Hoşyar Zebari’nin Türkiye Ziyareti ve Beklentiler,
22.01.2009,
Türkiye ile Irak arasından gelişen iyi ilişkiler yeni bir ziyarete daha sahne olmaktadır. 2008 yılı içerisinde her iki ülkenin üst düzey yetkilileri ve karar alıcı mekanizmaları tarafından yapılan karşılıklı ziyaretler, Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari’nin, çeşitli temaslarda bulunmak üzere resmi ziyaret için Ankara'ya gelmesiyle devam etmektedir.
Zebari’nin Ankara’da Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’la bir araya gelmesi beklenmektedir. Görüşmelerde ikili ilişkilerin yanı sıra, Türkiye ile Irak arasında Erdoğan’ın Bağdat ziyaretinde imzalanan yüksek düzeyli stratejik işbirliği anlaşmasının gözden geçirilmesi ve bu anlaşma neticesinde kurulması planlanan mekanizmaların görüşüleceği, ayrıca ABD’nin Irak’tan çekilmesi sonrasında bölgedeki güvenlik durumu ve Irak’ın kuzeyindeki PKK’nın varlığı ile Obama sonrası Türkiye-Irak ilişkileri gibi konuların ele alınacağı tahmin edilmektedir.
Öte yandan Irak’ta 31 Ocak’ta yapılacak yerel seçimler, Kerkük, ekonomik ilişkiler ve bu bağlamda Irak doğalgazının Türkiye üzerinden diğer ülkelere sevk edilmesi, Irak’ın yeniden yapılandırma çalışmalarında Türk şirketlerinin yer alması, Irak’taki petrol sahaları için açılacak ihalelere Türk şirketlerinin katılımı, Ortadoğu’ya ilişkin konuların da konuşulması öngörülmektedir. Öte yandan Abdullah Gül’ün ertelenen Irak ziyaretinin gündeme gelmesi muhtemeldir. Türkiye için en önemli konuların terör örgütü PKK’nın Irak’taki varlığı ve Kerkük meselesi olduğu düşünülmektedir. Görüşmeler sırasında, terör örgütü PKK’nın Irak’taki varlığına son verilmesi için aktif çaba gösterilmesi konusunda ısrar edilmelidir. Gerek merkezi hükümet gerekse Irak’ın kuzeyindeki bölgesel yönetim yetkililerinin verdikleri taahhütleri eksiksiz yerine getirmeleri konusu mutlaka gündeme getirilmelidir. Bu durumda geçmişten bu yana özellikle ABD işgali sonrası dönemde Türkiye’nin, Irak halkının arkasında olduğuna ve her koşul ve zamanda Türkiye’nin Irak halkından yardımlarını esirgemediğine vurgu yapılmalı, Türkiye’ye verilen taahhütlerin gerçekleşmesi durumunda Türkiye’nin yardımlarının süreceği ve artacağı belirtilmelidir. Kerkük konusunda ise, Irak parlamentosunda tarafından alınan Kerkük’te eşit yönetim paylaşımına dayanan karara ve kentteki dengenin korunmasına vurgu yapılmalı, Kerkük’e yönelik tek taraflı müdahalelerin Irak’ı etkileyeceği gibi, Ortadoğu’daki dengeleri sarsabileceği anlatılmalıdır. Kerkük’te oluşturulan sürecin işlemesi konusunda temennide bulunulmalı ve Kerkük’ün sürüncemede bırakılarak, Kürt grupların kentteki baskısını pekiştirmelerinde rahatsızlık duyulduğu ve bunun bölgedeki gerginliği arttırdığına dikkat çekilmelidir. Kerkük’ün Türkiye için bir beka sorunu olduğu üzerinde durularak, Irak’ta yaşayan Türkmenleri haklarının çiğnenmemesinin Türkiye için önemli olduğu sıkça vurgulanmalıdır.
Bu konuda özellikle Irak’taki yerel seçimlerde Türkmenlerin yaşadığı bölgelerde geçmiş seçimlerde yapılan hile ve usulsüzlüklere dikkat çekilmeli, bu konuda tedbir alınması konusunda istekte bulunulmalıdır.
Öte yandan Zebari’nin de Türkiye’den Irak’ın yeniden yapılandırılması konusunda destek isteyeceği, Irak’ta demokrasinin yerleşmesi için Türkiye’nin tecrübesini Irak’a yansıtmasını talep edebileceği ve Zebari’nin Kürt asıllı olması sebebiyle, özel olarak Irak’ın kuzeyindeki bölgesel yönetimle işbirliğini geliştirmesi çağrısında bulunabileceği değerlendirilmektedir.
Bu noktada Zebari Ankara’da temaslarda bulunurken İran Dışişleri Bakanı sözcüsü Hasan Kaşkavi’nin Irak’ın kuzeyindeki bölgesel yönetimi ziyaret etmesi dikkat çekicidir.
http://orsam.org.tr/orsam/DPAnaliz/12061?dil=tr
***
