Demokrasi Otoriterlik Uluslararası Politika Entegre Bir Yaklaşım Arayışı, BÖLÜM 5
Levitsky ve Way’a göre “yarışmacı otoriterlik” dünyada yaygınlaşmaktadır ve demokratikleşmeye de dirençlidir. Yazarlar, bu konuda, Putin döneminde Rusya, Meciar döneminde Slovakya, Gürcistan, Sırbistan ve Malezya gibi devletleri örnek olarak göstermektedir. 60
Uluslararası İlişkiler yazını, hibrid rejimler ile uluslararası siyaset ilişkisi üzerinde çok az durmuştur. Daha önce de ifade edildiği gibi, Uİ disiplinin yoğunlukla tartıştığı husus demokratik barış teorisinin iddiaları ve karşı iddialar olmuştur.
Bu açıdan bakıldığında, hem melez rejimlerin mahiyeti ve uluslararası sonuçları hem de demokratikleşme sürecinin kendisinin uluslararası sonuçları üzerine yeterince durulmadığı rahatlıkla iddia edilebilir. Oysaki, Freedom House’un 2014
verilerine göre, son dönemlerde hibrit şeklinde tanımlayacağız otoriteryan rejimlerde belirgin bir artış yaşanmaktadır.61
Bu durumun uluslararası neden ve sonuçları, UI disiplinin araştırma gündemine daha fazla girmesi gerekmektedir.
Diğer yandan, acaba rekabetçi otoriterlik gibi yeni tür otoriterliğin uluslararası sonuçları ne olabilir? Örneğin, Levitsky ve Way tarafından “yarışmacı otoriter” rejimler arasında gösterilen Rusya’nın son Ukrayna/Kırım konusunda agresif bir siyaseti tercih etmesinde içerdeki siyasi rejimin doğasının etkisi olabilir mi? Bu ve buna benzer sorular artık uluslararası ilişkiler alanında daha çok sorulmalı ve bu konuda araştırmalar yapılmalıdır.
Sonuç
Soğuk Savaş’ın bitiminde dünyayı kaplayan liberal/demokrat coşkuyu gerilerde bırakalı uzun bir zaman oldu ve bu zaman içinde hem demokratikleşme sürecinin ilk başta tahmin edilenden daha karmaşık olduğu, hem de “geçiş dönemi” olarak görülen yarı-demokratik ya da yarı-otoriteryen yönetimlerin aslında oldukça dayanıklı oldukları ortaya çıktı. Diğer yandan, 21.yy’da girdiğimiz bu zamanlarda, yeni tür otoriter rejimlerin daha sofistike bir şekilde ortaya çıkmaları da dikkate şayandır. Adına ister “modern otoriterlik”, ister “seçimli otoriterlik” isterse de “yarışmacı otoriterlik” densin belli bir otoriterliğin gelişmeye başladığı görülmektedir. Şu halde, siyasi rejim-uluslararası politika ilişkilerini inceleyenlerin işi artık daha zordur. Diğer yandan, yalnızca iç siyasi dinamiklere dayanılarak yapılan demokrasi analizlerin günümüzde vuku bulan siyasi gelişmeleri açıklamada yeterli olmadığı da aşikârdır. O halde, bu makalede önerildiği gibi, uluslararası ilişkiler literatürü ile demokratikleşme çalışmalarının entegrasyonuna yönelik yeni eserlerin ortaya konulması araştırmaların açıklayıcı kavramsal gücünü şüphesiz arttıracak önemli bir faktördür.
Son Notlar
1 Larry Diamond ve Marc Plattner, The Global Resurgence of Democracy, Baltimore, The Johns Hopkins University Press, 1993.
2 Eva Bellin, “The Robustness of Authoritarianism in the Middle East Exceptionalism in Comparative Perspective”, Comparative
Politics, Cilt 36, No 2, 2004, ss. 139-157.
3 Bu olaylar yeni bir akademik yazın üretmeye başlamıştır, örneğin, Hamid Shadi, Temptations of Power: Islamists and Illiberal
Democracy in a New Middle East, Oxford, Oxford University Press, 2014; Larry Diamond ve Marc F. Plattner, Democratization
and Authoritarianism in the Arab World, Baltimore, Johns Hopkins University Press, 2014; Kamran Bokhari ve Farid Senzai, Political
Islam in the Age of Democratization, Basingstoke, Palgrave, 2013.
