2016 Kıbrıs için Son Şans
27 Eylül 2016 Salı,
Kıbrıs müzakerelerinde Türk tarafı, siyasi çözümün 2016 sonunda tamamlanmasında ısrar ediyor. Birleşmeye sıcak bakan Nikos Anastasiadis’in gelecek yıl yapılacak seçimde koltuğunu koruyacabileceği de garanti değil,
Kıbrıs sorununun çözümü için yürütülen görüşmelerde takvim krizi yaşanıyor. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Ban Ki-mun liderliğinde Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Lideri Nikos Anastasiadis ve KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı arasında yapılan müzakerelerin ardından yaşanan takvim belirsizliği Türk tarafını rahatsız etti.
ÖNCE SİYASİ ÇÖZÜM SONRA ANAYASA
HABERTÜRK’ün diplomatik kaynaklardan edindiği bilgiye göre, Türk tarafı, “Çözüm için hedef 2016 yılı sonu olmalı” mesajını verdi. 2017 yılında her geçen günün çözüm için aleyhte olduğunu belirten kaynaklar, iki toplumlu, iki kurucu devletin siyasi eşitliğine dayalı, federal bir çözümün 2016 yılının sonuna yetişmesi ihtimalinin “yarı yarıya” olduğunu kaydetti. 2016 sonunun siyasi çözüm için son tarih olması gerektiğine dikkati çeken kaynaklar, kurucu devlet anayasalarının ve federal yasaların yazılımı gibi konuların 2017 yılına sarkabileceğini vurguladı. Önümüzdeki 3 ayın çok kritik olduğu, müzakerelerin daha da yoğunlaşacağı belirtilerek, Türkiye ve KKTC’nin bunun için kararlı olduğunu tüm uluslararası camiaya göstereceği bilgisine ulaşıldı.
YENİ GENEL SEKRETER ZAMAN KAYBETTİRİR:
BM Genel Sekreteri bu yıl sonunda değişecek. Böylece yeni seçilecek genel sekreterin dosyayı öğrenmesi uzun bir zaman alacak. Kıbrıs sorunu Suriye sorunu gibi öncelikli olmayacağı için minimum 6 ay masaya gelmeyecek. Bu da taraflar arasında karşılıklı kopuşa ve çözümden uzaklaşmaya yol açacak.
RUM KESİMİNDEKİ SEÇİMLER:
Rum kesiminde 2017 yılı itibarıyla yoğun bir iç siyasi gündem başlayacak. Geçen mayıs ayında parlamento seçimlerinin ardından, Şubat 2018’de de cumhurbaşkanlığı seçimleri olacak. Türk tarafı, seçimler nedeniyle müzakere sürecinin rölantiye alınacağı ve seçim gezileri, kampanyaları nedeniyle müzakere sürecine ilginin azalacağını düşünüyor.
ABD SEÇİMLERİ: ABD’de gelecek başkanlık seçimleri sonrasında Washington yönetiminin konuya bakışı ve sorunun çözümüne yönelik liderlik göstermesi ile ilgili sorunlar yaşanabilir. ABD’nin iç meselelerine dönmesi, Kıbrıs sorunu açısından olumlu değil.
MÜZAKERELERDE SON DURUM
Müzakereler 6 başlık üzerinden yürüyor. Ekonomi, mülkiyet, Avrupa Birliği ile ilişkiler, yönetim ve güç paylaşımı başlıklarında ciddi ilerleme kaydedildi. Ancak hâlâ teknik ve siyasi anlaşmazlıkların bulunduğu maddeler var.
-Güvenlik ve garantiler ile toprak başlıkları, beş üyeli konferansta konuşulacak.
-Yeni federal devlette her iki tarafın da bugüne kadar yaptığı gelmiş geçmiş tüm anlaşmalar, çözüm anlaşması ve yeni anayasaya aykırı olmadıkça, geçerliliklerini koruyacak ve diğer kesimi de etkileyecek.
