER FİRMALARIN TEDARİK ZİNCİRİ’NE BAKIŞI

SAVUNMA ve HAVACILIK’TA KÜRESEL LİDER FİRMALARIN TEDARİK ZİNCİRİ’NE BAKIŞI 

Dünyanın en büyük savunma firmalarının sıralandığı “Defense News Top 100” listesinde ilk 7 sırada bulunan şirketlerden (Tablo-1) 4’ünün “2018 Gartner Supply Chain Top 25: Aerospce&Defense” listesinin zirvesindeki ilk 4 firmayı (Tablo-2) oluşturduğu görülmektedir. 

Bu eşleşmenin bir tesadüf olmadığı, savunma ve havacılıkta zirvede olan firmaların tedarik zinciri mükemmeliyeti konusunda da lider konumunda olduğu görülmektedir. Savunma Sanayiinde küresel lider firmalar Tedarik Zinciri faaliyetlerine büyük önem vermekte, bu konuyu büyümeleri için stratejik bir faaliyet olarak görmektedirler. Dolayısıyla, hali hazırda dünyanın en büyük 100 savunma sanayii firması listesinde 5 şirketi bulunan Türk Savunma Sanayii’nin listedeki şirket sayısının sürekli artırması ve listede kalıcı olabilmesi için Tedarik Zinciri alanında da mükemmel uygulamalara sahip olunması gerektiği sonucu ortaya çıkmaktadır. 

Tablo-1: 2018 Defense News Top 100 

Tablo-2: 2018 Gartner Supply Chain Top 25: A&D 

Havacılık / Uzay ve Savunma (A&D) endüstrisi dünyanın en gelişmiş teknolojik ürünlerini sunma konusunda en önde yer almaktadır. Fakat aynı zamanda diğer tüm endüstriler gibi, bu gelişmiş ürünleri kısıtlı kaynaklarla sunabilmek için küresel olarak birçok firmayla rekabet etmek zorundadır. Bu dinamik, ticari sektörler ve savunma sektörünü benzer şekilde etkilemektedir. 

Tüm sektörler inovatif ürünleri daha hızlı ve daha düşük maliyetle talep eden müşterilere hizmet etmektedir. Savunma müşterileri ise artık geliştirilmesi yıllar süren özelleşmiş sistemlere yüksek fiyatlar ödemek istememektedir. Bunun yerine, yeni yetenekleri daha çevik ve maliyet etkin çözümlerle sağlayan standart platformlar aranmaktadır. Bunun yanında, artan uluslararası gümrük vergileri tehdidi ve küresel ticaret anlaşmaları nın belirsizliği Tedarik Zinciri’ne yapılması planlanan yatırım kararlarını daha da zorlaştırmaktadır. 

Genel olarak, dünyanın en büyük Savunma Sanayii firmaları incelendiğinde bu firmaların Tedarik Zinciri liderleri, stratejik tedarikçilerin maliyetten ziyade inovasyon, kompleksite yönetimi, tedarik çevikliği ve ürün çeşitliliği konularındaki müşteri beklentilerini karşılamaya yönelik potansiyel katkılarının farkındadırlar. 

Bu firmalar aynı zamanda uçtan uca tedarik zinciri süreçlerini geliştirmek için Yalın-Altı Sigma ekiplerini tedarikçilerine de destek olmak üzere kullanmaktadır. Bu liderler, şirketlerinin stratejik hedeflerini en önemli tedarikçileriyle paylaşarak bu hedeflere yönelik yakın işbirlikleri oluşturmaya çalışmaktadırlar. 

Bu firmaların tedarikçi ilişkileri yönetiminin daha etkin yapılması, en büyük stratejik öncelik olarak görülmektedir. Zira program veya ürün maliyetlerinin ortalama %60’ı tedarikçilerinden gelmektedir. Ayrıca bu şirketlerdeki Tedarik Zinciri liderleri başarıyı yakalamak için dijital yeteneklerine ve stratejik tedarik tekniklerine sürekli yatırım yapmaktadırlar. 

Tedarik Zinciri stratejisinden sorumlu olan yöneticilerin, müşteri öncelikleri ile tedarikçi yönetim stratejilerini aynı hedefe yönlendirmek suretiyle inovasyon ve teslimat faaliyetlerini birlikte yürüttüğü görülmektedir. Ayrıca bu yöneticilerin tedarikçi katma değerlerini maksimize etmek adına tedarikçi segmentasyonu ve stratejik tedarik konularına üst düzeyde önem verdiği görülmektedir. 
Bunun dışında genel olarak bu şirketlerde Tedarik Zinciri konusunda aşağıdaki faaliyetlere önem verilmekte ve bu konularda çalışmalar yapılmaktadır: 
_ Yeni dijital teknolojiler kullanılarak elde edilen analitikler sayesinde operasyonel verimliliğin sürekli iyileştirilmesi 
_ Bulut, nesnelerin interneti (IoT), mobil teknolojiler, arttırılmış gerçeklik, (AR) ve yapay zeka (AI) gibi teknolojiler kullanılarak kritik proseslerin birbirine entegre edilmesi ve büyük veri sayesinde öngörüler elde edilmesi 
_ Sürekli artan belirsizliklere ve karmaşık uluslararası ticarete hazırlıklı olmak için yeni organizasyon modelleri ve yeni Tedarik Zinciri teknikleri tasarlayarak kendi Tedarik Zinciri’nin oluşturulması 
_ Kurumsal sosyal sorumluluk (CSR) konusunun Tedarik Zinciri risk yönetimi stratejisinin bir parçası olarak değerlendirilmesi 
_ Silolaşmış fonksiyonlar ve taktiksel yaklaşımlardan kurum stratejileriyle uyumlu, tüm paydaşlarla ortak dilin konuşulduğu inisiyatiflere yönelme 