4 Bu yöndeki eleştiri için, Laurance Whitehead, “Three International Dimensions of Democratization”, Laurance Whitehead (der.),
The International Dimensions of Democratization: Europe and the Americas, Oxford, Oxford University Press, 2001, s. 3-25.
5 Son dönem demokratikleşme kitapları uluslararası sonuçlarından ziyade demokrasinin tabiatı nedenleri ve ekonomik sebep-sonuç
ilişkileri üzerine yoğunlaşmaktadırlar. Örneğin, Nathan J. Brown, The Dynamics of Democratization: Dictatorship, Development,
and Diffusion, Baltimore, Johns Hopkins University Press, 2011; Christian Haerpfer et al., Democratization, Oxford,
Oxford University Press, 2009; Jan Teorell, Determinants of Democratization: Explaining Regime Change in the World, 19722006,
Cambridge, Cambridge University Press, 2010; Daron Acemoglu ve James A. Robinson, Economic Origins of Dictatorship
and Democracy, Cambridge, Cambridge University Press, 2006.
6 Peter Gourevitch, “The Second Image Reversed: The International Source of Domestic Politics”, International Organization, Cilt 32,
No 4, 1978, s. 900.
7 Robert Putnam, “Diplomacy and Domestic Politics: The Logic
of Two-Level Games”, International Organization , Cilt 42, 1988,
s. 427-60; Peter Gourevitch, “The Second Image Reversed: The
International Source of Domestic Politics”, Cilt 32, No 4, s. 881911.
8 Peter Gourevitch, “Domestic Politics and International Relations”, W. Carlsnaes, T. Risse and A. Simmons (der.), Handbook of
International Relations, Londra, Sage, 2002, s. 321.
9 G. O’Donnell, P. Schmitter ve L. Whitehead, Transitions from Authoritarian Rule, Baltimore, Johns Hopkins University Press, 1986, s. 5.
10 Nuno Severiano Teixeira, The International Politics of Democratization: Comparative perspectives, Londra, Routledge, 2011; Geoffrey Pridham, “The International Context of Democratic Consolidation: Southern Europe in Comparative Perspective”, Richard Gunther, P. Nikiforus Diamandorous, ve Hans-Jurgen Puhle (der.), The Politicals of Democratic Consolidation. Southern Europe in Comparative Perspective, Baltimore, The Johns Hopkins University Press, 1995; Jean Grugel, “Democratisation studies and globalization: the coming of age of a paradigm”, British Journal of Politics and International
Relations, Cilt 5, No 2, 2003, s. 258.
11 Hans Peter Schmitz, “Domestic and Transnational Perspectives on Democratization”, International Studies Review, Cilt 6, No 3, 2004, s. 419; Geoffrey Pridham, Designing Democracy, Basingstoke, Palgrave, 2005; Jeffrey Hayness, “Comparative Politics and ‘Globalisation’”, European Political Science , Cilt 2, No3, 2003; Laurance Whitehead, The International Dimensions
of Democratization: Europe and the Americas, Oxford, Oxford University Press, 2001.
12 Geoffrey Pridham, “European Union Accession Dynamics and Democratization in Central and Eastern Europe: Past and Future Perspectives”, Government and Opposition, Cilt 41, No 3, 2006, 373-400; M. Vachudova, Europe Undivided: Democracy, Leverage and Integration after Communism, Oxford, Oxford University Press, 2005; F. Schimmelfennig, S. Engert, ve H. Knobel,
International Socialization in Europe: European Conditionality and Democratic Change, Basingstoke, Palgrave, 2006.
13 Laurance Whitehead,. The International Dimensions of Democratization: Europe and the Americas (Birinci Baskı), Oxford, Oxford University Press, 1996.
14 Laurance Whitehead, “Three International Dimensions of Democratization”, L. Whitehead (der.) The International Dimensions of Democratization: Europe and the Americas, Oxford, Oxford University Press, 2001, s. 3-25; B. Wejnert, “Diffusion, Development, and Democracy, 1800–1999”, American Sociological Review, 2005, Cilt 70, No 1, s. 53-81.