-Kurucu devletler, federal hükümetin anayasada belirlenen yetkilerinin dışındaki tüm alanlarda da yetkili olacak. Kurucu devletlerin belli alanlarda (eğitim, kültür, spor, ticaret, finansman, turizm) uluslararası anlaşma yapmasına yetkileri de olacak.
-Federal yargıda tam bir eşitlik olacak. Eşit sayıda yargıçların yanı sıra Yüksek Federal Mahkeme Başkanlığı’nda da eşit dönüşüm sağlanacak.
-Çapraz oy uygulaması sadece başkanlık seçimi için öngörülmekte. Çapraz oy prensibinin söz konusu olabilmesi için dönüşümlü başkanlığın uygulanması şartı var.
-Güvenlik başlığında Türk tarafı Türkiye’nin garantörlüğünün devamını talep ediyor. Rumlar ise bunu reddederek, uluslararası güçlerin korumasını istiyor.
-Toprak konusunda Türk tarafı Annan Planı sınırlarından daha az iade olması gerektiğini savunuyor. Rumlar ise daha fazla toprak istiyor.
Kıbrıs görüşmelerinde ' Tokalaşma' Sorunu
26 Eylül 2016 Pazartesi,
New York'ta gerçekleşen Kıbrıs görüşmelerinin sonunda kameraların karşısına geçen üç liderin tokalaşma çabası kısa süreli bir krize dönüştü,
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Ban Ki Moon, Kıbrıs sorununa çözüm bulunması için sürdürülen görüşmelerde gelinen aşamayla ilgili bilgi almak üzere KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi lideri Nikos Anastasiadis ile görüşerek tebrik etti. Görüşme sonunda kameraların karşısına geçen üç liderin tokalaşma çabası kısa süreli bir krize dönüştü. İki elini de uzatan Ban Ki Moon liderlerin elini tutamadı.
KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Kıbrıs sorununun çözümüne ilişkin, Ekim ayında yeniden yoğunlaştırılmış bir müzakere sürecine girileceğini, hedefin bu yıl bitmeden çözüm üretmek olduğunu söyledi.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki Moon ve Güney Kibri Rum Yönetimi Lideri Nikos Anastasiadis ile üçlü görüşmenin ardından gazetecilere açıklamalarda bulunan Akıncı, toprak konusunda yer adı, harita, yüzdelik gibi konuların ancak farklı bir formatta ve bir dizi toplantılar yapılarak sonuçlanmasını istediklerini ve sonrasında vakit kaybetmeden 5'li bir toplantı ile güvenlik ve garantiler konularının da bir sonuca bağlanmasını öngördüklerini anlattıklarını kaydetti.
"BU İŞİ GECİKTİRMEK ANLAYIŞI KİMSEYE YARAR GETİRMEYECEKTİR"
BM'den sürece daha fazla katkıda bulunmasını istediklerini söyleyen Akıncı, "Ekim ayında yeniden yoğunlaştırılmış bir müzakere sürecinin içine gireceğiz. 2016 hedefi var olmaya devam ediyor ve bu yöndeki çalışmalarımızı sürdürmeye devam edeceğiz. Umarım Kıbrıs'ta özlenen barış her iki tarafı da tatmin edecek, karşılıklı kabul edilebilir bir barışın koşullarını bu çalışmalarla sağlayabiliriz. Anastasiadis dahil herkes zaman faktörünün farkında ve bu işi geciktirmek anlayışı kimseye yarar getirmeyecektir diye konuştu.
Uluslararası anlaşmada garantör ülkelerin de bulunması gerektiğine değinen Akıncı, "Güvenlik garantileri konusu garantörleri de içeren bir olaydır, sadece iki toplumu ilgilendiren bir boyutu yoktur. Uluslararası bir anlaşmadan söz etmekteyiz. Dolayısıyla garantörlerin de için de olacağı bir formatta güvenlik ve garanti meselelerinin nihai şeklini alması söz konusu olacaktır" dedi.