Bu firmalarda öne çıkan Tedarik Zinciri uygulamalarına kısaca bir göz atmak gerekirse: 

Lockheed Martin 

Tedarik zinciri şirketin uluslararası satışlarını sürekli arttırma hedefine yönelik sürekli geliştirilmektedir. 2017’de %40 artan teslimatlarını yapabilmek amacıyla Tedarik Zinciri faaliyetlerini mükemmelleştirmek için birçok iyileştirme faaliyetini hayata geçirmişlerdir. Bu amaçla üretimlerini hızlandırmak ve maliyetleri azaltmak adına robotik süreç otomasyonu, eklemeli üretim, sanal gerçeklik gibi birçok dijital teknoloji araçları kullanılmaktadır. 

Tedarikçilerine yönelik de, yönetimlerini güçlendirmeleri ve proseslerini sürekli geliştirmeleri konularında yardım etmektedirler. 

Ayrıca Lockheed Martin süreçlerini iyileştirmek için Malcolm Baldrige mükemmellik modelini kullanmakta ve buna yönelik olarak Tedarik Zinciri yönetiminde aşağıdaki prensipleri uygulamaktadır: 

_ Tedarik zincirini iş gücünün genişletilmiş hali olarak görme 
_ Tedarikçi kültürünü değiştirme 
_ İyi uygulamaları tedarikçilere anlatma 
_ İş adımı veya malzemeden kurtulmaya mücevher gözüyle bakma 
_ Taahhüt ve sorumluluk bilincini yayma 
_ Açık ve dürüst çift taraflı iletişim sağlama 
_ Müşteri ile tedarikçileri bir araya getirme 
_ Tedarikçilerle birden çok tedarikçi seviyesinde İşbirliği yaparak sürekli iyileştirme yapma 
_ Sektör kuruluşlarıyla işbirliği yapma 

Boeing 

Tedarikçilerle yakın işbirliği içinde çalışılması şirketin ana tedarik zinciri stratejisidir. 
Bunun yanında şirket Tedarik Zinciri konusunda yenilikçi yaklaşımları hayata geçirmek için sürekli çalışmalar yapmaktadır. 

Şirket Exostar isimli sektörel Tedarik Zinciri portalını başarılı şekilde kullanmakta, tüm tedarikçilerini bu portal ile entegre etmektedir. Şirket Tedarik Zinciri konusunda aşağıdaki ana prensiplere göre çalışmalarını sürdürmektedir: 

* Tedarikçiler arasındaki bilgi alışverişini arttırma 

* Tedarikçilerin kendi tedarik ağları içinde uyguladıkları süreçlerin yönetimi 

* Tedarikçilerle, oluşabilecek riskleri paylaşabilecekleri iş ortaklıkları kurma 
* Aksamaların önüne geçmek için tedariğin sürekliliğini sağlama 

    Raytheon Şirket “Supplier Insight” isimli sistemi sayesinde içeriden ve dışarıdan elde edilen tüm verileri entegre ederek tedarikçilerinin performanslarını ve finansal istikrarını takip etmektedir. Yine “Immersive Design Center” isimli 3 boyutlu tasarım altyapısı sayesinde ürünlerinin eş zamanlı olarak tasarımı ve üretimine yönelik mühendislerini, tedarikçilerini ve müşterilerini aynı hedefe yönlendirmektedir. Alım kolaylığı da bir müşteri önceliği olduğundan, şirket buna 
yönelik maliyetlerini sürekli düşürmek için Yalın-Altı Sigma programlarına ağırlık vermektedir. 

Raytheon’ın Yalın-Altı Sigma ve sürekli iyileştirme ekipleri tedarikçilerin tesislerinde de maliyetlerini düşürmek ve tedarik risklerini azaltmak için sürekli projeler yapmaktadır. 

“Enterprise Sourcing and Performance Excellence (ESPX)” programı sayesinde tüm harcamalarını etkin şekilde analiz etmekte ve buna yönelik kararlar almakta dır. Bu sayede, tüm parçalarını uydudan teker teker sipariş etmektense, topluca alım için fırsatlar tespit edilip maliyetler düşürülmektedir. 

Airbus Group 

Airbus dijitalleşme için büyük yatırımlar yapmakta ve bu alanda yeni uygulamaları sürekli hayata geçirmektedir. Tedarik zinciri süreçlerini uçtan uca yönetebilmek için birçok dijital teknolojiyi aktif şekilde kullanmaktadır. Şirket Air Supply isimli tedarikçi platformu üzerinden tüm tedarikçi ilişkilerini ve siparişlerini verimli şekilde yönetmektedir. Şirketin Tedarik zinciri konusunda aşağıdaki ana prensiplere göre çalışmalarını sürdürdüğü görülmektedir: 

* Sürekli daha yüksek dış kaynak kullanımı 
* Risklerin tedarikçilerle paylaşımı 
* Tedarikçilerin en baştan süreçlere dahil edilmesi 
* Tedarikçiler için risk profili çıkarma ve aksiyon planı (kapasite arttırımı vb.) 
* Gözetleme kulesi, risk izleme sistemi 
* Tedarik akademisi (eğitim, kültürel uyum) 

Ebubekir ARSLAN 
Sanayileşme ve Tedarik Direktörlüğü 
ASELSAN A.Ş. 
 
Kaynakça: 
www.gartner.com 

***