15 Paul Kubicek, “The European Union and democratization in Ukraine”, Communist and Post-Communist Studies, Cilt 38, No 2, 2005, s. 271.
16 Samuel Huntington, The Third Wave: Democratization in the Late Twentieth Century, Norman, University of Oklahoma Press, 1991, s. 100-107.
17 Ibid; John Markoff and Amy White, “The Global Wave of Democratization”, Christian W. Haerpfer et al (der.), Democratization, Oxford, Oxford University Press, 2009, s. 5573.
18 Larry Diamond, “Is the Third Wave Over?”, Journal of Democracy, Cilt 7, No 3, 1996, s. 20-37.
19 Jack S. Levy, “Domestic Politics in War”, Robert I. Rotberg ve Theodore K. Rabb (der.), The Origin and Prevention of Major Wars, New York, Cambridge University Press, 1989, s. 88.
20 Dean Babst, “Elective Governments: A Force for Peace”, Wisconsin Sociologist, Cilt 3, 1964, s. 9-14.
21 Miachale Doyle, “Kant, Liberal Legacies and Foreign Affairs: Part
1”, Philosophy and Public Affairs, Cilt 12, 1983, s. 323-353.
22 R. J. Rummel, “Libertarianism and International Violence”, The
Journal of Conflict Resolution, Cilt 27, 1983, s. 27-71.
23 Bruce Russet, Grasping the Democratic Peace, Princeton, Princeton, Princeton University Press, 1993; Bruce Russet ve John Oneal Triangulating Peace: Democracy, Interdependence and International Organizations, New York, Norton, 2001; Bruce Russet, “Neo-Kantian Perspective: Democracy, Interdependence and International Organizations in Building Secuirty Communities”, Emanuel Adler ve Michale Barnett (der.), Securty Communities, Cambridge, Cambridge University Press, 1998, s. 368-94; Karen Rasler ve William R. Thompson, Puzzles of the Democratic Peace: Theory, Geopolitics and the Transformation of World Politics, Basinkstoke, Palgrave 2005.
24 Bruce Bueno de Mesquita et al., “An Instutional Explanation of the Democratic Peace”, American Political Science Review, Cilt 93, 1999, s. 791-807.
25 Paul K. Huth ve Todd L. Allee, The Democractic Peace and Territorial Conflict in the Twentieth Century, Cambridge, Cambridge University Press, 2002.
26 Christopher Lane, “Kant or Cant: the Myth of the Democratic peace”, International Security, Cilt 19, No 2, 1994, s. 5-49; Joanne Gowa, Ballots and Bullets: the Elusive Democratic Peace, Princeton, Princeton University Press, 1999; Sebastian Rosato, “The Flawed Logic of Democratic peace Theory”, American Political Science Review, Cilt 97, 2003, s. 585-602; Anna Geiss et al, Democratic Wars: Looking at the The Dark Side of the Democratic Peace, Londra, Palgrave, 2006.
27 Örneğin, Jeff Bridoux ve Milya Kurki, Democracy Promotion: A Critical Introduction, Londra, Routledge, 2014; Milja Kurki, Democratic Futures: Revisioning democracy promotion, Londra, Routledge, 2013; Tony Smith, America’s Mission: The United States and the worldwide strugle for democracy, Princeton, Princeton University Press, 2012.
28 Michael Doyle, “Liberalism and Foreign Policy”, Steve Smith et al. (der.) Foreign Policy, Theories, Actors, Cases, Oxford, Oxford University Press, 2008, s. 49-68.
29 Giuseppe Di Palma, To Craft Democracies. An Essay on Democratic Transitions. Berkeley, University of California Press, 1990.
30 Dankwart A. Rustow, “Transitions to Democracy. Toward a Dynamic Model”, Comparative Politics Cilt 2, 1970, s. 337-363.
31 G. O’Donnell, P. Schmitter and Laurance Whitehead , Transitions from Authoritarian Rule, Baltimore, Johns Hopkins University Press, 1986.
32 Philippe C. Schmitter, “Transitology: The Science or the Art of Democratization?”, Joseph S. Tulchin ve Bernice Romero (der.), The Consolidation of Democracy in Latin America. Boulder, Lynne Rienner Publishers, s. 11-41; Doh Chull Shin, “On the third
Wave of Democratization. A Synthesis and Evaluation of Recent Theory and Research”, World Politics, Cilt 47, 1994, s. 135-70.