Rum kesiminin takvim konusunda isteksiz olduğunu belirten Akıncı "2017 yılına kadar bu sorun çözülmezse endişe ederim ki çözüm başka bir bahara kalır şeklinde konuştu.
"DÖNÜŞÜMLÜ BAŞKANLIK" VURGUSU
Akıncı yönetim ve dönüşümlü başkanlıkla ilgili bir soruya verdiği yanıtta da, "O olmadan bir çözüm olmaz, siyasi eşitliğimizin önemli unsurlarından birisidir. Onu içermeyecek bir anlaşma metni referanduma sunulmaz" dedi.
MOON: DESTEK VERMEYE HAZIRIM
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki Moon, Kıbrıs'ta 2016 yılı içinde kapsamlı bir çözüme varılması amacıyla gösterilen çabadan dolayı liderleri kutladı ve konunun uluslararası boyutu da dahil olmak üzere ihtiyaç duyulacak her konuda destek vermeye hazır olduğunu açıkladı.
Ban Ki Moon, “Kıbrıs için önümüzdeki süreç çok kritik. Zaman çok kıymetli. BM ve ben, sürecin başarıyla sonuçlanması için elimizden geleni yapacağız diye konuştu.
Her iki lideri de süreçte gösterdikleri kararlılık, cesaret ve yaratıcılık konusunda teşvik ettiğini vurgulayan BM Genel Sekreteri, liderlerin Kıbrıs'a döndüklerinde görüşmeleri daha da yoğunlaştırma niyetini belirttiğini; kendisinin de geriye kalan önemli konuların çözülebilmesi için mevcut fırsatı kullanmaları yönünde desteğini açıkladığını belirtti. Liderlerin kendisinden kişisel katkısını artırmasını istediğine değinen Ban Ki Moon, bu konunun haricinde, Suriye'deki sivillere yönelik saldırılara da değindi, şiddetin bir an önce durdurulması çağrısında bulundu ve yaşananları bir savaş suçu olarak niteledi. (DHA)
TOKALAŞMA SORUNU
Görüşme sonunda 3 lider kameraların karşısına geçerek tokalaştı. Tokalaşma sırasında iki elini de uzatan BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon, KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi lideri Nikos Anastasiadis'in elini tutamadı. Kısa süreli yaşanan krizin ardından liderler tokalaşmayı başardı.
HABERTURK.COM
BM'de Kıbrıs Görüşmesi!
25 Eylül 2016 Pazar,
BM Genel Sekreteri Ban, KKTC Cumhurbaşkanı Akıncı ve Rum lider Anastasiadis ile üçlü toplantı yaptı,
BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Rum lider Nikos Anastasiadis ile üçlü görüşme gerçekleştirdi.
Ban, 1 saatten fazla süren toplantının ardından Akıncı ve Anastasiadis ile gazetecilere açıklama yaptı.
Kıbrıslı liderlerle yapıcı bir görüşme gerçekleştirdiklerini kaydeden Ban, kapsamlı bir anlaşma için müzakerelerde gelinen son durumu ele aldıklarını belirtti.
"İki lideri de gösterdikleri olağanüstü gayret ve alınan mesafe dolayısıyla tebrik ediyorum." diye konuşan Ban, tarafların 2016'da kapsamlı bir anlaşmaya varma konusunda arzulu olduklarını vurguladı.
Ban, "Tarafları, süreci kararlı, cesaretli ve yaratıcı bir biçimde sürdürmeleri konusunda cesaretlendirdim." dedi.
Bu fırsatın iyi değerlendirilmesi gerektiğini ifade eden Ban, "Önümüzdeki süreç Kıbrıs için hayati önemde. Zaman çok önemli. Ben ve Birleşmiş Milletler, başarılı bir sonuca ulaşılması için elimizden gelen gayreti göstereceğiz." diye konuştu.
Bu yıl sonunda görevden ayrılacak olan Ban, konunun uluslararası boyutu da dahil tarafların tüm ihtiyaçlarını desteklemeye hazır olduğunu sözlerine ekledi.
AA
**