33 Thomas Carothers, “Democracy Promotion under Clinton”, Washington Quarterly, Cilt 18, No 4, 1995, s. 13-25.
34 Michael Cox, John Ikenberry and Takashi Inoguchi, American Democracy Promotion: Impulses, Strategies, and Impacts, Oxford, Oxford University Press, 2000.
35 John Ehrman, The Rise of Neoconservatism: Intellectual and Foreign Affairs 1945-994, New Haven, Yale University Press, 1995; Stepan Halper ve Jonathan Clarke, America Alone: The Neo-Conservative and the Global Order, Cambridge, Cambridge University Press, 2004; Joshua Muravchik, Exporting Democracy: Fulfilling America’s Destiny, The AEI Press, Washington D.C, 1991.
36 Charles Krauthammer, “In Defense of Democratic Realism”, The National Interest, sonbahar 2004, s. 15-25.
37 Francis Fukuyama, America at the Crossroads: Democracy, Power and the Neoconservative Legacy, New Haven, Yale University Press, 2006.
38 http://2001-2009.state.gov/p/eap/rls/rm/2005/56945.htm, (3 Eylül 2013’te erişim).
39 http://georgewbush-whitehouse.archives.gov/nsc/nss/2002/ (3 Eylül 2013’te erişim).
40 Ola Wæver, “Insecurity, security, and asecurity in the West European non-war communit”, E. Adler ve M. Barnett (der.), Security Communities, Cambridge University Press, 1998; Martin Kahl, “European Integration, European Security and the transformation in Central and Eastern Europe”, Journal of European Integration, Cilt 20, No 2-3, 2007, s. 156-157.
41 Thomas Carothers, “The End of the Transition Paradigm”, Journal of Democracy, Cilt 13, No 1, 2002, s..5-21.
42 Fareed Zakaria, The Future of Freedom: Illiberal Democracy at Home and Abroad (Revised Edition), New York: Norton, 2007.
43 Bu kavramın Türkiye örneği için bkz. Özbudun, “Turkey: How Far From Consolidation?”, Journal of Democracy, Cilt 7, No 3, 1996, s. 123-138.
44 David Collier ve Steven Levitsky, “Democracy with Adjectives: Conceptual Innovation in Comparative Research”, World Politics, Cilt 49, No 3, 1997, s. 430-51.
45 Robert A. Dahl, Polyarchy: Participation and Opposition, New Haven, Yale University Press, 1972.
46 Samuel P. Huntington, “Democracy For The Long Haul”, Journal of Democracy, Cilt 7, No 2, 1996, s. 3-13.
47 Carothers, “The End of the Transition Paradigm”. Tabii bu durum “transition” süreçlerinin bittiği anlamına gelmiyor: Sujian Guo ve Gary A Stradiotto, Democratic Transitions: Modes and Outcomes, Londra, Routledge, 2014.
48 Edward D. Mansfield ve Jack Snyder, Electing to Fight: Why Emerging Democracies Go to War, Cambridge, MIT Press, 2005.
49 William I. Robinson, Promoting Polyarchy: Globalization, US Intervention, and Hegemony, Cambridge, Cambridge University Press, 1996.
50 Paul Cammack, Capitalism and Democracy in the Third World: The Doctrine for Political Development, Leicester, Leicester University Press, 1997.
51 Samuel Huntington, “Political Development and Political Decay”, World Politics, Cilt 17, No 3, 1966, s. 386-430.
52 Joseph Schumpeter, Capitalism, Socialism and Democracy, Londra, Routledge, 2010.
53 Seymour Martin Lipset, “Some Social Requisites of Democracy: Economic Development and Political Legitimacy”, The American
Political Science Review, Cilt 53, No 1, 1959, s. 69-105.
54 Seymour Martin Lipset, Political Man, New York, Anchor Books, 1960. Lipset daha sonra bu görüşlerini yumuşatacaktır: Lipset, “The Social Requisites of Democracy Revisited: 1993 Presidential Address Seymour Martin Lipset”, American Sociological Review, Cilt 59, No 1, 1994, s. 1-22.
55 Cammack, Capitalism and Democracy.
56 Thomas Carothers, “How Democracies Emerge: The ‘Sequencing Fallacy’”, Journal of Democracy, Cilt 18, 2007, s.12-27.
57 Charles Krauthammer, Democray in Retreat, New Haven, Yale University Press, 2013; Larry Dimanond, “Democratic Rollback. The Emergence of the Predatory State”, Foreign Affairs, Cilt 87, No 2, 2008; “What’s göne wrong with democracy”, The Economist, 1 March 2014. Daha az kötümser bir görüş için, Wolfgang Merkel, “Are dictatorship returning? Revisiting the ‘democratic rollback’ hypothesis”, Comptemporary Politics, Cilt 16, No 1, 2010, s. 1731.
58 Steven Levitsky ve Lucan A. Way, Competitive Authoritarianism Hybrid Regimes After the Cold War, Cambridge, Cambridge University Press, 2010.
59 Zakaria, The Future of Freedom.
60 Rusya hakkında, örneğin, Thomas Ambrosio, Authoritarian Backlash: Russian Resistance to Democratization in the Former Soviet Union, Surrey: Ashgate, 2009.
61 http://www.freedomhouse.org/article/freedom-house-sees-authoritarian-gains-eighth-year#.U0GQEfl_vy4 (3 Eylül 2013’te erişim).
SAM Hakkında
Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi (SAM) 1995’de kanunla kurulmuş olup ve Mayıs 1995’ten beri aktif olarak faaliyet gösteren bir düşünce kuruluşu ve araştırma Merkezidir. Stratejik Araştırmalar Merkezi (SAM), Türk dış politikasında karar alma mekanizmalarında görev yapanlara ilgili konularda bilimsel ve entelektüel danışmanlık ve geleceğe yönelik bir perspektif sağlamak amacıyla kurulmuştur. Stratejik Araştırmalar Merkezi (SAM), Türkiye’den ve dünyadan akademisyenler ile yurt dışındaki muadil kuruluşlar ve hükümetlere bağlı kurumlarla araştırmalar yapmakta ve organizasyonlar düzenlemektedir.
Bir yandan bölgesel düşünce kuruluşları ağı kurarken aynı zamanda Dışişleri Bakanlığı birimlerine ve diğer devlet kurumlarına gerek duyuldukça danışmanlık hizmeti sağlamaktadır.
Stratejik Araştırmalar Merkezi (SAM), bir düşünce kuruluşu olarak güvenilir bilgi ve analiz üretme fonksiyonunun yanında, yerel ve küresel politika konularına ilgi duyan herkes için açık bir tartışma platformu olmaya devam etmektedir. Bunun sonucu olarak da giderek artan bir biçimde akademisyen ve karar alıcıları kurum içi ve dışı faaliyetlerde bir araya getiren bir cazibe merkezi haline gelmiştir.
Bununla birlikte Stratejik Araştırmalar Merkezi (SAM), giderek genişleyen bir yayın ağına da sahiptir. Stratejik Araştırma Merkezi (SAM)nin üç ayda bir yayımlanan geleneksel yayını olan, yurt içinden ve dışından akademisyenlerin makalelerine yer veren ‘Perceptions’ın yanı sıra, ‘Vision Papers’ ve ‘SAM Papers’ adlı iki yeni yayını da bulunmaktadır. Bunlardan ‘Vision Papers’ Sayın Bakanımız Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu’nun yazılarına, ‘SAM Papers’ ise güncel konularda akademisyenlerin görüşlerine yer vermektedir.
Stratejik Araştırmalar Merkezi (SAM), özellikle dış politika alanında var olan bilgi hazinesine yapmak istediği katkılar ve yapıcı tartışmalarla, Türkiye’nin insan ve bilgi sermayesini güçlendirme kararlılığıyla önde gelen bir düşünce kuruluşu ve araştırma merkezi olmaya devam edecektir.
T.C. Dışişleri Bakanlığı, Stratejik Araştırmalar Merkezi
Dr. Sadık Ahmet Cad. No. 8 Balgat- 06100 Ankara / Türkiye
www.sam.gov.tr; strategy@mfa.gov.tr
Tel: (+90) 312 292 40 76 Faks: (+90) 312 253 42 03
***
